Kerstmis op Bali

Kerstmis op Bali
Geplaatst door redactie op december 23, 2011 //


Door Annelies Gijse

De meeste Europeanen op Bali raken niet gewend aan de kerst in de tropen. Geen kou, geen sneeuw (we vergeten voor het gemak dat die sneeuw in Europa ook nogal eens uitblijft), geen donkere, korte, gezellige dagen bij de open haard. Ik denk dat ik niet de enige ben aan wie de hele kerstperiode compleet voorbij gaat.

Kerst in Indonesië is eigenlijk heel tegenstrijdig. Van de ene kant worden de kerken van de christelijke minderheid in dit land uit voorzorg beschermd door de autoriteiten, bang dat een of andere gek weer eens op het idee komt om ergens een bom af te gaan steken. Je zou zeggen dat er aan de kerst in dit overwegend islamitische land verder nauwelijks aandacht wordt besteed. De aandacht is dan misschien een beetje anders dan in bijvoorbeeld Nederland, aandacht voor kerst en voor de kerstgedachte ‘Vrede op Aarde’ is er wel degelijk.

Ook als je de tv aanzet. Dan krijg je kerstprogramma’s voorgeschoteld, kerstbomen en kerstkransen te zien als decor, er is aandacht voor de liederen en zelfs de religieuze kant van het feest. Op de radio worden er ook hier veel kerstliedjes gedraaid in deze tijd (maar ook net zo enthousiast in bijvoorbeeld juli of april). De commercie vaart er ook op Bali wel bij. Volgens een onderzoek van kwaliteitskrant Kompas wordt er in geen enkele maand zoveel uitgegeven als in december, ook niet tijdens de Idul Fitri-periode.

De hotels tuigen zich mooi op voor kerstmis. Dezelfde decoraties die je in Nederland ziet, zie je hier ook – in een tropische ambiance. Kerstbomen zijn natuurlijk nep, maar dan wel in allerlei soorten en maten. Decoraties zijn makkelijk te vinden, want veel van de decoraties in het westen worden hier geproduceerd. De winkels liggen er vol mee. Vorig jaar schijnen de meer fundamentalistisch ingestelde islamieten in Jakarta daar bezwaar tegen hebben gemaakt. Kerstdecoraties werden toen wel heel erg populair, ook onder niet-christelijke bevolkingsgroepen. Geen idee hoe het er daar dit jaar aan toe gaat.

De decoraties worden hier op Bali voornamelijk gekocht en gebruikt door christenen, buitenlanders, hotels, restaurants en winkels – Balinezen hebben er voor bij hen thuis weinig belangstelling voor. Maar al met al gaat het om een behoorlijke afname. En verder doet iedereen zijn voordeel met de algemene uitverkoop in de laatste maand van het jaar.

Ook op onverwachte plekken kom je de kerstsfeer tegen. De werknemers van de Nationale Bank moeten verplicht een kerstmuts op, compleet met flikkerende lichtjes. De meisjes hebben er geen enkele probleem mee om de klanten op die manier nog steeds serieus van dienst te zijn.

Waar de kerstcommercie nog ver te zoeken is, is in de Indonesische supermarkt. De kerst als eetfeest is nog totaal onontdekt. Wil je heerlijk eten met kerst, kun je natuurlijk best zelf een waar feestmaal (laten) koken, maar het is hier ook heel normaal – en ook wel net zo gemakkelijk – om met kerst met de hele familie in een van de vele restaurants te reserveren. Al weken van tevoren adverteren de restaurants met hun speciale kerstmenu’s. Het kerstdiner vindt hier overigens wel op kerstavond plaats, de 24e dus.

In sommige restaurants wordt in de dagen voorafgaand aan kerst een middag met de kerstman gehouden – waarbij de kinderen zich met Santa kunnen laten fotograferen. Santa wordt hier in Indonesië trouwens ook regelmatig verward met Sinterklaas: soms wordt hij in de advertenties Sinterklas of Santaklas genoemd, en ook qua kleding en Zwarte Pieten worden er regelmatig rare mixen van gemaakt. Een Santa met een Piet, een Sinterklaas met een Kerstmannenbuik, een Zwarte Piet die meer op een clown lijkt…

Op school krijgen mijn kinderen er niet zo veel van mee. De lagere school waar mijn dochter op zat, doet in december wel aan een “christmas play”. Dan wordt ieder jaar een toneelstuk opgevoerd dat soms met kerst te maken heeft (zoals Scrooge) en soms niet (Peter Pan). Kerstliederen worden er wel gezongen. De kerstgedachte van ‘vrede op aarde” krijgen ze ook mee, maar een religieuze lading zit daar absoluut niet bij. Als je het je kinderen thuis niet zou vertellen, dan zouden ze niet eens weten dat men op 25 december eigenlijk de geboorte van Jezus Christus viert.

Intussen wacht mijn jongste dochter, opgegroeid met Sinterklaas, de Tooth Fairy, geesten en goden – dus voor het gemak overal in gelovend – in spanning op de cadeautjes van Santa.

Aziatische Tijger