Rem op 'export' uitkering
Auteur: door Yvonne Jansen | dinsdag 17 juli 2012 | 12:00 | Laatst bijgewerkt op: dinsdag 17 juli 2012 | 12:16
Royaler leven met een uitkering buiten Europa dan ‘thuis’, kan sinds begin deze maand niet meer. Uitkeringen en toeslagen worden voortaan afgemeten aan de kosten van levensonderhoud in het woonland.
Passen en meten met een uitkering in Nederland terwijl je er elders geriefelijk van kunt leven. Emigreren lijkt dan een aanlokkelijk alternatief. De Wet Woonlandbeginsel haalt gedeeltelijk een streep door de rekening van mensen met een uitkering die een gerieflijk plekje op Bali of een appartementje aan de Kroatische kust op het oog hebben, of die willen terugkeren naar het oorspronkelijke land van herkomst.
Goedkoper
De wet heeft gevolgen voor personen met een uitkering die wonen of nog gaan verhuizen naar een land buiten de EU, en geldt zowel voor huishoudens met Nederlandse 'roots' als van allochtone herkomst. Ongelijke behandeling en aantasting van reeds verworven rechten? De politiek vindt het redelijk dat (r)emigranten en nabestaanden die in Nederland aangewezen zijn op het sociaal minimum elders met hun uitkering niet 'stil' kunnen leven, simpelweg omdat het er goedkoper is. Demissionair minister Henk Kamp van Sociale Zaken en Werkgelegenheid stelt dat een uitkering in het buitenland qua koopkracht soms wel vijf tot zes keer zo hoog uitvalt. Uitkeringen worden zo veel mogelijk beperkt tot personen die in Nederland wonen of, als dat niet het geval is, verlaagd naar een niveau dat in Nederlandse ogen lokaal aanvaardbaar is. De uitkering krijgt zo hetzelfde doel als in Nederland, namelijk het garanderen van een bestaansminimum of een tegemoetkoming in kosten van kinderen, aldus de wetgever. Een uitkering buiten Europa kan nooit hoger zijn dan in Nederland, ook niet als het woonland duurder is.
Tweederangs
De nieuwe wet leidt tot – soms forse – kortingen op uitkeringen van personen die in een land buiten de Europese Unie, de Europese Economische Ruimte (Liechtenstein, Noorwegen, IJsland) of Zwitserland wonen. Een uitkering meenemen buiten de EU of de EER kan bovendien alleen als Nederland met dat land een verdrag heeft gesloten (zie kader). Het woonlandbeginsel heeft ook betrekking op Caribisch Nederland (Bonaire, Saba en Sint Eustatius, de BES-eilanden) en de andere koninkrijksgebieden. Op de BES-eilanden is veel onrust ontstaan over de maatregel. Feitelijk zijn de eilanden gemeenten van Nederland. Het woonlandbeginsel creëert in de ogen van de eilanders ongelijkheid ten opzichte van andere Nederlanders. Nu zij voortaan aanspraak kunnen maken op 70 procent van genoemde uitkeringen, voelen zij zich als 'tweederangs' ingezetenen behandeld. Dat steekt des te meer, omdat de regeling niet geldt voor 'overzeese gebieden' van andere EU-landen, zoals de Canarische Eilanden.
Kosten
Hoe worden de lokale kosten van levensonderhoud vastgesteld? Niet door ambtenaren op pad te sturen om te kijken wat een kopje thee op het terras in Turkije, een kilowattuur stroom in Australië of een kilo rijst in Indonesië kost. Volgens een woordvoerster van het Ministerie van Sociale Zaken heeft SZW zelf geen 'boodschappenmandje' producten en diensten samengesteld, maar stoelen de uitkeringspercentages op een internationale standaard. "Het kostenniveau wordt bepaald aan de hand van het PPP-cijfer, vastgesteld en up-to-date gehouden door de Wereldbank. PPP is de afkorting voor Purchasing Power Parity (koopkrachtpariteit)."
Migranten
De percentages worden volgens haar afgerond op tientallen procenten, waarbij de afronding geschiedt naar boven. Zo krijgt iemand die Gambia kiest als domicilie 30 procent uitgekeerd, een verzekerde die naar Indonesië verkast 70 procent, iemand die in Turkije of Marokko gaat wonen 60 procent en een persoon die naar (verdragland) Australië emigreert behoudt het volle pond. Zoals gezegd heeft wet ook betrekking op personen die kinderbijslag krijgen voor in het buitenland wonende kinderen. Dat zijn er ongeveer 50.000, waarvan circa 14.000 buiten de EU. Een groot deel daarvan woont in Marokko en Turkije, vanouds migrantenlanden. Ook voor kinderen daar moet volgens de wetgever gelden: goedkoper leven, betekent minder krijgen.
Meer informatie: Rijksoverheid.nl , zoek op woonlandbeginsel. Een lijst met landen waarop de regeling van toepassing is, met kortingspercentages, op 27 april gepubliceerd op Staatscourant.nl , zoek op woonlandbeginsel.
TC Tubantia
di 17 jul 2012 - 22:04
