Sporen van Smaragd in de Hofstad

Sporen van Smaragd in de Hofstad
vrijdag, 05 november 2010 12:41

Hotel des Indes in Den Haag - Foto: CC/Zirguezi
Het Haags Historisch Museum en Monumentenzorg gaan het gebouwde Indische erfgoed uit de periode 1853-1945 in Den Haag in kaart brengen. Het project getiteld Sporen van Smaragd gaat 19 november aanstaande officieel van start.

Den Haag heeft al eeuwenlang een multicultureel karakter. In de geschiedenis van de stad neemt echter vooral de band met voormalig Nederlands-Indië een voorname plaats in. De historische, sociale en culturele uitwisseling met Nederlands-Indië heeft veel zichtbare sporen achtergelaten in de stad.


Volgens het Haags Historisch Museum en Monumentenzorg verdwijnen, onder meer door verbouwing en sloop, steeds meer van de oorspronkelijke Indische elementen uit het stadsbeeld. Met het project Sporen van Smaragd willen de instellingen het Nederlands-Indisch erfgoed in Den Haag inventariseren en vervolgens toegankelijk maken voor een breed publiek.

Vanuit het project zullen alle gebouwen in de Hofstad die getuigen van de band met voormalig Nederlands-Indië worden geïnventariseerd. Van bedrijfspanden van Indische organisaties tot toko's en van woonhuizen van oud-Indiëgangers tot gebouwen met typisch Indische stijlelementen. Gegevens over deze gebouwen worden opgeslagen in een database.

Daarnaast wordt de beeldbank Sporen van Smaragd ontwikkeld. Hierin wordt het Indische erfgoed in Den Haag in foto's gedocumenteerd. Hagenaars en andere geïnteresseerden kunnen hier zelf ook foto's toevoegen en zo een bijdrage leveren aan de documentatie van het erfgoed. Tot slot willen de organisatoren op internet een kennisnetwerk voor deskundigen op het gebied van Indisch erfgoed ontwikkelen.

Historiek

Den Haag - Sporen van Smaragd. Nederlands-Indisch erfgoed in Den Haag, 1853-1945

Het project ‘Sporen van Smaragd’ inventariseert Nederlands-Indisch erfgoed in Den Haag uit de periode 1853-1945. Op 19 november 2010 is dit project gelanceerd door de afdeling Monumentenzorg (DSO) van de Gemeente Den Haag in samenwerking met het Haags Historisch Museum. Het onderzoek wordt verzorgd door twee Haagse kunsthistorici van bureau Kroon & Wagtberg Hansen. Zij doen een oproep aan (oud)Hagenaars en andere geinteresseerden om actief hun kennis te delen en te helpen om Indisch erfgoed in de Hofstad te documenteren. De website www.sporenvansmaragd.nl verwijst naar de drie onderdelen van het project: de inventarisatie, de beeldbank en het kennisnetwerk.


Bedreigde categorie erfgoed

Den Haag heeft al eeuwen een multicultureel karakter. In haar geschiedenis neemt vooral de band met voormalig Nederlands-Indië een voorname plaats in. De culturele en commerciële uitwisseling tussen Nederland en Indië heeft vele zichtbare sporen achtergelaten in de stad. Maar die Indische elementen verdwijnen langzaam uit het stadsbeeld, onder meer door verbouwing of sloop voor stadsvernieuwing. Het is van belang dat kenmerkende voorbeelden van het Indische culturele erfgoed in Den Haag behouden blijven. Daarom start de afdeling Monumentenzorg het project ‘Sporen van Smaragd’ in samenwerking met het Haags Historisch Museum. Het startsein werd op 19 november in het museum gegeven door wethouder Rabin S. Baldewsingh (Volksgezondheid, Duurzaamheid, Media en Organisatie).



Drie projectonderdelen
Zoals aangegeven op de website www.sporenvansmaragd.nl bestaat het project uit drie onderling samenhangende onderdelen:

1. Een gedegen inventarisatie van Haagse gebouwen die getuigen van de band met Nederlands-Indië. Zowel bedrijfspanden van (voormalige) Indische organisaties, restaurants en toko’s, als woonhuizen van oud-Indiëgangers, panden van Indische architecten en gebouwen met Indische stijlelementen komen in aanmerking. Het onderzoek wordt uitgevoerd door Kroon & Wagtberg Hansen kunsthistorisch projectmanagement te Den Haag. Het beoogde resultaat is een database, waaruit bij het bepalen van toekomstig monumentenbeleid kan worden geput.

