Cel voor klacht over ziekenhuis

Cel voor klacht over ziekenhuis
Door HILDE JANSSEN

[WEBLOG JAKARTA] Klagen is verboden in Indonesië, weet Prita Mulyasari (32) inmiddels. Haar hangt een gevangenisstraf van 6 jaar en een boete van bijna 100.000 dollar boven het hoofd, omdat ze in een email aan vriendinnen durfde te klagen over de behandeling van een particulier ziekenhuis in een voorstad van Jakarta.

Zo’n klagend privé mailtje moet kunnen zou je denken. Maar het Omni ziekenhuis in Tangerang had geen zin een negatieve publiciteit. Toen de email buiten Prita’s toedoen op weblogs verscheen, besloot het Omni ziekenhuis de oud patiënte aan te klagen wegens smaad. Politie en Openbaar Ministerie reageerden overdreven voortvarend en arresteerden Prita hangende de rechtzaak. Alsof het een gevaarlijke bandiet betreft in plaats van een eenvoudige bankbediende en moeder van twee jonge kinderen.

In tranen kuste Prita ze gisteren snotterend de aarde toen na drie weken gevangenis haar voorarrest werd omgezet in een stadarrest. Nu moeten de betrokken politieonderzoekers en openbare aanklagers zich tegenover hun meerderen verantwoorden voor hun naar corruptie riekende voortvarendheid. Maar Prita’s nachtmerrie is nog niet voorbij: de rechtszaak is pas net begonnen. Haar hangt nog steeds een buitensporige boete en gevangenisstraf boven het hoofd.

Maar Prita staat er niet alleen voor. Ze weet zich gesteund door ruim honderdduizend Facebook supporters en sympathieke journalisten. Ze laten geen kans ombenut om het Omni ziekenhuis te kijk te zetten. Zij nagelen de artsen publiekelijk aan de schandpaal nu ze een nog zogende moeder met een vijftien maanden jonge baby in het gevang hebben

De smaadactie van het ziekenhuis is verworden tot een PR zelfmoord, stelt een communicatie expert. Voor de Prita zaak kwam je de naam van het Omni ziekenhuis niet in de Google top 100 van ‘slechte ziekenhuizen in Indonesië’. Nu regent het klachten. Lokale kranten publiceren dagelijks met veel genoegen tientallen ingezonden lezersbrieven over de ‘onmenselijke’ behandeling van Prita. Dat is niet bepaald zonder risico’s in Indonesië waar men nog steeds de smaadwetsartikelen uit de Nederlandse tijd hanteert.

Eerder dit jaar werd een Indonesische vrouw tot zes maanden voorwaardelijke gevangenisstraf veroordeeld wegens smaad omdat ze in ingezonden brieven haar beklag deed over een onroerend goed handelaar. Ook de media worden met zekere regelmaat voor de rechter gesleept wegens smaad als ze zich iets te kritisch uitlaten over deze of gene. Ook post-Soeharto is smaad in Indonesië nog steeds het meest machtige wapen om de critici de mond te snoeren.

AD

maandag 8 juni 2009 - door Elske Schouten

De macht van Facebook


Prita Mulyasari met haar twee kinderen

De macht van het internet heeft zich afgelopen week ook hier in Indonesië doen gelden. Dat bleek in de zaak van Prita Mulyasari, een 32-jarige huisvrouw met twee kleine kinderen. Zij klaagde in een e-mail naar vrienden over een slechte diagnose en behandeling in het Omni International ziekenhuis in Banten. Maar nadat die e-mail op internet terechtkwam en naar talloze blogs werd doorgestuurd, klaagde het ziekenhuis haar aan wegens smaad.

Vrij geruisloos verloor Prita zo een civiele rechtszaak, wat haar op een boete van 261 miljoen roepia (18,600 euro) kwam te staan. Maar toen ze afgelopen maand in de gevangenis belandde omdat er ook een strafzaak tegen haar was aangespannen, kwam de Indonesische blogosphere in actie. Ook op het populaire Facebook zijn er inmiddels 13 groepen aan haar gewijd, waarvan een met 64.000 leden. Door alle druk uit de media en het publiek werd ze vorige week, na drie weken cel op vrije voeten gesteld. Donderdag moet ze voorkomen: ze riskeert 6 jaar cel en een boete van van nog eens 70.000 euro.

Dat zal waarschijnlijk niet gebeuren, want opeens viel iedereen over het ziekenhuis en over de aanklagers heen. Alle presidentskandidaten zijn haar komen opzoeken (Megawati) of hebben haar in het openbaar hun steun toegezegd. Het kantoor van de hoofdaanklager zou vandaag de aanklagers in Tangerang, waar de zaak speelt, ondervragen over hoe dit heeft kunnen gebeuren. En het parlement wil nu het management van het ziekenhuis over de zaak aan de tand voelen.

