Geen broek meer voor vrouwen op Atjeh

2 januari 2010
Geen broek meer voor vrouwen op Atjeh
Religieuze autoriteiten verklaren totale oorlog aan zichtbare vrouwelijke vormen


In de Indonesische provincie Atjeh kan sinds kort overspel worden bestraft met steniging. Om verleiding te beperken, gaat alle kleding die vrouwelijke vormen laat zien in de ban.

Het is druk op straat in het West-Atjehse stadje Meulaboh, het is na vieren en de verzengende hitte heeft plaats gemaakt voor wat koelte. Vrouwen op brommers rijden van werk naar huis of doen nog wat laatste boodschappen voor de avond valt.

De meeste van hen dragen een spijkerbroek in combinatie met een hoofddoek, al dan niet met fikse lagen make-up en strakke hippe shirtjes. Maar als het aan de bupati, de regent van West-Atjeh ligt is dit in het nieuwe jaar een beeld uit het verleden. Vanaf 1 januari 2010 mogen moslimmeisjes en -vrouwen geen broeken meer dragen.

„Het bedekken van het vrouwelijk lichaam, beschermt mannen tegen het doen van slechte dingen”, legt Muhammad Nur Juned uit. Hij is als hoofd van de sharia-afdeling in de kustregio van Sumatra, verantwoordelijk voor de uitvoering van de nieuwe bepaling. Overigens wordt de broek niet verboden, onder een lange blouse of lange rok is het geen probleem, verduidelijkt hij. „Zolang de vorm van het lichaam maar niet te zien is.”

Vrouwenorganisaties maken zich niettemin zorgen over de steeds strenger toegepaste religieuze regels in Atjeh. De provincie is het meest islamitische gebied in Indonesië, de plek waar de islam de archipel ooit is binnengetreden.

Evi Zain van de Atjeh Mensenrechten NGO Coalitie noemt de bepaling ’discriminerend’. „Het is net of we honderden jaren terug gaan in de tijd. De meeste vrouwen rijden brommer, hoe moet dat met een lange rok? Hoe brengen ze hun kinderen naar school? Hoe nemen ze de hoge instap van de bus?”

Niet alleen de shariapolitie houdt de kledingkeuze van de West-Atjehse moslima in de gaten. Gezondheidscentra in Meulaboh en omgeving mogen geen vrouwen meer helpen die niet voldoen aan de juiste islamitische kledingvoorschriften. Evidarni werkt voor een ziekenpost vlakbij Meulaboh: „Spoedgevallen helpen we wel, maar anders pas wanneer de vrouw haar kleding heeft verwisseld voor deugdzame kleren.”

De sharia werd al in 1999 ingevoerd in Atjeh. Naast de verplichte hoofddoek voor moslima’s, mag er in de provincie niet worden gegokt en gedronken. Op overtreding van deze islamitische regels staan stokslagen. Veertig voor het drinken van alcohol en twaalf voor gokken.

De publieke afstraffing wordt na het middaggebed op vrijdag uitgevoerd, in de buurt van de moskee. De stok waarmee wordt geslagen is een meter lang en een centimeter dik, de gekapte beul werkt voor de sharia-politie.

Ongetrouwd samenzijn leverde tot voor kort negen stokslagen op, maar daar komt verandering in. Een meerderheid van het Atjehese parlement heeft voor een wet gestemd die het mogelijk maakt overspelplegers tot de dood te stenigen. Op het hebben van een actieve homoseksuele relatie komt honderd stokslagen te slaan, hetzelfde voor het hebben van seks voor het huwelijk.

Om tot steniging over te gaan zijn vier getuigen nodig die de daad hebben gezien, er moet opzet in het spel zijn en geen dwang. Niet makkelijk om aan deze voorwaarden te voldoen, zegt Muslim Ibrahim, voorzitter van de Hoogste Islamitische Raad in Atjeh: „Het is mogelijk dat de straf nooit wordt uitgevoerd, maar toch is de wet nodig. We willen mensen bang maken, de straf moet ook zo gruwelijk mogelijk worden beschreven, want dan zal niemand nog overspel willen plegen.”

Op de markt in de hoofdstad Banda Atjeh is bijna iedereen voorstander van de wet, vooral vrouwen spreken hun voorkeur uit: „Overspel is zondig, dat moet worden afgestraft,” meent de 29-jarige pisang-goreng verkoopster Mardiyah.

