Het doe-het-zelf-bos

Het doe-het-zelf-bos

Borneo heeft te weinig bos voor de bedreigde Orangutangs. Daarom bouwt Willie Smits nu een eigen regenwoud voor zijn apen.

Max Christern | 113 januari/februari 2009 issue

‘Willie Smits is ’s werelds meest vooraanstaande beschermer van de orang-oetan en diens leefgebied. Samen met zijn Indonesische team heeft hij een paar duizend hectare schraal en verwoest grasland weten om te toveren tot een weelderig regenwoud. Het gezonde bosgebied is stapsgewijs per vierkante meter totstandgekomen en zeer binnenkort klaar voor de herintroductie van volbloed orang-oetans. Het nieuwe ecosysteem s op een mooie manier volledig geïntegreerd in de plaatselijke economie, zodat ook de bevolking er alle voordeel van heeft. Dit is vermoedelijk een van de beste voorbeelden van ecologisch én economisch herstel in de tropen.’ – Amory Lovins, voorzitter en topwetenschapper van het Rocky Mountain Institute, dat zich inzet voor efficiënt gebruik van natuurbronnen en beleidsontwikkeling.

Het is stil in de bossen van Zuidoost-Azië, zegt Willie Smits. Steeds stiller. ‘Als je in landen als Maleisië, Cambodja, Vietnam of Laos door de oerwouden loopt, hoor je bijna geen geluiden meer.’ Geen tropisch gekraai van de vogels, geen lokroep van de gibbons, geen getjilp, geen gebrul. De verklaring daarvoor geeft hij ook meteen: ‘In al die landen zijn de afgelopen jaren massaal dieren uit hun natuurlijke omgeving gehaald. Alles is zo’n beetje weg, het bos uit gesmokkeld en verkocht door handelaren, vooral aan de steeds rijker wordende Chinezen. Dit zijn de stilste bossen van de wereld aan het worden. Vrijwel alleen in Indonesië zie en hoor je nog dieren.’ Indonesië, de langgerekte eilandenarchipel in het zuidoosten van Azië is het tweede vaderland geworden van de voormalige Nederlander Willie Smits. Maar ook daar worden de dieren steeds massaler uit hun bossen verdreven door de illegale houtkap. Hij zag het de afgelopen jaren om zich heen gebeuren, op de plek waar hij nu al zo’n dertig jaar woont en werkt als bosbouwer, microbioloog en dierenbeschermer, in de Indonesische provincie Oost-Kalimantan, op het eiland Borneo. ‘Die illegaliteit in de houtkap en ook in de dierensmokkel is hier erger geworden sinds het vertrek van president Soeharto. Onder zijn leiding was er nog een zekere mate van controle, nu veel minder.’

Het is, vertelt hij er wel bij, niet alleen de schuld van de illegale houtkap en de dierensmokkel dat het zo snel de verkeerde kant op gaat met de Aziatische oerwouden en haar bewoners. Het is ook de klimaatverandering die hier een grote rol speelt. ‘Het bos is in de war, er is geen gemeenschappelijk bloeiritme meer. De laatste twaalf jaar is vrijwel geen enkele zaailing van de zo belangrijke meranties meer opgegroeid. Het oerwoud van Zuidoost-Azië is langzaam aan het uitsterven.’

Odemagazine.com