Crowdfunding voor Indonesische getuigen

Crowdfunding voor Indonesische getuigen

Door Ton de Lange - 2-7-2014, 17:42 (Update 2-7-2014, 18:21)



HEEMSKERK - De in Istanbul geboren kapitein Raymond ’de Turk’ Westerling (kader) kreeg in 1947 opdracht om het Nederlands gezag te herstellen op het Indonesische eiland Zuid-Celebes, ofwel Zuid-Sulawesi. In februari en maart dat jaar leidde hij het beruchte Depot Speciale Troepen. Mannen ’die volkomen onschuldig waren van enige actie tegen Nederland’ werden door genoemde troepen ’zonder enige vorm van proces geëxecuteerd’. Een groep van zeventien weduwen en kinderen van slachtoffers eist van de Staat excuses en schadeloosstelling.

Premier Rutte en minister van buitenlandse zaken Timmermans hebben namens de Staat spijt betuigd; de beloofde schadeloosstelling van 20.000 euro per persoon wordt echter bewust vertraagd, meent de stichting. Het laatste is vooral kwalijk, omdat nabestaanden inmiddels op hoge leeftijd zijn en snelle uitbetaling daarom dringend. Pondaag: ,,Het afgelopen jaar zijn twee van hen overleden, ik wil maar zeggen.’’

Jeffry Pondaag en de bekende Amsterdamse advocaat Liesbeth Zegveld bezochten afgelopen maart Zuid-Sulawesi. Dit om plekken van vroegere misdaden te zien en te praten met kinderen en weduwen van mannen die werden terechtgesteld wegens vermeend verzet tegen het Nederlandse gezag. Indonesië beweert dat er 40.000 slachtoffers vielen, Nederlandse experts gaan uit van 4000 doden.


Schadeloosstelling

Dankzij de stichting en Zegveld kregen nabestaanden van slachtoffers van een ander bloedbad – op 9 december 1947 in het dorp Rawagede op West-Java (het huidige Balongsari) – drie jaar geleden alsnog 20.000 euro schadeloosstelling per persoon. Bovendien bood Tjeerd de Zwaan, de Nederlandse ambassadeur in Indonesië, hen in het openbaar excuses aan.

In 1949 accepteerde Nederland de onafhankelijkheid van Indonesië. De prijs hiervoor was hoog: Indonesië werd opgezadeld met een schuldenlast van meer dan zes miljard dollar. Het is niet de enige ergernis van Pondaag: ,,Misdaden tegen de menselijkheid verjaren niet – ook niet die tijdens WOII. Het belachelijke is dat dit niet geldt voor misdragingen tijdens de Indonesische oorlog, die verjaren volgens de Staat wel.’’ Hij verwijst naar de verjaringswet van 1971.


Om in de rechtszaal de slachtoffers een gezicht te geven, wil ’Comité Ereschulden’ drie nabestaanden laten overkomen uit Indonesië. Geld voor reis en verblijf ontbreekt echter. De crowdfunding heeft enige spoed. ,,Omdat het kort dag is en er een groepsreis geboekt moet kunnen worden.’’ www.kukb.nl


Westerling

Kapitein Raymond Westerling – hij overleed in 1987 in Purmerend en werd 68 jaar – vond zijn meedogenloosheid en zuiveringsacties altijd gerechtvaardigd. Hij symboliseert het harde optreden van de Nederlandse Speciale troepen in Nederlands-Indië na de Tweede Wereldoorlog. In januari 1950 wilde hij met een privé-leger van 400 man de regering in Jakarta omverwerpen. In 1969 gaf Westerling tijdens een opmerkelijk tv-interview toe dat in 1946-1948 onder zijn verantwoordelijkheid in Nederlands-Indië oorlogsmisdaden zijn begaan. In 1969 verscheen tevens de bekende Excessennota over misdaden door Nederlandse soldaten in de toenmalige kolonie. Regisseur Pieter Kuijpers (45) maakt een film over Westerling; historicus Fredrik Willems (37) rondt over anderhalf jaar een biografie af.



Executies en geëxecuteerden in voormalig Nederlands-Indië. De beelden komen uit een fotoboek dat in 2012 werd gevonden in een vuilcontainer in Enschede. Foto ANP

Noordhollands Dagblad