Trekt aardbeving een streep onder promotie van Lombok als "het nieuwe Bali"?

Trekt aardbeving een streep onder promotie van Lombok als "het nieuwe Bali"?

Het eiland Lombok had de nieuwe toeristische parel in "de gordel van smaragd" moeten worden, maar de zware aardbevingen van de voorbije week leggen daar een zware hypotheek op. Dat is ook een streep door de rekening van de regering in Jakarta die het toerisme in het land fors wou uitbouwen.

Jos De Greef is buitenlandjournalist van VRT NWS en volgt vooral het Midden- en Verre Oosten.

vr 10 aug 15:00

De zo goed als totale verwoesting van het noorden van Lombok met honderden doden en naschokken die tot in het naburige eiland Bali worden gevoeld, zijn al enkele dagen wereldnieuws.

Hadden de media dan vooral aandacht voor de geblokkeerde toeristen, dan is het leed van de lokale en vaak straatarme bevolking niet te overzien. Zo zijn honderdduizenden van hen hun huizen en bezittingen kwijt en mogelijk ook hun toekomst. Het toerisme dat op Lombok op gang gekomen was en voor banen en inkomsten had moeten zorgen, is wellicht voor jaren van de baan, zeker nu het imago van het eiland zo'n zware knauw gekregen heeft.

Ook op Bali zal het toerisme -goed voor 60% van de economie van het eiland- mogelijk enige tijd de gevolgen ondervinden, net zoals na de uitbarsting van de vulkaan Gunung Agung in september vorig jaar. Maar -net als na de terreuraanslag in Kuta in 2002- zal Bali zich wel herstellen als de belangrijkste toeristische bestemming van Indonesië. Lombok zal echter in de hoofden van toeristen nog geassocieerd blijven met de recente natuurramp.

Lombok als een van de "10 nieuwe Bali's"
Nochtans waren de plannen voor Lombok erg ambitieus. President Joko Widodo -vaak de "Indonesische Obama" genoemd- had de verdubbeling van het toerisme in zijn land als motor van de ontwikkeling tot topprioriteit uitgeroepen. Jaarlijks bezoeken iets meer dan 12 miljoen buitenlanders Indonesië, goed voor 3% van het bruto binnenlands product. Dat is in verhouding weinig vergeleken met buurlanden als Singapore en Thailand.

Widodo wil dat optrekken tot 20 miljoen toeristen per jaar die dan 8% van het bbp zouden moeten bijdragen. Nu heeft Indonesië veel toeristische troeven: het is een land met veel natuurschoon, een rijk en verscheiden cultureel erfgoed, een erg vriendelijke bevolking en het is er erg goedkoop. Nadelen zijn dan weer een gebrekkige infrastructuur inzake transport en wegen met verkeersdrukte in delen van Java en Bali tot gevolg.

Indonesië investeert dus massaal in toerisme en wil "tien nieuwe Bali's" uitbouwen. Het land mikt daarbij op alle soorten toeristen. Zo is er het traditionele toerisme vanuit het Westen en dan vooral het nabij gelegen Australië. De voorbije decennia vinden ook toeristen én investeerders uit opkomende landen in het Verre Oosten zoals Japan, Taiwan, China, Zuid-Korea, Singapore Thailand hun weg naar Indonesië. Een derde circuit dat Indonesië als overwegend moslimland wil uitspelen, is zogenoemd "sharia-toerisme", gericht op Saudi-Arabië en andere Golfstaten, waar een conservatieve vorm van de islam beleden wordt. Het is net in dat scenario dat Lombok een grote rol moest spelen, te meer omdat de lokale bevolking zich eerder al ergerde aan dronken of te schaars geklede zonnekloppers en holebi-koppels.

Mandalika, een megaproject op Lombok
Het voorbije decennium was er op Lombok al toerisme uitgebouwd, vooral dan op de kleine Gili-eilandjes voor de noordkust. Vooral jongeren komen daar duiken en snorkelen of een strandvakantie houden. Sportief aangelegde mensen konden zich uitleven op de trekroutes op de flanken van de Rinjani, de op een na hoogste vulkaan in Indonesië.

Projectontwikkelaars mikten echter vooral op het zuiden van het eiland, waar in 2011 al een internationale luchthaven werd uitgebouwd met onder meer verbindingen naar Singapore en Australië. Het juweel van dat alles moest echter het Mandalika Resort op de zuidkust van Lombok worden. Ketens zoals Marriott, Pullman, Tulip, Novotel en Club Med bouwen daar vier- of vijfsterrenhotels en daarnaast is er ruimte voor luxevilla's, wellnesscentra, golfbanen, een jachthaven, een surfstrand en er waren zelfs plannen voor een racecircuit.

Mandalika had het grootste resort in Zuidoost-Azië moeten worden, maar het is nu afwachten hoe die plannen evolueren. Indonesië heeft immers nog altijd "negen andere Bali's" gepland: onder meer rond het Toba-meer in Sumatra, rond de tempel van Borobodur en de vulkaan Bromo op Java en Labuan Bajo op het oostelijke eiland Flores, niet ver van de Komodo-archipel waar de beruchte reuzenvaranen rondlopen. Los daarvan blijft Bali met zijn levendige hindoecultuur uniek en heeft Indonesië ook zonder Lombok genoeg troeven in handen. Voor de inwoners van Lombok ziet de toekomst er helaas wellicht erg somber uit.

VRT NWS