Bouw kerk in Indonesië geweigerd

Bouw kerk in Indonesië geweigerd
07-05-2009 10:04 | Van onze correspondent


JAKARTA – De burgemeester van de Indonesische stad Depok, die deel uitmaakt van Jakarta, heeft de bouwvergunning voor een kerk plotseling ingetrokken. Het is een klap in het gezicht van de Huria Kristen Batak Protestan (HKBP), het grootste christelijke kerk­genootschap in Indonesië. Ds. Enig Aritonang: „Dit is nog maar het begin.”

De jonge predikant Enig Aritonang kan het nog steeds niet geloven. Plotseling ontving het kantoor van de Batakkerk in Depok een brief van de streng-islamitische burgemeester Nur Mahmudi Ismail. Deze besloot de bouwvergunning voor een –langverwachte– protestantse kerk in Depok in te trekken. De kerk zou voor aanvaringen zorgen met andere godsdiensten – lees: de islam.

Christenen in Jakarta zijn geschokt. Prominente overheidsfunctionarissen en legergeneraals zijn lid van de HKBP.

De redenen voor het intrekken van de vergunning blijven vaag. Islamitische buurtgenoten verzameld in het ”Forum Solidaritas Umat Muslim” van de aangrenzende buurt Cinere zouden de bouw afkeuren. Het is voor de HKBP echter een raadsel welke buurtgenoten dit zijn, en wie het forum nu precies vertegenwoordigt.

De bouwplaats is de afgelopen jaren regelmatig aangevallen door groepen moslimextremisten. „De laatste grote demonstratie was in oktober”, vertelt een bewaker van de bouwplaats. Toen kwamen een paar duizend woedende moslims na een avondgebed de kerk in aanbouw bezoeken. Zo’n 400 politieagenten kwamen eraan te pas om de mensenmassa in toom te houden. Ook probeerden onbekende vandalen herhaaldelijk ’s nachts vernielingen aan te richten.

In zijn brief schrijft de burgemeester dat de kerk conflicten tussen andersgelovigen veroorzaakt. Bij veel HKBP-leden is de vraag gerezen of de organisatoren van de ruwe demonstraties niet dezelfde zijn als die de kerkbouw nu formeel afkeuren.

Ds. Aritonang: „De HKBP wil de exacte reden weten van het besluit. We zijn een etnische kerk speciaal voor Sumatraanse Batakchristenen. We gaan echt geen zieltjes winnen bij de lokale bevolking”, vertelt de predikant, terwijl hij langs het bouwwerk loopt. Alleen de betonnen fundamenten zijn nog maar zichtbaar. Al sinds 1999 probeert de HKBP een kerk te bouwen voor de 400 christelijke Batakgezinnen in de buurt.

Ds. Aritonang is er allerminst gerust op. „Als ons het bouwen onmogelijk wordt gemaakt, hoe zal het dan met kerken van de kleine gemeenschappen verlopen?” De vrees heerst dat burgemeester Nur Mahmudi Ismail hiermee de eerste stap heeft gezet in de richting van een omvangrijk obstructiebeleid van christelijke gebedsplaatsen in Indonesië.

Het Genootschap van Indonesische Kerken (PGI) in Depok heeft inmiddels een spoedberaad georganiseerd met alle protestantse en rooms-katholieke organisaties in de omgeving. Voor hen is de in 2005 verkozen burgemeester geen onbekende. Nur Mahmudi Ismail is een beroepspoliticus van de strengislamitische Partij Voor Gerechtigheid en Welvaart (PKS). In 1998 werd hij zelfs de eerste president van de PKS, die ideologisch geworteld is in de fundamentalistische Moslimbroederschap uit Egypte.


„Ze hebben een agenda om het christenen moeilijk te maken”, zegt Gomor Gultom, mensenrechtendeskundige van het PGI. Gultom voorspelt dat het burgemeestersbesluit het ook andere kerken moeilijk gaat maken: „Dit heeft een domino-effect.”

De PKS won de afgelopen jaren vooral stemmen in de grote steden op Java. In de satellietsteden van Jakarta, zoals Depok en Bekasi, verkreeg de partij belangrijke bestuursposten door felle campagnes tegen corruptie. Bij de parlementsverkiezingen van vorige maand boekte de partij een kleine winst en kreeg ze 8 procent van de stemmen, tegen 7 procent in 2004. Vorige week maakte president Yudhoyono bekend een coalitie te sluiten met de PKS voor de presidentsverkiezingen in juli. Waarschijnlijk zal de moslimpartij gaan deelnemen aan een nieuwe Indonesische regering.

Indonesië kent officieel godsdienstvrijheid voor religies die door de overheid zijn erkend. De meeste Indonesiërs zijn moslim. De HKBP is eind negentiende eeuw gevormd door de Duitse zendeling Ludwig Ingwer Nommensen. Van de stad Depok wordt –ten onrechte– wel beweerd dat haar beginletters staan voor ”De eerste protestantse overzeese kristengemeente”.