Ongetwijfeld bevindt zich nog relevant Indisch erfgoed achter gesloten deuren, zoals in particuliere woonhuizen. En onder (Indische) Hagenaars is nog veel kennis voorhanden, die niet in archieven is gedocumenteerd. Daarom vragen de onderzoekers bij twee andere projectonderdelen om participatie van het publiek:

2. De beeldbank ‘Sporen van Smaragd’, www.flickr.com/groups/sporenvansmaragd/, zal Indisch erfgoed in Den Haag documenteren. Gekozen is voor een bekende fotowebsite (Flickr.com), zodat iedereen de beeldbank kan raadplegen en hieraan zelf foto’s kan toevoegen. Hagenaars en andere geïnteresseerden worden dan ook opgeroepen om (voormalige) Indische gebouwen, interieurs en architectuurdetails in Den Haag te fotograferen en deze foto’s op de website te plaatsen. Zo kunnen zij helpen deze bijzondere categorie erfgoed in beeld te brengen.

3. Het online kennisnetwerk, http://sporenvansmaragd.ning.com, wil deskundigen bijeen brengen: medewerkers van erfgoedinstellingen, universiteiten, Indische verenigingen en andere professionals op het gebied van Indisch erfgoed of cultuur. Zij kunnen via het netwerk hun collecties en onderzoek presenteren, kennis en onderzoeksvragen uitwisselen, maar ook evenementen, projecten en publicaties aankondigen. Het netwerk kan uitgroeien tot een herkenbaar ‘gezicht’ en makkelijk vindbaar aanspreekpunt voor het vakgebied.


De websites zijn vanaf 19 november 2010 online en kunnen daarna steeds verder worden uitgebreid met bijdragen van publiek en professionals. Eind 2011 zullen de resultaten van het project worden geëvalueerd en de presentatie van de resultaten worden voorbereid.



Oproep
Het project ‘Sporen van Smaragd’ inventariseert Nederlands-Indisch erfgoed in Den Haag uit de periode 1853-1945. Beschikt u over relevante informatie over (gebouwd) Indisch erfgoed in Den Haag uit de periode voor 1945? Laat het de onderzoekers weten! Heeft u bijvoorbeeld informatie over bewaard gebleven panden van (voormalige) Nederlands-Indische bedrijven of toko’s, of de werkzaamheden van in Indië geboren architecten in Den Haag? Bent u bekend met bewaard gebleven interieurs of meubelensembles die typerend zijn voor het milieu van repatrianten in Den Haag rond 1900, of heeft u nog oude foto's, tekeningen of documenten in uw bezit, die relevant voor het onderzoek kunnen zijn? Neem dan gerust contact op. Alle informatie is welkom en reacties worden uiteraard vertrouwelijk behandeld. Geef uw tips door aan de onderzoekers via: info@sporenvansmaragd.nl.

CultuurNet

Haags Gemeentearchief plaatst foto's van Indisch erfgoed online
Door K&WH geplaatst op 17 December 2010 om 15.00


Vanaf maandag 20 december 2010 is een selectie historische foto’s uit de collectie van het Haags Gemeentearchief toegevoegd aan de beeldbank ‘Sporen van Smaragd’ (http://www.flickr.com/groups/sporenvansmaragd/). Het betreft foto’s van gebouwd Nederlands-Indisch erfgoed in Den Haag uit de periode voor 1945.


Beeldbank Sporen van Smaragd

Op 19 november j.l. werd de formele aftrap van het project gegeven, waarbij ook de beeldbank (www.flickr.com/groups/sporenvansmaragd/) werd gelanceerd. Dit projectonderdeel brengt gebouwd Nederlands-Indisch erfgoed in Den Haag uit de periode voor 1945 in beeld, waaronder voormalige kantoren van Indische handelsmaatschappijen, woonhuizen van repatrianten, winkels en restaurants, en architectuurdetails met Indische voorstellingen of namen.

Gekozen is voor een beeldbank binnen de bestaande fotowebsite Flickr.com, zodat de foto’s voor iedereen toegankelijk zijn en ook iedereen gemakkelijk zelf foto’s kan toevoegen. Hagenaars en andere geïnteresseerden worden opgeroepen om relevante foto’s te uploaden naar de website. Zo kwamen de eerste enthousiaste bijdragen in november van de Haagse fotografengemeenschap op Flickr.com, waaronder de leden van Hofstijl. Zij leverden al bijna honderd foto’s aan, waaronder beelden van Hotel Des Indes, het kantoor van de voormalige Nederlands-Indische Spoorwegmaatschappij, maar ook de reliëfs op de Javabrug, het Indië-monument en het woonhuis van de familie Couperus.

