Een onderhands microkrediet voor prostituees in Soerabaja
Gepubliceerd : 4 augustus 2010 - 4:16 pm | door Prita Riadhini
Overdag hoofddoeken verkopen, 's avonds werken als prostituee. Met behulp van onderhandse leningen proberen vrouwen in Soerabaja zich te ontworstelen aan het harde leven van de prostitutie en de armoede die daarbij hoort.
Het is al donker in de rosse buurt Tambak Asri in Soerabaja. Maar hoe donkerder het wordt, hoe meer mensen er verschijnen. De buurt - met ongeveer 400 prostituees - bestaat sinds 1959. Woonhuizen en bordelen staan zij aan zij.
Borg
Syamsiah heeft het niet breed, net als de meeste van de andere vrouwen en de klanten. Een paar jaar geleden heeft ze geprobeerd om bij een bank een lening te krijgen voor het opzetten van een eigen handeltje. Maar de bank eiste dat zij een identiteitbewijs en een borg kon overleggen. Zij had geen van beiden.
Haar madam Suminah schoot te hulp. Ze heeft Syamsiah drie miljoen roepia - ongeveer 225 euro - geleend, van geld dat zij zelf bij een bank had geleend. Syamsiah begon met een kleine waroeng vlak voor het bordeel waar zij werkt.
Ze verkoopt daar frisdrank, koffie, sigaretten en chips. 'Omdat ik al jaren werk voor mijn madam, kon ik een lening krijgen. Als ik geen klanten heb, dan sta ik in de waroeng. Maar als ik niet genoeg kan verkopen, werk ik als prostituee.'
Aanvankelijk dacht Syamsiah dat zij voldoende geld zou kunnen verdienen met haar waroeng. 'Ik heb een goede plek gevonden. Er is iemand die nasi goreng verkoopt vlakbij het bordeel. En mijn madam zei tegen me: Jij hebt toch weinig klanten, open dan maar een waroeng.'
Kleine winst
De fors gebouwde Tarti is een van de andere prostituees. Zij werkt alleen 's avonds. Overdag doorkruist ze de wijk met drie grote plastic tassen vol hoofddoeken. Die verkoopt ze. 'Ik maak maar een kleine winst. Ik koop bijvoorbeeld voor 8000 roepia in en dan maak een winst van 2000 roepia. Als ik maar mijn business draaiende kan houden', vertelt ze.
Een paar maanden geleden kreeg Tarti een lening van Tukul Bintoro, die actief is bij een werkgroep voor prostituees. Tarti heeft het geluk dat zij haar lening kan aflossen wanneer het haar uitkomt. Zij betaalt ook geen rente. Tukul Bintoro heeft het geld uit zijn eigen spaarpot uitgeleend en heeft niets te maken met een bank.
Kritiek
Door de ingewikkelde bureaucratie en de strenge voorwaarden van banken hebben wijkhoofd Soebandi van Tambak Asri andere manieren moeten bedenken om prostituees financieel te helpen.
'Meestal hebben de prostituees geen identiteitsbewijs en ook geen borg. Dus hebben wij een gezamenlijke spaarpot voor prostituees en hun souteneurs. De prostituees kunnen dat geld gebruiken als startkapitaal. Tot nu toe doen ongeveer 190 vrouwen mee. Een goed gevulde pot is een goede start voor een coöperatie.'
Toch heeft Hargandono van de Sociale Dienst in Soerabaja heeft kritiek op de coöperatie. Indonesië voert een beleid tegen prostitutie en het beroep van prostituee is niet erkend. Hij veronderstelt dat de meeste vrouwen geld willen verdienen op de manier die de minste moeite kost.
Kurniawan Syaefullah, econoom aan de Padjajaran Universiteit in Bandoeng, ziet deze vorm van een onderhandse lening juist als een vorm van microkrediet. In Indonesië is dit een goede manier om zelf je economische positie te verbeteren, vindt hij.
Geen schaamte
Tarti schaamt zich niet. 'Er is vast wel iemand die zegt: 'Die hoofddoekenverkoopster is een prostituee'. Maar zij zeggen dat niet recht in mijn gezicht. Ik negeer ze. Ik wil op den duur niet meer werken als prostituee.'
Toch gaat gaat niet zo goed met haar handeltje. Aan het eind van een lange dag mag ze blij zijn als ze een enkele hoofddoek heeft kunnen verkopen. Haar wens een keer te kunnen stoppen met haar baan als prostituee, zal voorlopig nog wel niet uitkomen.
RNW
wo 4 aug 2010 - 16:05
