De aap als huisdier. Wissewasjes uit de oorlog

De aap als huisdier
Wissewasjes uit de oorlog


Huisaap vlooit huiskat.

Augustus 1940. Nederland was amper bezet, of het Polygoon Journaal vulde zich met berichten over koetjes en kalfjes. Of apen.

De aap als huisdier. Het is geen nieuw verschijnsel. Al in de negentiende eeuw berichtten Nederlandse kranten over ontsnapte apen, vaak nadat het baasje ze een mep verkocht had: het waren immers moeilijke dieren, die op geslachtsrijpe leeftijd agressief konden worden.

Dit is ook de strekking van een artikel uit 1911 in Het nieuws van den dag voor Nederlands-Indië. In de kolonie was het verschijnsel een stuk gangbaarder, maar in het geheel niet problematisch:

"Aan ieder, die apen dresseert, valt het erg tegen, hoe veel meer moeite dit kost dan b.v. bij een poedel of een paard. Het is den mensch langzamerhand gelukt, zelfs de zebra's in 't gareel te spannen, dieren, bij welke dit vroeger nooit gelakte. Maar van de apen heeft men niets, dan last.

De kleine „meerkatten" of halfapen van onze orgeldraaiers en poppenkasten leeren nog het meest, maar hoe ouder ze worden, des te minder krijgt men er van gedaan. Dat gaat ook bij de menschen wel eens zoo. Zeer jong kan men aan de grootere soorten ook heel wat leeren, maar dan moet men ze eerst temmen, alle boosaardige kuren afleeren. Zonder slaan maar door het aanbrengen van een parforoe- of dresseerhalsband, is dit reeds mogelijk gebleken (...)"

Het bericht gaat verder met het betoog tegen de aap: "Ze op wacht te stellen in een tuin of park zou u in ongewenschte aanraking brengen met de politie, want als er iemand aankomt, kan de aap hem dooden. Als hij los is, vlucht hij. Alleen in honden- en apenspellen vertoonen ze veel kunsten, maar dat doen in een circus ook de meeste verscheurende dieren. Daarom zal men nog geen leeuwen of tijgers voor een rijtuig spannen."

Conlusie: de aap is ongeschikt als huisdier: "Centen ophalen voor een orgelman, stelen uit een openstaand raam, dat kunnen ze. De aap zal als huisdier wel nooit veel beteekenen en slechts hoogst zelden te vertrouwen zijn. De aap is een parodie op den mensch en niets meer." (Het nieuws van den dag voor Nederlandsch-Indië, 04-11-1911)

Het kon ook anders. Kijk naar een filmpje zonder geluid uit augustus 1940, over een aapje in een waarschijnlijk Nederlandse huiskamer. Het dier klautert over alles heen en probeert een kat te "vlooien". Het ziet ernaar uit dat dit een onvolwassen exemplaar is..

Geschiedenis.VPRO