Themazondag: ‘Het Cultuurstelsel’
Datum: 21 februari 2010
Tijdstip: 11.00 - 15.00 uur
Locatie: Bronbeek - Reünie- en congrescentrum Kumpulan, Velperweg 147 Arnhem
Het omstreden negentiende-eeuwse Cultuurstelsel is het onderwerp van deze culturele themazondag op het landgoed Bronbeek te Arnhem. Het programma richt zich op mensen met belangstelling voor de historie, cultuur en literatuur van het voormalige Nederlands-Indië en het huidige Indonesië. Een Indisch lunchbuffet en toegang tot het museum Bronbeek zijn inclusief.
Sprekers
De sprekers zijn Cees Fasseur, Dik van der Meulen, Margaret Leidelmeijer en Martine Barwegen. Zij houden in hun bijdragen boude beweringen als “Java was de kurk waarop Nederland dreef” of “heeft Nederland Indonesië nooit een groter dienst bewezen dan de invoering van het Cultuurstelsel?” tegen het licht.
Cultuurstelsel
Gouverneur-generaal van Nederlands-Indië Johannes van den Bosch voerde het cultuurstelsel in 1830 in ter vervanging van het landrentestelsel. De kolonie moest geld opleveren en rendabel worden voor Nederland. De tot dan gebruikelijke geldstromen bleken onvoldoende om in de behoefte van het Gouvernement te voorzien.
Het systeem hield in dat de inheemse bevolking bij wijze van pacht, een vijfde deel van haar grond moest gebruiken voor gouvernementsproducten voor de Europese markt. Het Cultuurstelsel was weliswaar nuttig voor Java maar het eiste veel van de bevolking.
Eduard Douwes Dekker (pseudoniem Multatuli) bepleitte precies 150 jaar geleden in zijn boek ‘Max Havelaar, of de koffij-veilingen van de Nederlandsche-Handelmaatschappij ‘ het recht op een menswaardig bestaan voor iedereen, en de plicht van de gezagsdragers om voor dat recht op te komen. Hoewel Douwes Dekker zeker geen antikoloniaal was, speelde het boek een rol in de uiteindelijke afschaffing van het stelsel.
Inschrijven
Voorinschrijving is vereist; er is geen kaartverkoop ter plaatse. Inschrijven voor het dagprogramma à € 22,50 is alleen mogelijk via een formulier, dat kan worden aangevraagd bij mevrouw N. Bosman, via:
■telefoon (026) 376 35 78 (op werkdagen van 9.00 tot 14.00 uur, behalve op woensdag);
■e-mail: kumpulan_bronbeek_evenementen@yahoo.com.
Inschrijven kan tot 15 februari 2010. Annuleren leidt niet tot teruggave. Er zijn 250 plaatsen beschikbaar. De dag vindt plaats in het reünie- en congrescentrum Kumpulan, Velperweg 147 Arnhem. De zaal is open vanaf 10.00 uur.
Organisatie
De organisatie is in handen van de Stichting Klein Bronbeek en de Stichting Indisch Erfgoed, in samenwerking met het Koninklijk Tehuis voor Oud-Militairen en Museum Bronbeek.
Cultureel programma
De themazondag ‘Het Cultuurstelsel’ maakt deel uit van een reeks. De laatste themazondag ‘Bersiap’ is op 21 maart 2010. Sprekers dan zijn Herman Bussemaker, Remco Raben, Hans Vervoort en Hans v.d. Akker.
defensie.nl
do 4 feb 2010 - 23:10