De Hokjesman Aflevering 2: De Molukkers
De woede blijft...
De Nederlandse Molukkers, trots krijgervolk in verbanning, vormen een hechte gemeenschap. De heimwee naar het land van oorsprong bindt hen, samen met de woede over wat hun is afgenomen en de kracht die ze putten uit hun eergevoel. Op hun motorfietsen voelen ze zich de dappere strijders van weleer, die met hun verschijning respect afdwingen. Michael Schaap lift met ze mee, in zijn zoektocht naar het wezen van de woede die hen drijft.
Tijdens de politionele acties streden de Molukkers in het KNIL aan de kant van Nederland, dat na WOII de heerschappij in voormalig Nederlands-Indië probeerde te herstellen. Ze waren dienstbare bondgenoten, in de veronderstelling dat de Nederlandse belofte van een vrije Molukse staat hun zou bieden wat ze wilden. Maar Nederland, dat internationaal geen steun kreeg in het streven de kolonie te behouden, hield zich niet aan zijn woord. Onder leiding van Soekarno bleef de republiek Indonesië onafhankelijk en de Molukkers werden als collaborateurs gezien. Nederland haalde hen naar Nederland en bracht hen onder in kampen. Het zou tijdelijk zijn maar de situatie duurt nu al zestig jaar. Pogingen om de claim op een vrij Zuid-Molukken en de belofte van Nederland onder de aandacht te brengen, escaleerden in de jaren zeventig met gewelddadige treinkapingen bij De Punt en Wijster.
Teruggaan naar de kampong aan de andere kant van de wereld gaat niet meer, maar de geuren en kleuren uit hun land van oorsprong als ook de onzichtbare energie van de Stille Kracht werken door in het heden, samen met de kracht die ze putten uit eergevoel. Ze zijn besmet met het nostalgievirus en heimwee die vreet aan hun ziel. Het helpt ze niet te functioneren in onze nuchtere wereld.
Op hun motorfietsen voelen ze zich de dappere strijders van weleer, die met hun verschijning respect afdwingen en zo hun eergevoel bevredigen. Michael Schaap rijdt mee in een bonte stoet van honderden Molukkers op motoren om in Limburg en Brabant geld op te halen ten behoeve van de Molukse zaak. De lange optocht eindigt in Kamp Vught. Dit voormalige SS-kamp is het laatste kamp waar nog Molukkers wonen. Het leven hier herinnert aan hun eigen militaire achtergrond. De voormalige appelplaats van de Nazi’s vormt met een grasveld, speeltuin en buurthuis, het centrum van de gemeenschap. Zijn ze zich bewust van het gruwelijke verleden van dit kamp? En waarom willen ze hier in hemelsnaam blijven wonen? Schaap, wiens vader tijdens de Tweede Wereldoorlog in kamp Vught gevangen zat, probeert dit te begrijpen.
Niet alleen de oudere bewoners houden vast aan heimwee en nostalgie. Ook de jongeren klampen zich vast aan oude verhalen en symbolen, zoals te zien is aan een hernieuwde tatoeagecultuur. Hoewel de kennis van hun cultuur door de gemengde huwelijken minder wordt, voelen ze zich sterk verbonden met hun land van herkomst en blijft de woede als het gaat om verlies van hun erfgoed en het leed dat hun is aangedaan.
VPRO.nl
wo 16 jan 2013 - 19:05