De honderdste geboortedag van speerwerper Jaap van der Poll

De honderdste geboortedag van speerwerper Jaap van der Poll
Door Jurryt van de Vooren 30-4-2014


Op 1 mei 1914 werd oud-speerwerper Jaap van der Poll geboren. In de laatste jaren van zijn leven heb ik enkele malen gesproken over zijn sportieve leven, met name in de oorlogsjaren.

Precies honderd jaar naar de geboorte van Jaap van der Poll blikt Sportgeschiedenis terug. In de laatste jaren van zijn leven heb ik enkele malen met hem gesproken over zijn sportieve leven, met name in de oorlogsjaren.

lees het hele artikel op Spotgeschiedenis.nl


een stukje daaruit:

“De finale viel tegen. Ik had te veel last van dat niersteentje en moest halverwege de wc opzoeken. Het was alleen maar de aandrang, maar het was wel vervelend. Tokio, dacht ik, dan probeer ik het in 1940, in Tokio, opnieuw, dan ben ik nog pas 26 jaar oud. Nou, ik gíng naar Japan, maar onder heel andere omstandigheden.”


Javaans Kampioen

“In 1938 ben ik naar Indië gegaan, om te werken in een suikerfabriek. Ik ben op Java weer veel gaan sporten. Ik zocht meteen contact met de Indische Atletiekbond en werd lid van de Trekvogels in Surabaya. Ik deed natuurlijk mee aan de Javaanse Atletiek Kampioenschappen; dat gaf toch weer een beetje Hollands gevoel. Ik ben nog kampioen van Java geworden.

Op 7 december 1941 was de Japanse overval op Pearl Harbor en begon Japan de westerse mogendheden uit Azië te verdrijven. Ik was gezond, sterk en lenig en werd natuurlijk als soldaat opgeroepen. Ik werd als sergeant bij de KNIL ingedeeld bij een mitrailleurgroep. We hebben geprobeerd de Japanse opmars te vertragen. Maar we waren kansloos.

We zaten op de Jap te wachten tot die uit de bosjes zou komen - ik kan me de details nog goed herinneren, het was een zonnige dag met een zeebriesje - toen we hoorden dat we gecapituleerd waren. Ik was blij dat ik er goed van afkwam, want ik was helemaal niet zo happig om in een oorlog te sneuvelen.”


De mijnen

“In het eerste kamp op Java, in Tjimahi, moesten we ons hoofd kaal laten knippen en we mochten geen baarden dragen. Het kamp heette voortaan het Kale Koppen Kampement KKK. Natuurlijk werden er atletiekwedstrijden georganiseerd. De diploma's voor de prijzen speerwerpen, discuswerpen en kogelstoten heb ik zorgvuldig bewaard.

Intussen circuleerden geruchten over onze volgende bestemming. Dat het Japan zou worden, werd snel duidelijk. In een groep van ongeveer vijfhonderd man werd ik naar de haven van Singapore gebracht. Daar werden we ingescheept in twee kustvaarders.

Op een ochtend werden we wakker doordat de scheepsmotoren niet meer stampten. We lagen in de haven van Fukuoka, in Japan. We wisten dat we de mijnen in zouden gaan. Ver weg van Nederland en dan nog onder de grond ook.

Ik heb tweeënhalf jaar als krijgsgevangene in de mijnen gewerkt in Japan. In 1944 hoorden we van de invasie in Normandië en dat de Amerikanen van eiland naar eiland hopten in Azië. Bijna elke nacht was het gedreun van de bombardementen te horen. Dat de oorlog snel zou aflopen, was duidelijk.

Op een dag, het was 15 augustus, kwamen we laat uit de mijn, de dagploeg. Het verbaasde ons dat we bijna niemand tegenkwamen. De banden lagen stil, er was geen geruis meer, geen machinelawaai en we voelden opwinding: er moest iets heel bijzonders aan de hand zijn. We voelden het gewoon uit het kamp omhoog stijgen, een sfeer van blijdschap, opwinding . De deuren gingen open en daar liep iedereen euforisch in het rond. 'Japan is gisteren gecapituleerd!'”



Aldus Van der Poll zelf. Na zijn bevrijding keerde hij terug naar Nederland, waar hij tot in de jaren 50 sportief actief bleef. In 2010 is hij overleden.