lees verder op sporenvansmaragd.ning.com

Zoek mee naar Sporen van Smaragd in Den Haag

Posted by interniek on 20 May, 2012

Onder de inmiddels bekende uitbundige klanken van onze media- en cultuurwethouder, Baldewsingh, vragen Sporen van Smaragd deze middag op de 54ste Tongtong Fair (voorheen Pasar Mallam), onze volle aandacht. Nu eens geen directe relatie met lekker eten, maar met de sporen uit het voormalig Nederlands-Indië die in bouwwerken, architectuur en cultuur in het Den Haag van vandaag zijn terug te vinden. Hoofd Monumentenzorg van de Dienst Stedelijke Ontwikkeling Ir. H.F. Ambachtsheer, is blij met de eerste resultaten van zijn onderzoeksopdracht: een compleet nieuwe glossy van de hand van kunsthistorici Kroon & Wagtberg Hansen met onder meer voortreffelijk fotowerk van Roel Wijnants. Glossy in de goede betekenis van het begrip uitgevoerd door De Nieuwe Haagsche omdat juist het overdreven glanswerk in de uitgave achterwegen is gebleven, zoals dat ook hoort in de sfeer van erfgoed.


Maar deze sporen zijn slechts een begin, zo is ook in het blad te lezen. Er komt zelfs een symposium in het najaar aan waarvoor Monumentenzorg van DSO behoorlijk zal moeten aanpoten. En dat allemaal om volgend jaar mei 2013 de publicatie voor elkaar te krijgen Sporen van Smaragd met als ondertitel Gebouwd Nederlands-Indisch erfgoed in Den Haag 1853-1945

Als geboren Hagenaar op de rand van Duinoord word ik zelfs enthousiast wanneer ik lees dat iedereen wordt uitgenodigd mee te helpen spoorzoeken naar elementen die ons doen herinneren aan Indisch verleden in Den Haag. En om je daarbij te helpen hoe en wat je kunt doen, kun je alvast kijken op de online beeldbank op Flickr.com via Twitter @SporenvSmaragd of als je iets te melden hebt #SporenvanSmaragd. Aanmelden voor de digitale nieuwsbrief kan hier.

Meer informatie op de website.
De TongTongFair 2012 is van 17 t/m 28 mei op het Malieveld in Den Haag.

En als men héél goed zoekt, ziet men misschien ook nog de sporen van alle Indische Protesten wegens achterstallige pensioenen en salarissen of is dat weer teveel gevraagd??? Oh ja, sorry, de sporen zijn geen monumenten.

Haags-Indisch erfgoed in kaart gebracht

27-05-2013 | 17:43


DEN HAAG - Je merkt het waarschijnlijk niet op als je door de stad loopt, maar op veel gebouwen in Den Haag zijn sporen te vinden uit Nederlands-Indië. Het gaat om afbeeldingen van bijvoorbeeld Wajangpoppen, gedetailleerde glas-in-loodramen, en andere decoraties. Deze Indische versieringen zijn nu in kaart gebracht voor het project 'Sporen van Smaragd'.


Zo’n 2000 voorbeelden van Indisch erfgoed zijn gebundeld in het boek ‘Sporen van Smaragd. Haags-Indisch erfgoed 1853-1945’. Twee Haagse kunsthistorici Andréa Kroon en Audrey Wagtberg Hansen zijn hier bijna drie jaar mee bezig geweest. ‘Het was een wens van de gemeente Den Haag om het erfgoed dat herinnert aan de band met voormalig Nederlands-Indië vast te leggen omdat de stad zich voortdurend vernieuwt. Er wordt heel veel verbouwd, gesloopt en bijgebouwd. Dat typisch Indische karakter van Den Haag gaat gemakkelijk verloren als je niet precies weet wat er is, en wat je wilt beschermen’, aldus Andréa Kroon.

Hulp van Hagenaars en Hagenezen
Bij hun zoektocht naar Indische versieringen hebben de kunsthistorici steun gevonden bij de Haagse bevolking. ‘Iedereen vindt het een hartstikke leuk project. We hebben veel hulp gehad van Hagenaars en Hagenezen’, zegt Audrey Wagtberg Hansen. ‘Iedereen was verbaasd dat het tot nu toe nog niet in kaart was gebracht’.

Stadswandeling
Er is een stadswandeling uitgezet langs het Haags-Indisch erfgoed. En een gedeelte van de oogst wordt getoond op een tentoonstelling op de Tong Tong Fair. Deze is t/m 2 juni te bezoeken op het Haagse Malieveld.

Meer informatie over het project ‘Sporen van Smaragd’ is te vinden op www.sporenvansmaragd.nl.

Omroep West