dinsdag 04 mei 2010, 11:15
Wanneer wordt 4 mei de dag van herdenking én verzoening?
Grimbert Rost van Tonningen
Een zoon van een landverrader, en nog wel een van de beruchtste, heeft zo op het oog weinig reden een pleidooi te schrijven voor het uitnodigen van de Duitse ambassadeur op onze dodenherdenking. Dat zou mijns inziens symbolisch aangeven dat Nederland de voormalige vijanden heeft vergeven, het zou tevens het echte begin zijn dan een Memorial Day waarop alle doden die voor onze vrijheid zijn gevallen worden herdacht.
Maar dat gebeurt nog steeds niet. Mijn aangetrouwde nicht Pauline Kruseman was enkele jaren voorzitter van het Nationaal Comité 4 en 5 mei - zo klein is Nederland - en telkens als ik haar zag wandelen naast de koningin om een krans te leggen, dacht ik over de gemiste kans om iedereen rond onze doden te verzoenen. Dat verhult niet, dat ook ik denk, dat de Holocaust een verschrikking is geweest die zich met niets laat vergelijken. Respect voor het Joodse leed en in het verlengde daarvan het Verzet staat dus buiten kijf. Maar door daaraan altijd voorrang te geven kan het nooit het feest van vergeving en verzoening worden.
Duitsland is inmiddels onze favoriete bondgenoot als het gaat om het oplossen van onze Europese problemen. Ik zou geen volk ter wereld kunnen opnoemen dat zoveel aan zelfonderzoek heeft gedaan als de Duitsers en toch mogen ze niet bij ‘onze dag’ vandaag zijn om respect te tonen. Duitsland is een solide democratie geworden.
In het verlengde van de Duitse problematiek ligt het NSB-verleden van Nederlanders. In de ‘hoogtij dagen’ van die partij vóór de oorlog stemde 8% van onze landgenoten op die partij. Er is daarna - ook in de oorlog - wat ‘omloop’ geweest dus het is veilig om aan te nemen dat 10% van onze allochtone landgenoten of 1,5 mln mensen direct te maken hebben met een NSB-verleden. Mensen, die zich schuldig voelen aan iets waaraan zij part nog deel hadden. Maar waarover door de meesten liefst met schaamte zwijgen.
Er is in Nederland na de oorlog veel mis gegaan. De NSBers werden zeer slecht behandeld, onschuldige mannen die door Duitsers tijdens de oorlog in dat land waren te werk gesteld kregen bij thuiskomst niet bepaald een warm onthaal. Wij hebben weinig gedaan aan Nederlanders die in Jappenkampen hebben gezeten, wij bezetten onmiddellijk ‘Indië’ alsof wij niet zelf net bezet waren geweest. Wij verwelkomden de Indische Nederlanders, die werden uitgezet nadat wij onder internationale druk die bezetting moesten opgeven, ook allerminst hartelijk. Enig grondig zelfonderzoek zou ook ons zelf niet misstaan.
Maar al die gebeurtenissen nemen het leed van de Holocaust niet weg. De Joden en het Verzet hebben het recht dat te herdenken op de wijze die hen goeddunkt, als ze dan maar niet verwachten dat die dodenherdenking dan ooit van ons allen zal worden. Wie zich ooit heeft verzoend met een (voormalig) tegenstander of wie ooit een barmhartige Samaritaan is geweest zal weten dat verzoenen ‘warmte’ betekent en alleen herdenken ‘kou’.
Beste Nederlanders zet die stap: nodig de Duitse ambassadeur uit dan zijn we door die symbolische daad allemaal aan boord om óók de holocaust te blijven gedenken. Doe dat niet voor mij, ik kan wel het de huidige situatie leven, maar voor uzelf.
Pluspost