NPO Radio 1 - The Look of Silence

NPO Radio 1  - The Look of Silence


De Amerikaanse documentairemaker Joshua Oppenheimer filmde in zijn veelgeprezen en controversiële film The Act of Killing de daders van de genocide op de communisten in Indonesië. In zijn nieuwe film The Look of Silence, te zien op het IDFA, vertelt hij het verhaal van de slachtoffers.

Emmie Kollau bespreekt het werk van Oppenheimer met Hetty Naaijkens-Retel Helmrich en haar broer Leonard Retel Helmrich. Beiden maakten films over Indonesië.

terugluisteren: http://www.radio1.nl/item/243759.html
scroll naar 1:13:56

Oog in oog met trotse moordenaars

Remke de Lange − 19/03/15, 21:34



© TR beeld. Een still uit de documentaire The Look of Silence, van filmmaker Joshua Oppenheimer, over de communistenjacht in Indonesië in de jaren zestig.

Na 'The Act of Killing' komt Joshua Oppenheimer met een nieuwe documentaire over de moordpartijen op communisten in Indonesië, in de jaren zestig. In 'The Look of Silence' krijgt opticien Adi daders na decennia aan het praten. De film is zaterdag te zien tijdens de Trouw Publieksdag van het Movies that Matter Festival in Den Haag. .


Elf jaar geleden al wist Joshua Oppenheimer dat hij twee films zou maken over het politieke trauma van Indonesië, waarbij tussen de 500.000 en een miljoen mensen omkwamen. Met twee voormalige leiders van een doodseskader stond hij in 2004 op een rivierbedding waar in 1965-'66 van communistische activiteiten verdachte mensen beestachtig werden vermoord. Voor de camera lieten de twee zien hoe ze destijds te werk gingen. In de scène, te zien in 'The Look of Silence', acteren de twee oudere mannen er vrolijk op los: ze zijn trots op wat ze hebben gedaan.

"Dat was een vreselijke middag", zegt Oppenheimer, in Amsterdam voor het documentairefestival Idfa dat in december deze nieuwe film vertoonde. "Met pijn in mijn hart realiseerde ik me: als de nazi's de Tweede Wereldoorlog hadden gewonnen, en de hele wereld de Holocaust had gesteund, dan was dit hoe daders er vijftig jaar later over zouden praten. Daar, op dat moment, besloot ik alles aan de kant te zetten om er twee films over te maken. Niet zozeer over de feitelijke misdaden, maar over de straffeloosheid, angst en corruptie die Indonesië nog altijd in een moreel vacuüm houden."

De eerste film die de Amerikaanse, in Denemarken woonachtige cineast maakte, was 'The Act of Killing', waarin Oppenheimer vroegere daders hun handelingen liet naspelen, in een filmgenre naar keuze. Het leverde een kleurrijke, even bizarre als huiveringwekkende compilatie scènes op, waarin mannen, meestal breed grijnzend, grove wreedheden onthulden. Mannen die nooit zijn aangeklaagd en bovendien vaak nog altijd gezagsfuncties bekleden. Een 'koortsdroom' noemt Oppenheimer de film zelf.

'The Look of Silence' neemt een ander perspectief: dat van de (nabestaanden van) slachtoffers. Wat doet het met mensen om vijftig jaar lang in angst te leven, in de nabijheid van daders die, op vrije voeten en op machtsposities, hun eigen bloedige verleden bejubelen? .

Lees verder bij Trouw

De Indonesische massamoorden in The Look of Silence


Za 28 maart, 17:23

Buitenland

Joshua Oppenheimer




Joshua Oppenheimer maakte een nieuwe documentaire over de moordpartijen op communisten in Indonesië, in de jaren zestig. In The Look of Silence gaat opticien Adi op zoek naar de moordenaars van zijn broer Ramli.

Hij ontmoet de lokale machthebbers die in 1965 de massamoord op communisten organiseerden en zijn broer doodfolterden. In die jacht stierven in Indonesië een half miljoen tot een miljoen mensen.



In zijn film The Act of Killing (2012) liet Joshua Oppenheimer leiders van de doodseskaders die in de jaren zestig in Indonesië naar schatting een miljoen communisten vermoordden, hun rol naspelen. De film won wereldwijd tientallen prijzen.

Video afspelen van Nieuwsuur
 07:53


Wandaden

Leiders van de doodseskaders leven nu zij aan zij met de families van de slachtoffers, en iedereen weet precies wie wie is.

In de film komen overlevenden van het Indonesische bloedbad aan het woord. Adi praat met ze en doorbreekt ermee de tientallen jaren van stilte en angst. Hij gaat de confrontatie aan met de mannen die verantwoordelijk zijn voor de moord op zijn broer. Die maar wat graag praten over hun misdaden. Ze scheppen er zelfs over op en spelen de verschrikkelijke wandaden vrolijk na.


De moordpartijen vonden plaats midden in de Koude Oorlog, toen wereldwijd links en rechts tegenover elkaar stonden. In 1965 kwam het tot een mislukte machtsovername die het einde inluidde van de heerschappij van Soekarno en generaal Soeharto aan de macht bracht.

Soeharto initieerde een grootschalige afrekening met zijn vijanden en liet vermeende communisten en andere tegenstanders ombrengen. Maandenlang duurden de moordpartijen die nu te boek staan als de meest bloedige periodes uit de naoorlogse geschiedenis.

The Look of Silence draait vanaf donderdag 2 april in de Nederlandse bioscoop.

NOS