Overgenomen uit NU.nl
===================
Musea vol oorlogsbuit
Uitgegeven: 15 juli 2009 06:42
Laatst gewijzigd: 15 juli 2009 06:42
Minister Plasterk gaf vorige week geroofde kunstschatten terug aan Irak. Maar in de Nederlandse musea ligt nog veel meer 'oorlogsbuit', zoals de in 1894 geroofde Lombokschatten. Door Anno.
De schatkamer van het paleis bij Tjakra op Lombok in Nederlands-Indië leek er een uit een sprookje.
Er lag ruim een halve meter dikke laag zilveren en gouden munten, goudstaven, juwelen en siervoorwerpen overdekt met edelstenen.
Op 19 november 1894 roofden Nederlands-Indische militairen de kamer leeg. Ook de tweeduizend doden die bij de bestorming van de stad waren gevallen, werden ontdaan van juwelen - soms met vinger en al.
De buit was bestemd voor de Nederlandse staatskas, maar veel verdween ook in de zakken van de soldaten.
De Nederlanders begonnen in de zomer van 1894 aan hun militaire expeditie op Lombok. Officieel kwamen zij de onderdrukte Sasaks bevolkingsgroep te hulp, maar zij wilden vooral meer greep op de economie van het eiland.
De expeditie kostte veel geld. Wat er te plunderen viel, was dus erg welkom. De officiële buit, waaronder 230 kilo goudmunten, 7199 kilo zilvermunten en vele kostbare voorwerpen, werd overgebracht naar Nederland. Het grootste deel van de munten werd meteen bij de Rijksmunt in Utrecht omgesmolten.
Het Tweede Kamerlid Victor de Stuers, die de kunstwaarde van sommige objecten benadrukte, zorgde ervoor dat niet alles zo respectloos werd behandeld. De schatten werden tentoongesteld in het Rijksmuseum in Amsterdam en het Rijksmuseum voor Volkenkunde in Leiden.
Maar toen Indonesië onafhankelijke werd, eiste het de kostbaarheden op. In 1978 gaf Nederland 243 kostbare voorwerpen terug - bijna de helft van de officiële Lombokschatten. Afgesproken werd dat Nederland de rest mag houden.
Nederland was in de zeventiende eeuw geregeld zelf slachtoffer van beroving. En dat daarbij niet alleen goederen, maar ook mensen werden buitgemaakt, lees je hier.
De column Anno NU geeft wekelijks een stukje geschiedenis bij het nieuws. Reageren? Ga naar www.anno.nl.
do 16 jul 2009 - 5:11