De nostalgie voorbij: naar een nieuwe verbeelding van Nederland en Indië (Spui25)
De geschiedenis van Nederlands-Indië is geschreven in termen van economische belangen en politieke motieven, gemengd met een flinke dosis nostalgie. Het resultaat is een bevroren Indiëbeeld van een statistische maatschappij, waarin blanke Nederlandse mannen de scepter zwaaiden. We krijgen eenrichtingsverkeer te zien, terwijl de werkelijkheid er een van permanente mobiliteit en uitwisseling was. Mannen, vrouwen, hele gezinnen reisden voortdurend op en neer tussen kolonie en moederland. In 1930 bijvoorbeeld bevonden wel 40.000 Nederlanders zich op een schip ergens tussen Nederland en Batavia. Vaak waren zij in Indië geboren en dikwijls hadden ze in Nederland gestudeerd. Met name de Nederlandse elite was intens verknoopt met dit Indische migratiecircuit. De geschiedenissen van de Indiëgangers is er een van eindeloos reizen en afscheid nemen, en overal kunnen leven maar nergens thuis zijn.
De Indische cirkelmigratie, zoals die zich vanaf het begin van de negentiende eeuw ontwikkelde, heeft het leven van honderdduizenden Nederlanders beheerst. Die sociale en culturele geschiedenis is door een onderzoeksproject van het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis grondig onderzocht en tot leven gebracht. Wie gingen er eigenlijk naar Indië, uit welke milieus kwamen zij, waarom gingen zij? Waarom kwamen zij vooral uit de stad en niet van het platteland? Hoe Indië Nederland in beweging bracht, is een thema dat de politieke geschiedschrijving intens heeft beziggehouden, maar nauwelijks de beoefening van onze sociale en cultuurgeschiedenis heeft beroerd. Ulbe Bosma, de auteur van het boek dat in januari 2010 verschijnt, bepleit een drastische vernieuwing van onze verbeelding van het koloniale verleden.
Elsbeth Etty zal over dit thema een column uitspreken. Daarnaast zal Gert Oostindie op een aantal stellingen in het boek reageren. Het onderwerp en de sprekers worden geïntroduceerd door Jan Lucassen.
Ulbe Bosma is als senioronderzoeker verbonden aan het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis (IISG). De auteur publiceerde uitgebreid op de terreinen van Indische, Aziatische en migratiegeschiedenis. Hij publiceerde onder meer (samen met Remco Raben) De oude Indische wereld 1500-1920 (Amsterdam: Bert Bakker, 2003) en Terug uit de Koloniën (Amsterdam: Bert Bakker, 2009).
Elsbeth Etty is bijzonder hoogleraar literaire kritiek aan de Vrije Universiteit en redacteur van NRC Handelsblad.
Jan Lucassen is hoogleraar sociale geschiedenis aan de Vrije Universiteit en senior onderzoeker aan het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis.
Gert Oostindie is directeur van het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde en hoogleraar Caraïbische geschiedenis aan de Universiteit Leiden.
De activiteit vindt plaats op donderdag 28 januari 2010, 16:00 - 18:00 uur in Spui25. Toegang tot de activiteiten in Spui25 is gratis. U dient zich wel van tevoren aan te melden
Athenaeum
ma 28 dec 2009 - 9:28