De zaak laat zien dat Indonesiërs steeds mondiger worden en goed voor hun pas 11 jaar oude rechten - zoals vrijheid van meningsuiting – weten op te komen. Het Ministerie voor Communicatie en Informatie heeft al laten weten dat burgers gewoon moeten blijven e-mailen en dat klachten niet zomaar als smaad kunnen worden vervolgd.

Een volgende keer zullen bedrijven ook wel twee keer nadenken voor ze dat doen, want voor het ziekenhuis is de kwestie natuurlijk een publicitaire hel. Niet alleen worden ze gezien als de boosdoeners die een onschuldige moeder in de cel hebben geholpen. De originele klacht van Prita Mulyasari (ten onrechte gediagnosticeerd met dengue kreeg ze injecties waarvan haar handen opzwollen) wordt nu ook overal gepubliceerd.

De werkende moeder die de grootste Facebook-groep voor Prita Mulyasari heeft opgericht, zit intussen al te denken waarvoor ze deze Facebook-power nog meer kan gebruiken. Meer groen voor kinderen, borstvoedingsruimtes in kantoren? ''De macht van het volk is echt met Facebook, en nu ik dat zo zie en zo blij ben met Facebook, blijf ik maar denken: waar kan ik nog meer voor strijden?'' zei deze Ika Ardina (38) in de Jakarta Globe.


NRC - weblog Jakarta

Indonesische moeder in cel symbool tegen censuur
Michel Maas
Gepubliceerd op 18 juni 2009 19:58, bijgewerkt op 19 juni 2009 09:02


JAKARTA -
Een boze email kan in Indonesië zware gevolgen hebben, dankzij een nieuwe internetwet met oude trekjes. Huisvrouw Prita Mulyasari ondervond dat aan den lijve. Zij klaagde in een email aan haar vriendinnen over een fout gelopen behandeling in een ziekenhuis, en belandde daarvoor in een cel. Haar opsluiting heeft in Indonesië een storm van verontwaardiging opgewekt.

Prita mailde haar vriendinnen dat ze met hoge koorts naar het Omni International Hospital in Tanggerang was gegaan. De arts concludeerde na een bloedonderzoek dat zij dengue (knokkelkoorts) had, legde haar aan een infuus en gaf haar injecties. Maar Prita werd steeds zieker, en een nieuw bloedonderzoek werd door de artsen genegeerd. Na vijf dagen bracht haar familie haar naar een ander ziekenhuis. Daar werd een virus gevonden, en drie dagen later was Prita – zonder infuus en zonder injecties – weer beter.

Het Omni International Hospital kreeg lucht van de email en klaagde Prita aan op grond van de nieuwe ‘wet op de verspreiding van elektronische gegevens’. Die nieuwe wet verbiedt ‘smaad’, ook op het internet, en lijkt erg op oude wetten die werden gebruikt om kritische media de mond te snoeren.

Een civiele rechtbank gaf het ziekenhuis gelijk, en veroordeelde de 32-jarige Prita tot zo’n 20 duizend euro schadevergoeding. Het ziekenhuis zette daarna ook een strafzaak in gang, en nu hangt de vrouw nog eens zes jaar celstraf boven het hoofd. Omdat zij de eerste 20 duizend euro niet kon betalen, stopte een overijverige officier van justitie Prita vast in een cel, nog voor de strafzaak was begonnen.

De arrestatie van de moeder van twee jonge kinderen heeft meer protesten teweeggebracht dan alle andere acties voor vrijheid van meningsuiting samen. Via de netwerksite Facebook zijn 40 duizend steunbetuigingen verzameld, de nationale commissie voor de mensenrechten stelt een onderzoek in, en de drie kandidaten in de aanstaande presidentsverkiezingen, inclusief de zittende president Susilo Bambang Yudhoyono, steunen haar. Na drie weken is het voorarrest van Prita omgezet in een ‘stadsarrest’ en mag de vrouw het verdere verloop van haar zaak thuis afwachten.

De zaak tegen Prita Mulyasari is daarmee uitgegroeid tot een principieel gevecht voor vrijheid van meningsuiting, tegen intimidatie, tegen onduidelijke wetgeving, tegen misbruik van justitie en tegen corruptie.

De media raken er niet over uitgeschreven. Zo publiceerde de toonaangevende krant Kompas een lange lijst van zaken waarin machtige bedrijven, tycoons en banken hun internetcritici via de rechter te grazen namen: emails, web-logs en ingezonden brieven worden niet zelden bestraft met een of twee jaar gevangenisstraf.

De procureur-generaal laat een onderzoek instellen naar de officier die Prita’s zaak behandelt. Met de presidentskandidaten, het parlement, de procureur-generaal, de media en de halve bevolking achter zich, kan de vrouw deze rechtszaak niet meer verliezen. De vraag is alleen of de Indonesische justitie er een les uit trekt.

Volkskrant