In de Groene Amsterdammer een artikel over het onafhankelijk onderzoek naar de Irak kwestie.
Enkele stukken eruit gelicht en hier geplaatst, het hele artikel hier lezen
Onafhankelijkheid van de commissie-Davids
→ Vechten tegen de doofpot
Ministers van staat als leden van de commissie, de suggestie van een deadline: premier Balkenende probeert bij voorbaat de onafhankelijke Irak-commissie te beïnvloeden. ‘Davids moet de rug recht houden.’
..
De laatste tijd groeide de druk op de premier. Hij werd bedolven onder vragen van de Eerste en Tweede Kamer en in partijen die eerst niets voor een onderzoek voelden, zoals de VVD, gingen steeds meer stemmen op om toch de kaarten op tafel te krijgen. Toen ook coryfeeën in zijn eigen partij de voordelen van een onderzoek begonnen uit te venten, ging Balkenende overstag. Geen parlementaire enquête, maar een onderzoek door een onafhankelijke commissie. Daarbij zijn de verhoren niet openbaar en niet onder ede. De commissie kan niemand dwingen te getuigen en wie gehoord wordt hoeft niet te vrezen dat hij zich schuldig maakt aan meineed. Davids rapporteert aan het kabinet, lees: de premier. De oppositie wilde een parlementaire enquête en voelde zich buitenspel gezet.
..
WIJZE MANNEN HEBBEN zich wel vaker laten gebruiken om het volk te piepelen. Dat gebeurde vooral wanneer de onderzoeken oorlogssituaties betroffen, en daarvan is ook in Davids’ onderzoek sprake. In 1948 rapporteerde de commissie-Enthoven, ingesteld door het kabinet, over de massale executies op Zuid-Celebes door het Depot Speciale Troepen onder leiding van kapitein Raymond Westerling, waarbij meer dan drieduizend doden vielen. Het rapport loog er niet om. Het hield hoge militairen en politici verantwoordelijk, maar het werd vertrouwelijk aan de Kamer gezonden en er gebeurde niets. In 1954 verscheen een zo mogelijk nog vernietigender rapport over deze kwestie van de commissie-Van Rij Stam. Dat werd geheimgehouden. Pas in 1969 kwam het tot een onderzoek naar Nederlandse oorlogsmisdaden in Indonesië dat niet in een lade verdween: de Excessennota. Toenmalig premier Piet de Jong herschreef echter vóór publicatie doodleuk de conclusies – die werden flink afgezwakt.
...
JOERI BOOM / De Groene Amsterdammer