Geïllustreerde atlas van de Bersiapkampen in Nederlands-Indië 1945-1947zondag 07 juni 2009
Geïllustreerde atlas van de Bersiapkampen in Nederlands-Indie.Op de voorkant van deze rijk geïllustreerde atlas een afbeelding waarop een paar Indonesiërs te zien zijn die de Nederlandse vlag op het Oranje-Hotel in Soerabaja naar beneden halen. De blauwe baan wordt van de vlag gescheurd waarna de rood-witte vlag van Indonesië weer in top wordt gehesen. Dit staat symbool voor het begin van de Bersiap-periode.
Na de Japanse capitulatie ontstond er een machtsvacuüm in Nederlands-Indië. De Nederlanders waren door de Japanners geïnterneerd, het Japanse leger trok zich terug in de binnenlanden en wachtte op repatriëring en het Engelse leger (dat door het geallieerde opperbevel was aangewezen het gebied te bezetten) was niet in staat om in korte tijd het land onder controle te krijgen. Indonesische vrijheidsstrijders grepen hun kans. Ze wilden kost wat kost voorkomen dat de Nederlanders de macht weer in handen zou nemen. Een bloedige strijd barstte los.
Japanse KampenDe eerste Engelse troepen arriveerden september 1945 op Java. Ze hadden als taak de door Japan geïnterneerde Nederlanders in veiligheid te brengen en de Japanse troepen te evacueren. De Engelsen moesten zorgen voor de veiligheid van deze geïnterneerden en gaven daarom het bevel dat iedereen in de kampen moest blijven totdat de toestand veilig was. In de atlas worden deze kampen aangeduid als de Japanse kampen.
Republikeinse kampen en OpvangkampenDe Engelsen kwamen aan de bezetting van de binnenlanden niet toe. De nationalisten (republikeinen) waren er de baas. In het gebied leefden een vrij groot aantal Nederlanders. Nederlanders die direct na de Japanse capitulatie weggelopen waren uit de kampen en terugkeerden naar hun woonplaatsen en zij die niet door de Japanners waren geïnterneerd omdat ze Indisch bloed hadden. Al deze Nederlanders werden tijdens de Bersiap-tijd door de nationalisten gevangen genomen en geïnterneerd in kampen: de Republikeinse kampen.
Sommige Japanse kampen moesten worden ontruimd omdat deze in de nabijheid van Republikeins gebied lagen. Vanwege de locatie konden de Engelsen de veiligheid van de geïnterneerden niet garanderen. Deze mensen werden opgevangen in gebouwen of delen van woonwijken, die voldoende beveiligd konden worden tegen aanvallen van de nationalisten. Deze worden hier aangeduid als Opvangkampen.
In de atlas worden deze drie kampen samen aangeduid als de Bersiapkampen. De kampen worden één voor één beschreven: het soort kamp, de ligging, de behuizing, de in- en uitgaande transporten, de leefomstandigheden, de soort en het aantal geïnterneerden (mannen, vrouwen, oudere jongens of kinderen) met een opgave van de gebruikte informatiebronnen. De illustraties bestaan uit landkaarten, stadskaarten, kampplattegronden, foto’s en tekeningen. De transporten van kamp naar kamp worden in speciale schema’s verduidelijkt.
In het eerste hoofdstuk 'De Bersiap' wordt een overzicht gegeven van de politieke en militaire gebeurtenissen, waaronder zich de internering van de Nederlanders afspeelde. Het tweede hoofdstuk, 'Chaos in de vier grote steden', beschrijft de toestand van anarchie in de vier grote steden van Java, toen de Engelsen nog niet in staat waren de veiligheid van de Nederlanders voldoende te garanderen. In het derde hoofdstuk (Bersiapkampen) worden de verschillende kampen besproken die tijdens de Bersiap-tijd in gebruik waren.
De uitgave van deze atlas werd mogelijk gemaakt door een subsidie van Het Gebaar aan de Vereniging Kinderen uit de Japanse Bezetting en de Bersiap 1941-1949 (KJBB).
Geïllustreerde atlas van de Bersiapkampen in Nederlands-Indië 1945-1947
H. Beekhuis, H.Th. Bussemaker, P.M. de Haas en A.A. Lutter
ISBN: 9789052944364
Uitgever: Beekhuis
Verschenen: mei 2009
Gebonden
Prijs: €37,00
Historiek.net