Reisgids langs jappenkampen

Reisgids langs jappenkampen
Thijs Wartenbergh

AMSTERDAM - SEMARANG, Indische Nederlanders kunnen eind dit jaar met een reisgids in de hand bersiapkampen en jappenkampen bezoeken, die herinneren aan de periode dat toenmalig Nederlands-Indië werd betrokken bij de Tweede Wereldoorlog. Daarin wordt beschreven in welke staat deze locaties zich bevinden.


Dat is nog niet eerder gebeurd. Er zijn wel uitgaven geweest waarin deze kampen werden genoemd en waar ze zich bevonden. De gids is een initiatief van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (WVS), in het kader van het project ‘Erfgoed van de Oorlog’. Dat is opgezet met de bedoeling herinneringen van de Tweede Wereldoorlogen te bewaren en inzichtelijk te maken voor komende generaties.

Ferry Bounin, geassisteerd door zijn vriendin Paulien van der Geest, heeft met zijn bedrijf Footprint Travel ervaring met het uitzetten van cultuur-historische reizen in Indonesië en is om die reden benaderd om de reisgids vorm te geven. Zij hebben tot nu toe ruim 100 van de in totaal 130 objecten bezocht, vooral op Java, die verwijzen naar de Tweede Wereldoorlog. De komende tijd gaan ze nog naar Sumatra, Borneo, Sulawesi, Molukken, Flores en Papua. Onder de locaties vallen jappenkampen, bersiapkampen (interneringskampen waar die ontstonden tijdens de Indonesische vrijheidsstrijd na beëindiging van de oorlog en waar Nederlanders in terecht kwamen), erevelden, musea en monumenten.

Ferry: “Veel vastgezette Nederlanders kwamen terecht in kloosters, scholen, suikerfabrieken en in grote woonhuizen. Ze zijn bijna allemaal nog goed te bezoeken.” Paulien: “Vrijwel niets herinnert meer aan de oorlog, ook niet wat de jappenkampen betreft. We hebben slechts één keer een bord gezien, in een ziekenhuis in Surabaya. Dit bord is in 2008 geplaatst vanwege Visit Indonesia 2008. Dat was echt een uitzondering. Alle belangstelling van de Indonesische overheid wat betreft de oorlog gaat uit naar hun eigen onafhankelijkheidsstrijders.”

Herman Bussemaker, voorzitter van het Indisch Platform, overkoepelende organisatie voor Indische Nederlanders, is blij met de reisgids. “Ik denk dat duizenden van de ongeveer 600.000 Indische Nederlanders hiermee een groot plezier wordt gedaan. Velen hebben de verhalen over kampen van hun ouders of grootouders gehoord en willen nu wel eens met eigen ogen kijken onder welke omstandigheden zij in de kampen hebben geleefd.”

Thea Meulders, die als kind in meerdere jappenkampen heeft gezeten, juicht de komst van de gids eveneens toe. “De verschrikkingen in de jappenkampen hebben tot nu toe veel te weinig aandacht gehad. Hiermee kan een inhaalslag worden gemaakt.” Meulders vertelt, namens de stichting Gastdocenten Tweede Wereldoorlog, werkgroep Zuidoost-Azië, in het basis- en voortgezet onderwijs over de oorlog.

De Telegraaf - vr 13 feb 2009, 10:36