Reformatorisch Dagblad

Proces Indonesische kerk tegen overheid
Geplaatst: 12 mei 2009 08:10, laatste wijziging: 12 mei 2009 08:31

door onze correspondent Jan Lepeltak

JAKARTA - Een Indonesische kerkorganisatie heeft de burgemeester van de Jakartaanse buitenstad Depok aangeklaagd.


De Sumatraanse kerk Huria Kristen Batak Protestan (HKBP) sleepte de burgemeester Nur Mahmudi Isma'il voor de rechter, nadat de islamitische bestuurder plotseling de bouwvergunning van een nieuw kerkgebouw in Depok introk.

Het besluit kwam als een donderslag bij heldere hemel voor de HKBP, die sinds 1999 probeert de kerk af te bouwen. De reden die de burgemeester gaf, is volgens betrokkenen onduidelijk en heeft voor grote onvrede gezorgd in christelijke kringen in Indonesië.

''We zijn zeker dat we dit proces gaan winnen, want er is zeer sterk juridisch bewijs waaruit duidelijk blijkt dat de burgemeester de wet overtreedt'', zei Mangaranap Sinaga, voorzitter van de werkgroep die de kerkbouw regelt, in een interview met het persbureau Antara . Mangaranap Sinega zal ook fel protesteren bij de gemeenteraad in Depok. De HKBP is de grootste kerkgemeenschap in Indonesië en heeft veel prominente leden uit overheidskringen. De zaak wordt voorgelegd aan een administratieve rechtbank, die het besluit van de burgemeester kan terugdraaien, wat de HKBP eist.

Omstreden
De brief van burgemeester Isma'il, waarin hij de kerkgemeenschap inlicht over zijn omstreden besluit, dateert van 27 maart. Volgens hem zou de aanwezigheid van een kerk conflicten kunnen veroorzaken in de omgeving. In zijn brief noemt hij het protest van een islamitisch buurtforum.

Op haar beurt is de kerkorganisatie woedend dat de burgemeester het besluit zonder enig overleg of inspraak nam. ''Hij wil alleen naar één kant van het verhaal luisteren'', briest een lid van de HKBP in Depok. Andere christelijke organisaties, zoals het overkoepelende Genootschap van Indonesische Kerken, heeft al solidariteit betoond. Burgemeester Ismai'l ontkent in alle toonaarden dat hij geen nieuwe kerk in zijn gemeente wil of tegen christenen is. ''Voor mij is er geen probleem voor welke godsdienst dan ook, als ze zich maar aan de regels houden die in Depok zijn ingesteld'', sprak de burgemeester in een interview met de gematigd islamitische krant Republika.

Reden voor achterdocht van HKBP-leden is de politieke achtergrond van de burgemeester. Nur Mahmudi Isma'il was de eerste president van de in 1999 opgerichte Partij Voor Gerechtigheid en Welvaart (PKS). De PKS staat bekend als de meest conservatief-islamitische partij in Indonesië, met ideologische wortels in de fundamentalistische Moslimbroederschap uit Egypte.

Villawijk
In de Jakartaanse buurt Depok woont een omvangrijke christelijke gemeenschap. Maar door uitstroom van bewoners uit Jakarta en veel nieuwkomers, is de meerderheid van Depok nu islamitisch. De Cinerekerk in Depok bevindt zich in een rustige villabuurt, vlakbij de hoofdweg van de buurt Cinere, ten zuiden van Jakarta. De bewoners van de villawijk zouden geen probleem hebben met de nieuwe kerk, waarvan slechts de betonnen fundamenten zijn gebouwd. Ook zouden alle documenten in orde zijn.

Sinds 1999 probeert de HKBP de kerk te bouwen. Maar de bouw kwam regelmatig stil te leggen door protest van moslimgroepen. De Duitse zendeling Ludwig Ingwer Nommensen stichtte de HKBP-kerk eind negentiende eeuw in Noord-Sumatra, waar de etnische batakbevolking woont.


--------------------------------------------------------------------------------

Kristianisasi
In Indonesië is circa 88 procent van de bevolking moslim. De meeste moslims in Indonesië zijn gematigd. Sinds de jaren negentig verspreiden conservatieve moslimorganisaties berichten over zogenoemde 'Kristianisasi,' waarbij kerk-missionarissen agressief zieltjes zouden willen winnen onder de lokale bevolking. Hierdoor is de afgelopen jaren de bouw van kerken in islamitische streken steeds moeilijker geworden. Met name in de provincie West-Java is de bouw van nieuwe kerken praktisch onmogelijk gemaakt. Een overheidsbesluit van drie verschillende ministeries bepaalde enkele jaren geleden dat een meerderheid van de buurtbewoners toestemming moet geven voor de kerk. Opgehitst door moslimorganisaties lijken veel Indonesische moslims nu geen toestemming te willen geven.


Nederlands Dagblad