Vluchtelingen aan lot over gelaten

Vluchtelingen aan lot over gelaten
Door HILDE JANSSEN

JAKARTA - Steeds meer Afghaanse vluchtelingen 'doen zaken' met mensensmokkelaars die hen naar Indonesië lokken. Hun wordt beloofd dat er in Indonesische havens schepen wachten die de Afghanen naar het beloofde land - Australië - brengen.

De werkelijkheid is vaak anders, blijkt uit het relaas van Ali (24) uit Kabul. Het 'grote schip' dat hem was beloofd, bleek bij aankomst in Indonesië een gammele, houten schuit te zijn. Ali en de andere 85 opvarenden hadden geen keuze: het geld was al betaald en de 'reisleider' verdwenen.

Na twee dagen varen, begon de motor te sputteren. Uiteindelijk eindigde de reis op het eiland Sumbawa, waar Ali nu wordt vastgehouden samen met 28 andere landgenoten De rest zwerft nog rond. Op zoek naar een andere boot. "Vluchtelingen zijn blind voor de gevaren," zegt de Indonesische immigratiemedewerker Mukdor.

Zijn mensen hebben dit jaar al meer dan duizend uitgeputte illegale migranten uit zee gevist. Vorig jaar waren het er vierhonderd. De schepen waarop zij zaten waren lek, of hadden een kapotte motor. Tientallen hebben de reis niet overleefd. "Maar ze blijven komen, steeds meer zelfs, door conflicten in landen als Afghanistan en Sri Lanka. Op zoek naar een beter leven in Australië."

Indonesië is een populaire doorgangsbestemming. De archipel heeft een uitgestrekte en poreuze watergrens. De immigratiedienst mist menskracht, faciliteiten en budget. Er zijn altijd wel arme vissers en corrupte ambtenaren die een handje willen helpen. Als je maar betaalt.

Maar veilig Australië bereiken is lastig. Behalve wrakke boten en gevaarlijke zeeën, vormt de Australische kustwacht ook een obstakel. Dit jaar onderschepte de kustwacht zeventien boten met zo'n 900 illegalen. Mensensmokkelaars beloven gouden bergen: veilig transport, asiel en een verblijfsvergunning. Wanhopige Afghanen, zoals Ali, zijn een makkelijke prooi. Zeker nu de smokkelaars aantrekkelijke kortingen bieden. Ali betaalde 'slechts' 8000 dollar, terwijl de gangbare prijs 10.000 dollar is.

Dat is een nieuwe trend, signaleert Centrum voor Veiligheidsbeleid in Genève. Ook de mensenhandel is crisisgevoelig. Smokkelaars verlagen hun prijzen en transporteren steeds grotere groepen om hun winst te handhaven. Met alle risico's van dien.

AD