'Het wordt tijd voor erkenning'

'Het wordt tijd voor erkenning'

Regio | 11 augustus 2011 | bron: De Echo





Mieke Huijsman geeft gastlessen over haar ervaringen tijdens de Tweede Wereldoorlog.(Foto: JvR)


ROTTERDAM - Voor veel Indische Nederlanders is 15 augustus een belangrijke datum. Op die dag in 1945 capituleerden de Japanners en kwam er een einde aan de Tweede Wereldoorlog. De Rotterdamse Mieke Huijsman, die zelf drieënhalf jaar in een 'Jappenkamp' zat, vindt dat er nog te weinig aandacht is voor de herdenking. 'Als ik de vlag uithang denken mensen dat we een feestje vieren.'


Toen er in mei 1945 een einde kwam aan de Tweede Wereldoorlog in Europa zaten er nog zo'n 100.000 (Indische) Nederlanders achter de tralies in Japanse gevangenkampen. Pas na de atoombommen op Hiroshima en Nagasaki capituleerden de Japanners. Huijsman was een van de vele Nederlanders die meer dan drie jaar lang gevangen werd gehouden in Nederlands-Indië. Ze deelt haar ervaringen over de oorlog nu via gastlessen op verschillende Rotterdamse scholen. Volgens haar is de geschiedenis van de Japanse bezetting van Nederlands-Indië nog altijd een ondergeschoven kindje. 'Het heeft heel lang geduurd voordat er aandacht voor kwam. In 1988 werd pas het eerste monument opgericht en het duurde tot 1999 voordat 15 augustus een officiële herdenkingsdag was. Veel mensen hebben echter nu nog steeds geen flauw idee wat er op die dag is gebeurd. Als we op 15 augustus de vlag uithangen dan krijgen we meestal verbaasde gezichten. Veel mensen vragen dan of er iemand jarig is of dat we een feestje geven.'

Concentratiekamp
Huijsman, die haar moeder in een Jappenkamp verloor, zag de oorlog in Nederlands-Indië als een verschrikking. 'Elke blanke of Europeaan werd in die tijd door de Japanners achter de tralies gezet.We werden met tientallen mensen op elkaar gepakt, je had per persoon zo'n vijftig centimeter aan ruimte. Honger, dwangarbeid, ziektes en gebrek aan hygiëne zorgden voor armoedige situaties.' Volgens Huijsman had het weinig gescheeld of het was er in de kampen in Nederlands-Indië net zo aan toe gegaan als in de concentratiekampen van de Nazi's. 'Ze noemden het dan wel interneringskampen maar er lagen al scenario's klaar om de mensen sluipenderwijs te vernietigen. Als de oorlog iets later was geëindigd dan zou het er voor veel kampbewoners heel anders hebben uitgezien.'

Nadat de duizenden Nederlands-Indiërs uiteindelijk werden bevrijd en later naar Nederland vluchtten bleek er hier echter weinig begrip te zijn voor hun situatie. 'We kwamen vanuit de Tropen terecht in een land waar ze ons niet verwachtten. De mensen hadden hier net de hongerwinter achter de rug en waren druk bezig om het land na de oorlog weer op te bouwen. Toen ze ons zagen dachten ze ook van "wat komen jullie hier doen?" Veel mensen konden zich niet voorstellen dat wij misschien net zo veel ellende als hun hadden meegemaakt.'

Koloniaal verleden
Het gebrek aan aandacht voor de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog in Nederlands-Indië ligt volgens Huijsman ook voor een deel aan het gevoelige koloniaal verleden van Nederland. 'Dat wordt nog altijd gezien als een "schandvlek" in onze geschiedenis. Natuurlijk, er is veel geschreven over de geschiedenis van Max Havelaar, de man die heeft gestreden voor het rechtsbestaan van de lokale Indonesiër, maar over de Indische Nederlanders die er jaren hebben gewoond lees je maar weinig. Het schaamtegevoel overheerst nog steeds. Terwijl dit toch onderdeel is van de Nederlandse geschiedenis. Wij zijn in het verleden nooit erkend. Het wordt tijd dat we die erkenning nu wel krijgen.'

In Rotterdam wordt de capitulatie van de Japanners elk jaar op de Boompjeskade door middel van het hijsen van de Nederlandse vlag herdacht. Een bijzonder moment voor Huijsman. 'De driekleur is nog steeds belangrijk voor ons. Toen de Japanners ons gevangen namen moesten we alles inleveren: Geld, sieraden, boeken en ook de Nederlandse vlag. Dat laatste deden we echter niet. De vlag verstopten we in een kussen of teddybeer of we maakten er kleding van. Het was een houvast om te overleven, een symbool van hoop op vrede en vrijheid.'

Dichtbij.nl

ElEl schreef:

Toen er in mei 1945 een einde kwam aan de Tweede Wereldoorlog in Europa zaten er nog zo'n 100.000 (Indische) Nederlanders achter de tralies in Japanse gevangenkampen.

142.000, waarvan 42.000 krijgsgevangenen

Citaat :

'Elke blanke of Europeaan werd in die tijd door de Japanners achter de tralies gezet.

Zowat elke blanke is waar. Maar een meerderheid van de europeanen waren niet in het kamp