'Waarom is het haar van Geert Wilders blond?'
OPINIE - Bert Bukman − 06/01/12, 12:34
Geert Wilders is niet een gewetenloze duivel, hij is veel meer mens dan zijn vele tegenstanders veronderstellen. Zoals bij ieder mens die je beter leert kennen, roept Wilders echter ook een aantal vragen op die niet eenvoudig zijn te beantwoorden. De vraag waarom de man zijn haar zo blond verft, is er een van. Dat stelt schrijver Bert Bukman.
Het was een boeiend stuk, in het Kerstnummer van HP/De Tijd. Twee verslaggevers van het blad waren het kibboetsverleden van Geert Wilders ingedoken en kwamen uit Israël terug met een opmerkelijk verhaal. Begin jaren tachtig, na zijn eindexamen van de middelbare school, heeft de huidige voorman van de PVV een jaar lang op de coöperatieve boerderij Moshav Tomer gewerkt, niet ver van Jericho en de grens met Jordanië. Daar, op de omstreden westelijke Jordaanoever, hebben zijn politieke ideeën over het Midden-Oosten zich naar alle waarschijnlijkheid voor een belangrijk deel gevormd.
Donkerbruine krullen
Opmerkelijker nog dan het artikel zijn de foto's die bij het verhaal zijn geplaatst. Op de wat onscherpe kiekjes is een jongeman te zien die ernstig in de camera kijkt, gehuld in een rafelig T-shirt en sinds enkele dagen overduidelijk niet geschoren. Met de nodige moeite zijn in de foto's de gelaatstrekken van de huidige gedoogpartner van het minderheidskabinet van CDA en VVD te herkennen, jonger en onzekerder als hij destijds was. Maar het meest opmerkelijke verschil met de politicus van nu is te vinden in zijn haardracht. De tiener Geert Wilders heeft een grote bos donkerbruine krullen.
Een groter onderscheid met de man zoals wij die kennen, is niet denkbaar. Al tijdens zijn korte periode in de gemeenteraad van Utrecht - toen nog voor de VVD - blondeerde Geert Wilders zijn haar, bij een kapper achter het Centraal Station van de stad. Sindsdien is dat haar zijn handelsmerk, verafschuwd en bespot door zijn tegenstanders, doorgaand genegeerd of gedoogd door zijn medestanders, en los daarvan goed voor aanzienlijk meer media-aandacht dan een normaal kapsel zou hebben gegenereerd.
Afkomst
Anders dan als een truc of een uiting van persoonlijke eigenwijsheid is de peroxidedracht van Wilders nooit beoordeeld, maar ik vraag me af of er toch niet meer aan de hand is. Geert Wilders, de man voor wie de Nederlandse identiteit zo belangrijk is, heeft een Indonesische moeder. Of meer precies: van moederskant stamt hij af van een Nederlands-Indisch voorgeslacht. En het is hem aan te zien ook: voor wie goed naar het gezicht van Geert Wilders kijkt, wordt de mengeling van culturen de laatste jaren steeds duidelijker zichtbaar.
Zelf is de politicus niet zo scheutig met informatie over zijn afkomst. Dat wil zeggen: van zijn Limburgse roots maakt hij zoals bekend geen geheim, maar over zijn Indonesische achtergrond is hij aanzienlijk minder spraakzaam. Veel meer dan dat zijn grootvader majoor was in het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger en dat hij als kind bij de oudste zus van mijn moeder weleens kroepoek bakte - uitspraken uit zijn biografie 'Veel gekker kan het niet worden' van enkele jaren terug - wil hij doorgaans niet kwijt.
Oprecht
Geert Wilders is geen racist, daarvan ben ik overtuigd. Zijn betrokkenheid bij Henk en Ingrid is, anders dan veel critici menen, mijns inziens oprecht, evenals zijn belofte dat allochtonen die zich fatsoenlijk gedragen een plek in de Nederlandse samenleving verdienen.
Ik ben het niet met hem eens, laat dat duidelijk zijn, en ik denk dat zijn visie op de toekomst van Nederland in internationaal verband op termijn uiterst schadelijk is, zowel in de discussie over Europa als in de gedachtevorming over het toelaten van hoogopgeleide immigranten. Bovendien misdraagt Geert Wilders zich met enige regelmaat, met de uitspraken over de kopvoddentaks als meest schunnige variant, al moeten we ook vaststellen dat de leider van de PVV zich de laatste tijd, ingekapseld als hij is in de Haagse gedoogconstructie, opvallend rustig houdt.
Maar anders dan de beeldvorming onder weldenkende landgenoten wil, is Geert Wilders niet de gewetenloze duivel die voor velen heel goed van pas zou komen, omdat je je tegen een onmenselijke tegenstander nu eenmaal veel gemakkelijker kunt afzetten. Tijdens de research voor mijn boek Het Slagveld, dat een reconstructie biedt van de totstandkoming van het kabinet-Rutte, werden voor mij de contouren zichtbaar van een politicus die veel meer mens is dan zijn vele tegenstanders veronderstellen.
Zoals bij ieder mens die je beter leert kennen, al is het maar via de kranten, de televisie en niet in de laatste plaats via Twitter, roept Geert Wilders echter ook een aantal vragen op die niet zo eenvoudig zijn te beantwoorden. De vraag waarom de man zijn haar zo blond verft, is er een van. De vraag hoe gemakkelijk hij zicht voelt bij zijn eigen multiculturele achtergrond is een andere.
Zoals gezegd: het zijn vragen zonder eenduidig antwoord. Maar daarom zijn ze nog niet minder interessant.
Bert Bukman is auteur van het boek Het Slagveld, De lange weg naar het kabinet-Rutte.
Volkskrant
za 7 jan 2012 - 20:14
siK.