Podium11 oktober 2010
Teuku Faizasyah, internationaal woordvoerder van de president van de republiek Indonesië: Respect is het enige dat Indonesië vraagt
President Yudhoyono moest zijn bezoek wel afzeggen. Zijn ’goodwill’-bezoek was bij voorbaat mislukt.
Over één ding geen misverstand: president Yudhoyono was niet bang voor arrestatie. Net als andere bezoekende staatshoofden geniet hijdiplomatieke immuniteit. Daarbij hadden degenen die hem in Nederland voor de rechter daagden, absoluut geen zaak tegen hem. Dat hij afzegde had dan ook geen juridische reden. Wat hier op het spel stond, was de waardigheid van een staatsbezoek dat voor Jakarta evenveel had moeten betekenen als voor Den Haag.
Indonesiè en Nederland hebben een unieke band. Ze delen een eeuwenlange koloniale geschiedenis, waarbij Indonesie aan de ontvangende kant stond. Sinds de onafhankelijkheid heeft Indonesie opmerkelijk snel de koloniale erfenis uitgewist. De relatie tussen de twee landen is nog nooit zo goed geweest als de afgelopen jaren. Ondanks de aanwezigheid van ´ballingen´ is er geen enkel Europees land dat Indonesiè zo goed begrijpt als Nederland.
Dat is ook de reden dat het staatsbezoek meer is dan gewoon een wederzijdse ontmoeting. Het heeft historische betekenis. Het bezoek was een bewust gebaar van de zijde van de Indonesische president om de betrekkingen met Nederland te verbeteren; er lag een substantiële agenda voor samenwerking. De president ging niet naar de ASEAN-top in New York, niet naar de Europees-Aziatische top in Brussel, maar hij wilde per se naar Den Haag komen.
Een uur voor zijn vertrek, ontving de president het verontrustende bericht dat hij voor een plaatselijke rechtbank in Nederland was gedaagd op beschuldiging van mensenrechtenschendingen. Een Nederlander van Molukse afkomst eiste dat de president zou worden gearresteerd bij zijn aankomst in Nederland.
De aanklacht is compleet absurd en niet meer dan een publiciteitstunt. We moeten nu allemaal leren leven met irrationele mensen van wie de daden buiten onze macht liggen. Maar wat moeilijker te verdragen is, is de timing.
De rechtszaak vond plaats vlak voor de aankomst van president Yudhoyono. Van Indonesische zijde wekt dit verbijstering: waarom niet voor of na het bezoek? Na alle gebaren van goede wil die de president had gemaakt, kon het gastland geen simpel gebaar bedenken?
De Nederlandse rechtbank is onafhankelijk. Maar desondanks was het effect van dit alles dat het Nederlandse establishment het verkeerde signaal zond naar een langverwachte gast. Een signaal dat in scherp contrast staat met het warme welkom dat Indonesië zelf gaf aan koningin Beatrix tijdens haar staatsbezoek in 1995 en aan premier Balkenende, in 2006.
De indieners van de aanklacht jagen een politieke fantasie na die geen enkele levenskans heeft. Ze hebben het bovendien gemunt op de verkeerde man.
President Yudhoyono is zich als president meer dan welke voorganger ook bewust van de mensenrechten. Tijdens de bloedige conflicten op de Molukken, tien jaar geleden, stuurde hij als minister nadrukkelijk aan op een vreedzame oplossing. De verzoening tussen strijdende groepen die hij daar bewerkstelligde, duurt tot vandaag de dag voort. Als president zorgde hij voor vrede op Atjeh en politieke hervormingen in Papoea. Hij stond daarvoor op de shortlist voor de Nobelprijs voor de Vrede in 2006.
Een kleine minderheid in Nederland heeft de goede relaties tussen twee landen verscheurd. Het is maar een minderheid, maar zij heeft wel de trots van het Indonesische volk gevoelig verwond. De president had gelijk om een streep te trekken. Want uiteindelijk gaat een sterke band tussen Indonesiè en Nederland niet om het tekenen van contracten en verdragen. En zelfs niet over gedeelde belangen. Het gaat om wederzijds respect. En dat respect moet gekoesterd worden vanwege de problematische historische erfenis die voor veel Indonesiérs nog steeds actueel is.
© Trouw 2010, op dit artikel rust copyright.
zo 10 okt 2010 - 22:22
