Bernhard genoemd als onderkoning IndonesiëRemco Meijer op 30 november '09, 06:28, bijgewerkt 30 november '09, 06:44
Prins Bernhard, foto uit 2003 (Raymond Rutting / de Volkskrant)
DEN HAAG - Het verhaal doet al jaren de ronde: prins Bernhard had een coup willen plegen in de jonge republiek Indonesië. Journalist Jort Kelder denkt nu te weten hoe het zit.
Prins Bernhard zou in 1950 betrokken zijn geweest bij pogingen tot wapenhandel en een staatsgreep in de op dat moment één jaar oude republiek Indonesië. Dit schrijven journalist Jort Kelder en historicus Harry Veenendaal in hun boek
ZKH. Hoog spel aan het hof van Zijne Koninklijke Hoogheid dat vandaag in eigen beheer verschijnt. De twee auteurs geven vanmiddag een persconferentie in Hotel Des Indes in Den Haag.
Het nieuwsfeit klinkt schokkend, maar is in de Bernhard-literatuur uitputtend beschreven en gerangschikt onder de categorie niet te bewijzen beschuldigingen en verdachtmakingen aan het adres van de prins. De zaak ‘ging als een nachtkaars uit’, concludeert historicus Cees Fasseur na een pagina’s lange reconstructie in zijn vorig jaar verschenen boek
Juliana en Bernhard. Het verhaal van een huwelijk. De jaren 1936-1956.
De auteurs claimen echter dat de feiten ‘door de officiële hofbiografen tot dusver onder een dik paleistapijt geveegd zijn’. Zij baseren zich op de dagboeken van de voormalige journalist, kamerheer en secretaris van de hofhouding Gerrie van Maasdijk, al heeft Fasseur die ook gezien en aangehaald in zijn boek. Ook in
Drees en Soestdijk van Hans Daalder (2006) en in de biografie van oud-minister Wim Beyen door Wim Weenink wordt uit deze bron geciteerd.
Van Maasdijk koos in de affaire rond Greet Hofmans, de gebedsgenezeres die tussen 1948 en 1956 grote invloed kreeg op Juliana, de zijde van de koningin. Fasseur noemt hem achtereenvolgens een onrustzaaier, een paard van Troje aan het hof en een scheurmaker in het koninklijke huwelijk.
Veenendaal zegt al jaren met het onderwerp bezig te zijn en met Kelder te hebben samengewerkt om van zijn gedetailleerde materiaal een goed journalistiek project te maken. ‘Ons boek is een bronnenpublicatie. Wij willen over deze episode een discussie starten. Ik kom op basis van hetzelfde materiaal tot een heel andere conclusie dan Fasseur. Je kunt niet uitsluiten dat de prins hierbij betrokken is geweest, met als doel onderkoning van Indonesië te worden.’
Fasseur: ‘Het zijn steeds dezelfde dingen die worden herhaald. Ik ben niet onder de indruk. Er zijn geen andere bronnen die dit staven. Dit is het dagboek, met ook nog weer geheime delen daaraan verbonden, van een man die na jarenlang naar de gunsten van de prins te hebben gedongen, in maart 1950 door hem is verstoten. Precies daar is de ellende met dit verhaal begonnen.’
Publicatie van ZKH is vanavond aanleiding voor items in DWDD, Netwerk en Pauw & Witteman.
Volkskrant