'Vreemdelingen & Bijwoners': testament voor komende geslachten

Evangelische Omroep
"We hadden nog nooit een zwarte gezien"

'Vreemdelingen & Bijwoners': testament voor komende geslachten, donderdag 1 december om 22.55 uur, Nederland 2

Mathijs Souhoka

Molukker Mathijs Souhoka is 2 jaar oud als hij vanuit Indonesië naar Nederland wordt verscheept. Hij, zijn familie en 23 andere gezinnen gaan wonen in de barakken van het voormalig Joodse doorvoerkamp Kamp Conrad in Rouveen (Staphorst). Tijdens de kampperiode (1954-1966) is er nauwelijks contact tussen de autochtone bevolking en de Molukkers. Zelfs wannneer een Moluks kind verongelukt onder een boerenkar lijkt het stil te blijven. En daar heeft Souhoka het 50 jaar later nog moeilijk mee. Samen met documentairemaker Geertjan Lassche begint hij een confronterende zoektocht naar erkenning van zijn geschiedenis en zijn bestaan. âIk ervaar het als een testament voor komende geslachtenâ. Kort na het zien van de film overlijdt hij onverwachts aan een inwendige bloeding.

De twee van elkaar vreemde culturen leven langs elkaar als schepen in de nacht. "Wij waren ook christenen, we zijn gekerstend door Nederland. Jullie christelijke plicht was om de vreemdeling te herbergen. Waarom gebeurde dat dan niet?" vraagt Souhoka in de documentaire aan Rouvener Arend Harink, die opgroeide naast het kamp. Harinks antwoord: "Je moet niet vergeten, het was de jaren '50. We hadden nog nooit een zwarte gezien. En echt, wij wisten niet waarom jullie hier waren. Daarom was er afstand."

Tijdens zijn zoektocht schuwt Souhoka het aangaan van confronterende gesprekken met de voormalige buren van het kamp allerminst. Op hun beurt presenteren de Rouveners hem de keerzijde van het verhaal. Zochten de Molukkers wel contact? Ligt de onvrede ook niet voor een deel bij hemzelf? Langzamerhand komt Souhoka uit bij de diepste oorzaak van zijn pijn: hij voelt zich nog steeds een vreemdeling. Hij heeft maar twee jaar van zijn leven in de Molukken doorgebracht, en heeft in Nederland nooit echt kunnen aarden. Waar liggen zijn wortels? Waar is hij thuis?

Regisseur Geertjan Lassche is al meerdere jaren als documentairemaker verbonden aan de EO. Sinds 2008 is hij zich meer en meer gaan richten op het maken van auteursdocumentaires als `De Boer Die Zou Gaan Emigreren' (IDFA 2008). Eerder dit jaar maakte hij de EO-film `Mannenbroeders van Kootjebroek' (Gouden Kalf Competitie 2011) en `Niemand Kent Mij', een portret van wielrenner Thomas Dekker.

In oktober 2011, kort na de première van de film, is Mathijs Souhoka overleden. Hij werd 62 jaar.

Nieuwsbank

RTV Oost wint belangrijke prijs

maandag 16 april 2012 | 22:11Laatst bijgewerkt:17-4-2012 | 10:00



Met de documentaire Vreemdelingen en Bijwoners heeft RTV Oost de belangrijkste journalistieke prijs van Nederland, De Tegel, gewonnen. De documentaire kreeg de prijs in de categorieën 'Achtergrond' en daarnaast de 'Publieksprijs.'

Vreemdelingen en Bijwoners is gemaakt door documentairemaker Geertjan Lassche uit Rouveen. De filmmaker volgde Molukker Mathijs Souhoka die zoekt naar erkenning voor de geschiedenis van de Molukkers in Rouveen. In de jaren vijftig werden 180 Molukkers ondergebracht in kamp Conrad maar contact met de streng gelovige bevolking was er nauwelijks. Souhoka probeert in de documentaire een antwoord te vinden op de redenen daarvoor. De documentaire werd door RTV Oost op 15 oktober uitgezonden.


De Tegel geldt als de belangrijkste journalistieke prijs van Nederland. Andere winnaars dit jaar zijn actualiteitenrubriek 1Vandaag en de Volkskrant.


Het is niet de eerste prijs die RTV Oost dit jaar binnen wist te slepen. Een paar weken geleden won RTV Oost ook al een prijs voor de innovatieve manier waarop verslag werd gedaan van de kampioenswedstrijd van FC Twente en voor het programma Groeten uit Assendorp. Ook met de nieuws app viel RTV Oost onlangs nog in de prijzen.

RTV Oost