Of de straf genoeg angst inboezemt om overspel te voorkomen weet marktbezoeker Baharaudin niet. „Het is wel een wrede straf”, meent de 45-jarige man, „maar als de veranda van Mekka heeft Atjeh zijn naam hoog te houden.”


----------------------------------------------------------------------------

’Stenigen kan eigenlijk niet in Indonesië’

De verwoestende tsunami die in 2004 aan meer dan 160.000 mensen in Atjeh het leven kostte, maakte tevens een einde aan de dertig jaar durende burgeroorlog tussen het Indonesische leger en de onafhankelijkheidsstrijders van Gam (beweging Vrij Atjeh).

De chaos en het verlies waren zo groot dat een vredesakkoord werd getekend door beide partijen. Gam leverde zijn wapens in en Jakarta gaf de opstandige provincie in 2005 een grote mate van autonomie. Mede dankzij die autonomie kan Atjeh nu islamitische wetten doorvoeren.

De islam heeft een eeuwenlange geschiedenis in Indonesië, maar ondanks honderden jaren islamitische cultuur zijn de meeste van de ongeveer 200 miljoen moslims in het land zeer gematigd in hun geloof. De shariawetten in Atjeh moeten voldoen aan de Indonesische grondwet. En dat is met de stenigingswet zeker niet het geval, meent Elaine Pearson van Human Rights Watch. „De nieuwe wet in Atjeh is in strijd met de Indonesische grondwet, waarin staat dat marteling verboden is,” aldus Pearson. „Stenigen en stokslagen zijn vormen van marteling. Het opleggen van dit soort draconische straffen betekent dat de overheid het privéleven van zijn onderdanen dicteert.”

Trouw

Stokslagen in Atjeh worden netjes verpakt
REPORTAGE, Van onze correspondent Michel Maas op 06 januari '10, 18:49, bijgewerkt 6 januari 2010 18:54

BANDA ATJEH - Veel Atjeeërs nemen de sharia niet serieus. Ze kopen stiekem alcohol, en negeren razzia’s. Toch is de sharia gevaarlijk.

Alle tafels en stoelen van het Italiaanse restaurant zijn leeg. Vreemd, want het parkeerplaatsje voor de ingang puilt uit. Waar zijn alle mensen? Uit het schemerdonker komt een ober aangesneld. ‘U moet boven zijn’, zegt hij, wijzend naar een slecht verlichte trap.

Boven is een kaarsverlicht dakterras, waar wijn en bier op tafel staan, en hard wordt gelachen boven het eten. Het restaurant beneden wordt alleen gebruikt als het regent. Het is beter boven te zitten, waar niemand je kan zien. Want dit is Atjeh, en in Atjeh gelden de wetten van de sharia.

Niet dat bier verboden is. Niet-moslims mogen drinken wat zij willen, maar van harte gaat dat niet. Geen winkel in Banda Atjeh verkoopt bier. Daarvoor moet je onder een van de bruggen zijn, waar vrouwen sinds jaar en dag merkloze whisky verkopen en, als het donker genoeg is, ook zichzelf.

Buiten de illegale donkere hoekjes is bier alleen te krijgen bij de Italiaan, een paar andere restaurants die draaien op buitenlandse klanten, en bij de hotels van de stad.

De sharia was een cadeautje van president Abdurrahman ‘Gus Dur’ Wahid aan Atjeh, waar destijds nog een bloedige burgeroorlog woedde. De Atjeeërs stonden bekend als vrome moslims, en de sharia zou ze misschien wat milder stemmen, moet het idee geweest zijn.

De oorlog eindigde vijf jaar later. Niet door de sharia, maar door de tsunami die in 2004 in Atjeh meer dan 135 duizend mensen doodde. De slepende vredesonderhandelingen tussen Atjese rebellen en de Indonesische regering kwamen door het drama in een stroomversnelling.

Terwijl Atjeh en de wereld zich concentreerden op de wederopbouw, ging een kleine groep geleerden onverdroten verder met het opstellen en invoeren van de shariawetten, de ‘Qanuns’. Toen in 2006 de stokslagen als straf werden ingevoerd, begon de sharia ook buiten Atjeh aandacht te trekken. De jongste ‘Qanun’, die overspel bestraft met steniging tot de dood, leidde zelfs tot wereldwijd protest.

