Illegale handel brengt Sumatraanse orang-oetan in het nauw

16 april 2009 Van onze redactie buitenland
Illegale handel brengt Sumatraanse orang-oetan in het nauw

Op het Indonesische eiland Sumatra is nauwelijks iets te merken van de inspanningen om de handel in orang-oetans terug te dringen. Net als dertig jaar geleden worden veel van de beschermde mensapen illegaal als huisdier gehouden, blijkt uit een rapport van Traffic, een organisatie die de handel in wilde dieren in de gaten houdt.

Sumatra is met buureiland Borneo de enige plaats waar orang-oetans nog in het wild voorkomen. Borneo huisvest ongeveer dertig tot veertig duizend orang-oetangs, zo’n 90 procent van de populatie. Dat aantal staat echter onder druk door ontbossing. Op Sumatra, de enige plek waar de Pongo abelii, de Sumatraanse orang-oetan, voorkomt, leven er nog ongeveer 7000.

En daar gaat het ook mis, volgens Traffic. Ondanks de grote aandacht die er de afgelopen dertig jaar aan de bescherming van mensapen is gegeven, tiert de handel in de dieren nog welig. Hoewel die handel minder openlijk plaatsvindt dan vroeger, concludeert Traffic aan de hand van het aantal nieuwe exemplaren in dierentuinen en de vele binnengebrachte beesten bij reddingscentra dat er nog volop gehandeld wordt.

Orang-oetans worden vaak als ze nog klein zijn illegaal als huisdier genomen, maar zijn naarmate ze ouder en groter worden steeds minder geschikt om in huis te houden. Dan worden ze vaak naar opvangcentra gebracht. Ook de politie dwingt eigenaren vaak hun beesten naar dergelijke opvangcentra te brengen.

Volgens Traffic zit daar een belangrijk deel van het probleem: de straffen die staan op de handel in en het bezit van mensapen worden niet gehanteerd. De organisatie schat dat er sinds sinds de jaren zeventig ongeveer 2000 orang-oetans zijn binnengebracht bij reddingscentra, maar dat de eigenaren niet zijn gestraft.

Dat onderschrijft Djati, het hoofd van Noord-Sumatra’s bureau voor de conservatie van natuurlijke bronnen. Tegen persbureau Reuters zegt hij dat hij nog nooit iemand aangeklaagd, opgesloten of zelfs maar beboet heeft voor het verboden bezit van een mensaap. „Als we orang-oetans vinden, vragen we de eigenaars ze in te leveren en als ze dat niet doen, dwingen we ze. De meeste eigenaren zijn dorpelingen die geen idee hebben dat het in strijd met de wet is die dieren te bezitten”, zei hij.

Naast de geringe wetshandhaving vormt vooral ontbossing een groot probleem voor de mensapen. Niet alleen op Sumatra, maar ook op het Maleisisch-Indonesische eiland Borneo wordt steeds meer bos gekapt voor het waardevolle hout en om plaats te maken voor lucratieve palmolieplantages. Het leefgebied van de dieren wordt daardoor kleiner, wat op zichzelf de populatie al onder druk zet. Met name op Sumatra is de vangst van orang-oetans echter een bijproduct van de ontbossing, die de handel stimuleert.

Djati heeft aangegeven dat zijn bureau bezig is met het opzetten van een taakgroep die de illegale handel aan zal pakken.


Trouw 2009, op dit artikel rust copyright.