Wilhelmina's bontjas hing aan de kapstok
woensdag 11 maart 2009 | 03:07 | Laatst bijgewerkt op: woensdag 11 maart 2009 | 09:58
Feitelijk is de Wereldomroep in Eindhoven geboren. Op Strijp S, in het Natlab. Daar werd eind jaren twintig van de vorige eeuw door student Johan Numans (TH in Delft) de Philips kortegolfzender ontworpen. En het was die zender waardoor Nederland voor even de onbetwiste koning van de ether was.
En de toenmalige en aanstaande koninginnen van Nederland markeerden die uitzonderlijke prestatie met een historische radiotoespraak. In 1927, op 31 mei en 1 juni spraken koningin Wilhelmina en prinses Juliana vanuit Strijp de landgenoten in West- en Oost-Indië toe. Nog nooit eerder had een menselijke stem live zo'n afstand (16.000 kilometer) overbrugd.
Sinds het een paar jaar geleden eigenlijk nog de bedoeling was om het oude Natlab-gebouw aan de Kastanjelaan te slopen, is het historisch besef aanmerkelijk groter geworden. Een groot deel van het gebouw blijft staan. Het is de bedoeling dat nog dit jaar begonnen wordt met de restauratie ervan. En met name de ruimte waarin de kortegolfzender stond en het auditorium worden helemaal in oude luister hersteld.
"Nou ja, helemaal kan natuurlijk niet meer", zegt programmamanager Strijp S, Dré Boidin. "Maar we doen ons best. We hopen de oorspronkelijke microfoon te vinden en aan Philips hebben we gevraagd mee te zoeken naar de kortegolfzender van Numans. We zijn zelfs op zoek naar de bontjas van Wilhelmina. Om die hier aan de kapstok te hangen."
In ieder geval krijgt de ruimte zijn oorspronkelijke hoogte (zes meter) en vide terug. "En in de ruimte die een grand café-achtige invulling moet krijgen, komen oude foto's die laten zien wat er nog meer in het Natlab gebeurd is", zegt Boidin.
Aan de bijzondere uitzending destijds was overigens een bijzondere proefuitzending voorafgegaan. Op 28 april was via een telefoonverbinding contact gelegd met het Amsterdamse Concertgebouw. En via de zender in Strijp ging een concert vervolgens de hele wereld over. Tot in Zuid-Amerika, Japan, Nieuw-Zeeland en Australië werd het gehoord en werd met bewondering over de Nederlandse prestatie gesproken.
De student Johan Numans kreeg er een koninklijke onderscheiding voor. Hij studeerde af en begon in Den Haag een eigen bedrijf. Toen hij in 1940 niet voor de Duitsers wilde werken, belandde hij in de gevangenis in een Bussemse kazerne. Daar werd hij in 1944 gedood bij een geallieerd bombardement.
In het Eindhovense Stadswandelpark staat het radiomonument met de roepende nimf, dat herinnert aan die eerste intercontinentale radio-uitzendingen.
Brabants Dagblad
wo 11 maa 2009 - 19:51