Ondanks de protesten keurde het Atjese parlement de wet goed. De gouverneur van de provincie, Irwandi Yusuf, weigert zijn handtekening onder de wet te zetten, maar daarmee kan hij hem hoogstens een maand tegenhouden, en die maand is nu voorbij.

In die maand hebben de opstellers en ondertekenaars van de wet geprobeerd de onrust te sussen. Bustanil Arifin is een van hen: ‘Je moet niet denken dat er straks meteen allemaal mensen gestenigd gaan worden. Daar gaat een lang proces aan vooraf. Een belangrijke voorwaarde voor een veroordeling is dat zeker vier mensen, onafhankelijk van elkaar, het overspel hebben gezien. Dat is een heel zware voorwaarde. Want wanneer heb je dat nou? Deze Qanun is er vooral om mensen af te schrikken.’

Ook bij de speciale shariapolitie, de ‘Wilayatul Hisbah’, krijg je niets dan sussende woorden te horen. Deze politie voert razzia’s uit tegen verliefde paartjes, vrouwen zonder hoofddoek, gokkers en drinkers.

Commandant Iskandar is een en al mildheid: ‘Wij waarschuwen de mensen, en noteren hun namen. Als zij zes keer zijn opgepakt kunnen zij stokslagen krijgen. Maar daar gaat het ons niet om. Wij willen dat mensen veranderen, en zich vrijwillig aan de sharia gaan houden. Vergelijk het met het dragen van een helm op de motor.’

Maar toen zijn politie met de razzia’s begon, gingen de agenten er aanvankelijk hard tegenaan. Er werd geslagen, en tal van mensen werden gearresteerd. Daar kwam pas een eind aan nadat overijverige agenten een alcoholrazzia hadden uitgevoerd in een complex van de internationale hulporganisatie UNDP. De gouverneur was woedend, en de politiemannen moesten hun excuses aanbieden.

Sindsdien krijgen de agenten overal de wind van voren. Mensen negeren de razzia’s, of lopen een straatje om. Stokslagen worden ook al meer dan een jaar niet meer gegeven. De gouverneur trekt er geen geld meer voor uit (een sessie stokslagen kost zo’n 1.000 euro) en zonder budget gebeurt er niets.

Voor de gouverneur hoeft die hele shariawetgeving niet. Het is slecht voor het imago van Atjeh, en helpt de provincie niet vooruit. Bovendien schuilt er achter alle sussende woorden van de voorstanders een echt gevaar: ook zonder razzia’s, stenigingen en stokslagen drukt de sharia haar stempel op de samenleving.

‘De wetten zijn een vrijbrief voor allerhande groepen om hun eigen razzia’s te houden’, zegt vrouwenactiviste Norma. Zij riskeert tien stokslagen, lacht zij, door in een koffiehuis met een vreemde man te spreken. Maar grappig is het niet: ‘Laatst is er een vrouw verkracht, alleen omdat zij een strakke spijkerbroek droeg. Dan zeggen ze: die vrouw vraagt erom.’

De regent van West-Atjeh heeft onlangs bepaald dat in zijn district geen strakke spijkerbroeken meer gedragen mogen worden. Zijn verordening is in strijd met de wet, maar daar hebben de aanhangers van de sharia geen boodschap aan. Norma: ‘Vrouwen zullen uiteindelijk uit het openbare leven verdwijnen en gedwongen worden thuis te blijven, bij de kinderen. Dat is waar wij hier in Atjeh heen gaan met die sharia.’


Volkskrant

.....‘Laatst is er een vrouw verkracht, alleen omdat zij een strakke spijkerbroek droeg.....


Misschien beter als ze voortaan strakke ijzer(en)broeken dragen? Met de spijkers naar buiten toe? Zaman Middeleeuwen?

Dus hier komt zoals gewoonlijk weer een stukje hypocritie om de hoek kijken.
De man kijkt, de man wikt, de man beschikt et voila: de man bespringt..... en viert zijn botte wellust erop los en keert voldaan terug naar zijn huis en haard waar moeder de vrouw op hem wacht met zijn kant en klaar bordje rijst en sayur en intussen roept een andere moederstem uit de verte: "Butet."