Indonesische bureaucraten op YouTube

Indonesische bureaucraten op YouTube
Jacco Hupkens

Jakarta - Indonesische ambtenaren die publiekelijk billenkoek krijgen, dat is even wennen. De 46-jarige Basuki Tjahaja Purnama, 'Ahok' voor zijn fans, werd twee maanden geleden verkozen tot vice-gouverneur van Jakarta en raast sindsdien als een wervelwind door de hoofdstad. Ambtenaren die lui of geldverkwistend zijn - en dat zijn ze bijna allemaal in zijn ogen - krijgen een uitbrander voor het oog van de camera. Het filmpje wordt vervolgens door zijn medewerkers geüpload naar YouTube, waar Indonesiërs massaal genieten van zoveel openbaarheid.


Bijna anderhalf miljoen mensen bekeken bijvoorbeeld de drie kwartier durende vergadering waarin de chefs van de notoir corrupte dienst publieke werken te horen kregen dat ze het voortaan met een kwart minder budget moeten doen. Ahok: 'Eigenlijk kan wat jullie doen wel veertig procent goedkoper, maar we vragen maar om 25 procent. Jullie mogen kiezen: je accepteert de korting en je mag blijven, of je bent het er niet mee eens en wordt ontslagen. Sorry, maar het stoort me enorm als iemand het geld steelt dat aan het volk toebehoort.' Een week later gaf hij het hoofd van de onderwijsafdeling een openbare uitbrander omdat scholen in de hoofdstad illegale extra bijdragen van ouders vragen, die vervolgens in de zakken van docenten en managers verdwijnen.

Het is ongehoord eerlijk voor een land waar misstanden wel benoemd worden, maar mensen daar zelden persoonlijk op worden aangesproken. Ahok behoort bovendien tot de Chinese Indonesiërs, een favoriete zondebok voor landgenoten die hun frustratie kwijt moeten. Tijdens de strijd tegen de communisten (1965) en voor democratie (1998) waren zij het slachtoffer van moord en verkrachting. Vlak voor de verkiezingen in Jakarta waarschuwden Ahoks tegenstanders dat die tijden zouden terugkeren als hij verkozen zou worden. Tot nu toe blijft het rustig, al roepen medestanders hem op om zijn dienstauto kogelwerend te maken.

Ondertussen speelt gouverneur Joko Widodo de good cop van het stel. De gemoedelijke Javaan kondigt elke dag wel weer een plan aan waar jong progressief Indonesië naar snakt: goede en goedkope sociale huurwoningen, betere gezondheidszorg, tientallen nieuwe stadsparken, meer openbaar vervoer in plaats van nieuwe wegen. Maar ook hij beheerst het spel van naming and shaming. Vorige maand bezocht hij met een stel journalisten een aantal overheidskantoren rond acht uur 's ochtends, ruim na het begin van de werkdag. Er was bijna niemand aanwezig. Widodo: 'Vanaf nu ga ik elke dag inspecties uitvoeren, en wie over een half jaar nog steeds niet op tijd op zijn werk verschijnt, vliegt eruit.' Ontslag en een openbare schrobbering zijn nu de grootste vijanden van sjoemelende Jakartaanse ambtenaren.



Groene Amsterdammer

Hoelang zullen de heersende machten in Jakarta het tweetal hun gang laten gaan?