Als de pembantu is vertrokken
Weblog Zuidoost-Azië
Michel Maas
30-8-2011 06:57
Wia is weg, en ik weet niet waar de koffie staat.
Lach niet. Ik kom nooit in de keuken. Dat is haar domein, want zij is de pembantu. En ik ben bapak (‘mister’ heb ik verboden). Als ik er al eens kom, om een kopje op het aanrecht te zetten of een whiskeyglas uit de kast te halen, krijg ik zo’n blik van: wat moet jij hier?
Straks gaat ie nog zelf koken…
Je ziet het haar denken. En dan bedenk je je een volgende keer wel. Want Wia is iemand voor wie je opzij gaat als ze je zo aankijkt.
Ik heb het dus maar opgegeven. Ik roep gewoon: ‘Wiaaaa, mag ik een koffie?’ En een paar minuten later staat de dampende kop Illy espresso voor mijn neus. Of Jus. Of brood met beleg (wat zij ook niet begrijpt. Hoe kan een mens dat eten. Zonder rijst of sambal.)
Ik red mij wel, hoor. Ik vind, na wat zoeken en rommelen, mijn koffie, en de kop, en het lepeltje, en het doosje met suiker en ik vraag mij af hoe zij in zo’n donkere keuken kan werken. Licht, meer licht, denk ik. Straks, als iedereen weer terug is, dan laat ik wat extra tl-buizen ophangen.
Ik red me wel, maar eten is een groter probleem. Wij eten altijd vers. Daarvoor komt de groenteman langs met zijn kar. Op die kar ligt meestal ook verse vis, of kip. Rijst en mie komen van de buurtwinkel. Maar vandaag komt er niks. Niet alleen Wia is weg. Ook de groenteman is weg, en de broodman met zijn bakfiets, en de waterman, en de gasman. De buurtwinkel is dicht, net als de sateh-kraam ernaast en de kleine warung vlakbij de slagboom van mijn buurtje.
Iedereen is weg.
De straten zijn leeg. Ik rijd in twintig minuten naar de ‘Bundaran H.I.’, waar ik op gewone dagen al gauw meer dan anderhalf uur over doe. Ik ontdek ook dat mijn auto vijf versnellingen heeft en harder kan dan 100 kilometer per uur. Dat mag niet, maar de agenten zijn ook weg, dus het geeft niks.
Ik krijg een grenzeloos gevoel van vrijheid, en mijn hart juicht als ik zelfs een paar fietsers zie, midden op de brede Sudirman die anders alleen voor auto’s is. Zo leeg als Jakarta nu is… Als het altijd zo was, was dit de mooiste stad van de wereld.
Maar ik weet dat het maar twee weken zal duren, misschien zelfs korter. Dan is iedereen weer terug.
De mensen zijn maar even weg. Drieëneenhalf miljoen werksters, warung-houders, groentemannen, chauffeurs, metselaars, taxichauffeurs, koks en kindermeisjes zijn naar hun familie om cadeautjes te brengen. Zij vieren ‘Idul Fitri’, hier ook wel ‘Lebaran’ genoemd. Het hele jaar sparen ze voor de overtocht en de cadeaus, en als ze dan nog te weinig geld hebben verpanden zij hun juwelen, hun tv en hun bromfiets bij de ‘pegadaian’.
Blut maar gelukkig gaan zij dan allemaal tegelijk op hun lange reis, volgeladen met dozen, pakken en tassen vol cadeaus. ‘Idul Fitri’ is voor moslims wat sinterklaas en kerst voor ons is. Maar dan erger.
Jakarta krijgt door de uittocht een korte adempauze. De eeuwige smog waait even weg, niemand gooit zijn plastic in de kali, en zelfs de moskeeën lijken stiller dan anders. En ik rijd in twintig minuten naar Bundaran H.I.
Ik heb honger, en hier ligt het Mandarin hotel. Jakarta is leeg, maar het hotel zit helemaal vol, en de ontbijttafels ook. Niet met toeristen, maar met inwoners van Jakarta, die net als ik zijn verlaten door hun pembantu, koki, nanny en sopir. En die nooit hebben geleerd hoe je een pakje instant indomie moet opentrekken, als ze al weten waar zij dat pakje in de keuken moeten zoeken. Met verveelde blikken geven zij aanwijzingen aan hun nieuwe, tijdelijke personeel.
En ik pas mij moeiteloos aan.
Ik laat het servet op mijn knieën leggen, en vraag: ‘Mag ik twee eieren, sunny side up? En een koffie, en een jus?’
NOS
di 30 aug 2011 - 8:36
