Aanpakken gouverneur Jakarta staat symbool voor islamisering Indonesië
Aanvallen op minderheden vallen nauwelijks meer op
De Indonesische politie verdenkt sinds woensdag de gouverneur van Jakarta van godslastering. Basuki 'Ahok' Tjahja Purnama, die christen is en van Chinese komaf, zou de Koran hebben beledigd. Met het politieonderzoek krijgen de honderdduizend moslimhardliners die twee weken geleden met een massademonstratie zijn hoofd eisten, alvast gedeeltelijk hun zin. Eenmaal voor de rechtbank zal dezelfde radicale menigte er wel voor zorgen dat hij wordt veroordeeld, en achter de tralies verdwijnt.
Door: Michel Maas 16 november 2016, 14:43
Ahok is nog niet opgesloten, maar heeft als verdachte wel een verbod gekregen om naar het buitenland te gaan. Niet dat hij dat zou willen, maar de politie moet iets doen om de demonstranten te tonen dat het ernst is. Habib Rizieq, de 'groot-imam' van de militante FPI, had dinsdag geroepen dat de gouverneur ervandoor zou gaan, maar dat gevaar is nu bezworen.
Het is een schok voor veel Indonesiërs dat Ahok als verdachte is aangemerkt en in staat van beschuldiging wordt gesteld. Zij zien dit als een teken van zwakte van president Joko Widodo, die weigert op te treden tegen de acties van de militanten. De radicale moslims zullen dit als een overwinning zien, en zich alleen maar gesterkt voelen. Zij zullen doorgaan met dit soort intimidaties, waarmee zij het land nu al jaren teisteren.
Knokploegen
De FPI (Front van de Verdedigers van de Islam) had bij de grote demonstratie van 4 november het voortouw, met de al even radicale HMI (Beweging van Islamitische Studenten). Tussen de bijna helemaal in wit geklede massa liepen echter ook vertegenwoordigers van gerenommeerde politieke partijen, die steeds meer in de voetsporen van de radicalen treden. Zelfs een vicevoorzitter van het parlement, Fadli Zon, was erbij.
Knokploegen als de FPI belagen allerhande minderheden in het land. Religieuze minderheden als de sjiieten, en ahmadi, liberale moslims, maar net zo goed ook homo's, transseksuelen en vermeende communisten. De minderheden durven alleen nog in het uiterste geheim te opereren. Met straatterreur dringen de radicalen het land zo hun versie van de islam op, en de orthodox islamitische moraal die daarbij hoort.
Maar ze gebruiken niet alleen geweld. Het Constitutionele Hof buigt zich over een voorstel van de islamitische Familie Liefde Alliantie om buitenechtelijke seks te verbieden. Dat verbod zou er best eens kunnen komen. Het hof is uiterst conservatief; één van de rechters zei aan het begin van de behandeling: 'Onze vrijheid is beperkt door morele waarden en ook religieuze waarden... Wij zijn geen seculier land, dit land erkent religie.'
Lokale regels
Indonesië is - volgens de grondwet - wel degelijk een seculier land, met vijf basisgodsdiensten. De islam is, met 85 procent van de bevolking, verreweg de grootste godsdienst, maar dat maakt Indonesië nog geen islamitische staat. De wetgeving is seculier maar overal in het land voeren islamitische bestuurders lokale wetten en regels in die verwant zijn aan de islamitische shariawetgeving. Pogingen om dat een halt toe te roepen zijn tot nu toe op niets uitgelopen.
De wet die blasfemie verbiedt, wordt door de radicalen gebruikt om hun acties te rechtvaardigen. Iedereen die iets tegen hun versie van de islam durft te zeggen, wordt meteen als godslasteraar bestempeld. Nu is het dus de beurt aan gouverneur Ahok. Hij had in een toespraak het woord Koran in de mond genomen en een vers daaruit genoemd. Eigenlijk haalde hij alleen maar uit naar de mensen die moslims vertelden dat een moslim niet op een niet-moslim mocht stemmen 'omdat dat in de Koran stond'. De speech werd echter verknipt en kunstig opnieuw gemonteerd, zodat het leek alsof Ahok zei dat de Koran loog en mensen dom hield. Die montage ging rond op het internet en leidde uiteindelijk tot de aanklacht en de demonstratie.
Widodo is 'neutraal'
Tussen de bijna helemaal in wit geklede massa liepen ook vertegenwoordigers van gerenommeerde politieke partijen, die steeds meer in de voetsporen van de radicalen treden. © GETTY
President Joko Widodo houdt zich opvallend stil. Hij zocht wel nog steun bij gematigde moslimleiders en liet her en der in de stad spandoeken ophangen met de tekst 'Wij zijn allen broeders'.
Maar daar is het tot nu toe bij gebleven. Hij wil neutraal zijn, zegt hij, en het recht zijn loop laten. Analisten vermoeden dat de president niet genoeg politieke steun heeft om een formidabele tegenstander als de FPI aan te pakken. De knokploeg, ooit opgezet door Indonesische militairen, heeft steun in leger en politie en in de allerhoogste politieke kringen.
Meteen na de demonstratie zei de president dat het protest was georganiseerd door 'mensen met politieke bedoelingen'. Zij gebruikten antichinese en antichristelijke sentimenten alleen maar voor hun politieke doeleinden. Widodo noemde geen namen, maar in de media werd meteen gewezen naar een van Ahoks tegenstanders in de verkiezingen: Agus Yudhoyono, zoon van ex-president Susilo Bambang Yudhoyono. Agus had in de verkiezingen tegen de populaire Ahok geen schijn van kans, maar als Ahok gevangen wordt gezet, ligt de weg naar het gouverneurschap open. De familie Yudhoyono zou de FPI en de HMI voor de demonstratie hebben betaald om deze tegenstander uit de weg te ruimen. Ex-president Yudhoyono ontkende dat echter op hoge toon.
In de sfeer die door de acties en demonstraties van de moslimgroepen is ontstaan, vallen aanvallen op minderheden nauwelijks meer op. Zondag wierp een radicaal een brandbom naar een kerk in Samarinda, op Borneo. Vier kinderen raakten gewond, waarvan er een later overleed. De dader bleek eerder gevangen te hebben gezeten wegens zijn aandeel in andere terreuraanslagen.
Volkskrant