Historisch Nieuwsblad (HN)Maandag 21 december 2009 | Mark Zaremba
Bijna 15.000 inwoners van het Indonesische eiland Banda werden in 1621 vermoord onder leiding van gouverneur-generaal Jan Pieterszoon Coen. Toch schaamt 71% van de Historisch Nieuwsbladlezers zich niet voor hem.
De laatste editie van het geschiedenisblad besteedt uitgebreid aandacht aan de Gouden Eeuw en in het bijzonder aan de in Hoorn geboren Coen (1587) als VOC-bevelhebber en stichter van de stad Batavia, wat aan de basis van het Nederlands kolonialisme lag.
Op het online forum van het blad konden lezers deze stelling beantwoorden: 'Nederland moet zich schamen voor de daden van Jan Pieterszoon Coen'. Van de 208 reageerders was 16% het met de stelling eens, 13% had geen mening, maar de overgrote meerderheid schaamt zich niet.
Neo-nationalismeRedacteur Bas Kromhout van het Historisch Nieuwsblad probeert deze uitslag te duiden: 'We zijn aan het einde gekomen van een golf van schaamte en excuses aanbieden sinds begin jaren negentig (van de vorige eeuw, red.) door allerlei wereldleiders. Zo heeft de paus excuses gemaakt voor tientallen eeuwen roomse onderdrukking. De slavenhandel, Japanse troostmeisjes en de Holocaust zijn ook onderwerpen waarvoor excuses een heet politiek hangijzer zijn.' Kromhout vervolgt: 'Men is het moe moralistisch te doen over het verleden en om verantwoordelijk gehouden te worden voor daden van eeuwenoude voorouders waarvan er in onze genen misschien nog een procent over is. Aan de andere kant is er sinds ongeveer het jaar 2000 een neo-nationalistische golf die liever geen kritiek op het vaderland hoort. Onze redactie is daarom niet heel erg verrast door de uitslag van deze poll.'
Het is volgens Kromhout belangrijk te onthouden dat de uitslag niet betekent dat de lezers van het blad geen respect hebben voor de oorspronkelijke bewoners van voormalige koloniën. 'Kijk maar naar de schriftelijke reacties die lezers hebben geplaatst op het forum. De meesten vinden het heel erg dat er zoveel wreedheden zijn begaan in het verleden. Sommigen noemen Coen zeerover, moordenaar of zeggen dat de moordpartijen genocide waren.'
Kromhout kan zich voorstellen dat moderne Indonesiërs of Nederlanders met een Indonesische achtergrond deze uitslag niet prettig zullen vinden: 'Maar er zijn Indonesiërs te vinden die de hele koloniale geschiedenis accepteren. Misschien had hun huidige republiek ook wel niet bestaan zonder Nederlandse overheersing?'
De VOC-special van het Historisch Nieuwsblad ligt nu in de schappen. Andere artikelen gaan over Suriname vóór de slavernij, het geloof in de 17de eeuw en over de kampen van Soekarno. AKO actieprijs: € 5,06 anders € 6,75.
Bron: Wereldjournalisten
di 22 dec 2009 - 18:54