Nederlanders in dodencel: paniek

Nederlanders in dodencel: paniek


JAKARTA - De Indonesische regering versnelt sinds 2008 de uitvoering van doodstraffen, en wil dit jaar 111 ter dood veroordeelden executeren. Voor twee Nederlanders, Dick Nicolaas en Ang Kiem Soei, dringt de tijd; zij wachten in een dodencel op Java op hun einde.

''Als aan de juridische voorwaarden voor de executies wordt voldaan, zullen de honderdelf geëxecuteerd worden,'' aldus Jasman Panjaitan, woordvoerder van het Indonesische openbaar ministerie.

''Zulke opmerkingen creëren grote paniek bij mijn cliënten,'' zegt de Nederlandse advocaat Bart Stapert. Begin vorig jaar bezocht hij op het zwaarbewaakte gevangeniseiland Nusakambangan in Midden-Java zijn cliënten, de 56-jarige Ang Kiem Soei en 64-jarige Dick Nicolaas. De twee Nederlanders kregen ieder in 2003 en 2007 de doodstraf voor hun betrokkenheid in drugshandel.

''Er staat momenteel ongelooflijke druk op ze. Maar ze maken het naar omstandigheden goed. Ze weten dat de Nederlandse regering juridische bijstand zal bieden. Dat is een enorme opluchting.''

Minister Verhagen (Buitenlandse Zaken) zei dat hij de Nederlandse juridische bijstand van de twee Nederlanders in de Indonesische dodencel zal betalen. Verhagen kwam gisteren aan voor een werkbezoek in Indonesië.

Slechts een 'Peninjuau Kembali' ofwel een juridische herzieningsprocedure kan de strafmaat nu nog veranderen, en Nicolaas en Kiem Soei behoeden voor het vuurpeloton.

Het aantal executies in Indonesië kwam vorig jaar in een stroomversnelling. Indonesië lijkt zich stilletjes aan te sluiten bij internationale koplopers in doodstrafvoltrekkingen zoals China, Amerika en Iran. Meer dan de helft van ter dood veroordeelden in Indonesië kreeg de doodstraf wegens drugshandel.

De toename van executies stuit intussen op felle kritiek van mensenrechtenorganisaties over de Indonesische rechtsgang. ''De problemen ontstaan al vanaf het begin dat een verdachte gearresteerd wordt,'' zucht Rafendy Djamin, coördinator van de Human Rights Working Group in Jakarta.

''In voorarrest zijn verdachten in Indonesië vaak al slachtoffer van marteling en geweld. De hechtenisperiode van de arrestatie tot het begin van de zitting is lang, en adequate rechtsvertegenwoordiging ontbreekt grotendeels. En dan is er de corruptie in het justitiële apparaat. Dit zorgt er ook voor dat je geen eerlijk proces krijgt.''

De Indonesische politie arresteerde Dick Nicolaas in 2005 in een fabriekje waar xtc werd geproduceerd. Het bleek een historische drugsvangst. Zelfs de Indonesische president Yudhoyono inspecteerde de locatie en de geboeide verdachten. Advocaat Stapert stelt dat 'in de zaak Nicolaas bekentenissen en verklaringen zijn verkregen, zonder dat hij beschikking had over een advocaat of over een tolk'.

Minister Verhagen, die voor twee weken op werkbezoek in Azië is, zou vandaag ook met de Indonesische president Yudhoyono en de minister van Justitie Andi Mattalatta de mensenrechtensituatie in Indonesië bespreken, zo heeft hij beloofd.

Advocaat Bart Stapert hoopt dat de juridische herzieningsprocedure voor zijn cliënten nu eerlijker verloopt, en dat genoeg nieuw bewijsmateriaal op tafel kan worden gelegd om de doodstraffen op te heffen. (HET PAROOL)