Legacy in cloth - Sandra Niessen

Oosterbeekse brengt levenswerk uit
11 mei 2009


Schrijfster Sandra Niessen met haar levenswerk en een paar Batakdoeken. Foto: Jan Boer

Door Jan Boer

OOSTERBEEK – Maar liefst dertig jaar heeft ze eraan gewerkt. Ze gaf er zelfs haar baan als hoofddocent aan de universiteit van het Canadese Alberta voor op. Vrijdag presenteert Sandra Niessen uit Oosterbeek vol trots haar levenswerk in het Soeterijn Theater in Amsterdam, het boek ‘Legacy in cloth’.

Het is een handboek geworden, waar veel mensen en instanties hun voordeel mee kunnen doen, zeer goed gedocumenteerd. Het boek, geschreven in het Engels mede vanwege de Canadese achtergrond van Sandra, geeft inzicht in het leven van de Batakgemeenschap in het noordoosten van het Indonesische Sumatra.
Dat is een grote gemeenschap van enkele miljoenen mensen rond het Tobameer. Sandra kwam voor haar studie antropologie speciaal vanuit Canada naar Leiden: “Het begon in Toronto. Daar zag ik een boek over de Batakgemeenschap in Sumatra. Ik heb er vervolgens iets over geschreven, maar ik wilde dieper gaan. Ik ben namelijk zeer geïnteresseerd in hoe mensen denken. Daarin heeft de etnoloog Claude Levi-Strauss mij sterk beïnvloed. Ik zag de denkwijze van de Bataks, ik wilde hun magische boombastboeken bestuderen. Daarom ben ik naar Nederland gekomen, ook om Nederlands te leren en de taal van de Bataks te kennen”.

Begrepen
Sandra Niessen is naar Sumatra gegaan: “Ik voelde me daar begrepen door vrouwen. Hun denkwijze kon ik goed terugvinden in de doeken, die ze maakten. Ik besloot als stof over de doeken te gaan schrijven. Ik maakte mijn proefschrift af”. Ze werd antropoloog. Sandra ontdekte, dat de kennis over de doeken van de Bataks in musea in Nederland te gering was. Ze vroeg een beurs aan en ze maakte een lijst van de functie en benaming van de doeken voor musea. Dat lukte heel goed.

Sandra Niessen: “Ik blijk iets vastgelegd te hebben, waar men iets aan heeft, ook de Bataks zelf! Tijdens het maken van het boek zag ik, hoe het in Noord-Sumatra achteruit gaat. Het boek heeft veel betekenis voor de weefsters zelf. In het Batakgebied is het warm en vochtig, de doeken vergaan, gaan snel kapot. Oude doeken verdwijnen en daarmee een belangrijk stuk cultuur. Als dat weg is, is de basis weg. Vandaar, dat mijn handboek ook voor hen van waarde is. Het is gebruiksvriendelijk gemaakt”. In het Nederlands zou het ‘Een erfenis van stof’ kunnen heten.

Sandra: “Toen kreeg ik in de gaten hoe gigantisch dit onderwerp was en toen heb ik er ziel en zaligheid in gestopt. Op een gegeven moment zat er zoveel van mijn leven in wat tijd betreft, dat ik wel door moest gaan! Want anders had ik zinloos geleefd!” Het kostte haar dertig jaar. “Ik heb het boek met liefde gemaakt, ik heb eraan gesponnen en gesponnen”, aldus Sandra Niessen.

Ze werd mede geïnspireerd door een boek uit 1912 van J.E.Jasper, een studie over ambachten in Indonesië. Dankzij het Prins Bernhard Cultuurfonds en de Nederlandse Wetenschappelijke Organisatie NWO heeft het boek het daglicht kunnen zien.

Het wordt uitgegeven door uitgeverij KITLV (Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde). Het boek ‘Legacy in cloth’ kost 55 euro.


De Weekkrant