Siebrand Wierda in Jakarta

Kalianyar, een driehoek in een wereldstad
Siebrand Wierda


Wat een brommers in Jakarta! Met dertig of meer staan ze voor een verkeerslicht. Vaak zitten er twee personen op, een enkele keer ook nog een baby tussen die twee in. En veel tuktuks: brommers op drie wielen waar je met zijn tweeën achterop kunt, onder een afdakje. Sommige brommerrijders hebben er geen problemen mee dwars tegen het verkeer in te gaan, hoewel de auto’s er in vier rijen dik rijden. Gelukkig heeft elk nadeel zijn voordeel: nadeel is dat door de drukte alle verkeer vrijwel stil staat, voordeel is dat je niet zo snel wordt overreden als je oversteekt of tegen de richting in rijdt.
Elk jaar groeit het aantal inwoners van Jakarta met bijna 5 procent. Veel mensen uit andere delen van Indonesië komen hier werk zoeken. Het boek Langs de straten van Jakarta (Ben Knapen, 2008), dat ik ter voorbereiding op mijn reis las, beschrijft hier boeiende voorbeelden van. Maar de stad kan deze groei niet aan. Gevolg: verkeersopstoppingen, lange rijen bij de bushaltes. En enorme luchtvervuiling.

De eerste dag van mijn bezoek heb ik doorgebracht met Michiel en Sanne Evers en hun zoontje Boaz (zestien maanden). Michiel en Sanne Evers zijn leden van de Amstelgemeente in Amsterdam. Michiel is arts. Hij heeft een Indonesische achtergrond. Hij en Sanne willen in elk geval een aantal jaren van hun leven in zijn land van herkomst doorbrengen en in die tijd een kleine bijdrage te leveren aan de gezondheid van de mensen aldaar. Ze worden ondersteund door een hulpverleningsorganisatie en zijn uitgezonden door de Amstelgemeente. Een half jaar geleden zijn ze vertrokken. In dit halve jaar hebben ze zich gestort op het leren van de taal. Nu kwam ik dus op huisbezoek.
We zijn eerst naar de Istiqlal-moskee gegaan. Met zijn zes verdiepingen is dit de grootste moskee van Zuidoost-Azië en de op een na grootste ter wereld. Op hoogtijdagen verzamelen zich hier meer dan tweehonderdduizend (!) personen.

Iets anders was er dat nog meer indruk op me maakte: Kalianyar. In deze wijk van Jakarta wonen 25.000 mensen op een driehoek met zijden van pakweg twee kilometer en een kilometer. Niet te geloven hoe dicht bevolkt. Als je er rondloopt, ervaar je het ook zo. Zeer nauwe straatjes. Enorm veel stinkende brommers en tuktuks. Erg warm. Open riool. Overal stalletjes met etenswaar en koopwaar. Buitengewoon kleine woningen waar hele gezinnen in wonen. Als klap op de vuurpijl: woningen met golfplaten rondom het spoor - en zolang er geen trein aan komt, is dat spoor een gewilde verkoopplek.
Onderzoek heeft geleerd dat in Kalianyar drie noden het grootst zijn: (1) gezondheid, (2) werk en (3) veiligheid. Voor Michiel en Sanne is dit de reden geweest om voor Kalianyar te kiezen. Vanaf deze week wonen ze er in de buurt. Niet in de wijk zelf? Nee, dat is niet vol te houden. Zo schatten zij dat in en ik kan me daar alles bij voorstellen. Michiel gaat binnenkort een pizzakoerierbrommer aanschaffen. In de koffer stopt hij dan zijn instrumenten en medicijnen. Daarmee zal hij in elk geval sommigen in deze buurt kunnen ondersteunen met een diagnose en het voorschrijven van medicijnen. Zo willen ze daar de komende tweeënhalf jaar de liefde van Christus doorgeven.
Lopen we daar door Kalianyar, komen we terecht in het feest van twee trouwerijen! Kijk, dat doet een mens goed. Twee mensen die elkaar in het openbaar liefde en trouw beloven, te midden van alle sores! Wij mochten er plaatjes van schieten. Op één voorwaarde: dat wij ook zelf met hen op de foto gingen. Eigenlijk hadden we ook moeten blijven eten.

* Siebrand Wierda is gemeentestichter in Amsterdam (www.kleurrijkamsterdam.nl). Van 2 tot 14 februari maakt hij een werkreis naar Jakarta en Singapore. Dit is deel twee van zijn dagboek

Friesch Dagblad

Deel 1 kan ik even niet vinden.....

was ook al op zoek gegaan maar ik kon het ook al niet vinden...

http://www.kleurrijkamsterdam.nl/wp-content/fol/Dagboek-1.pdf

Boeroeng!

dank!

Deel 3. Friesch Dagblad, 13 februari 2012

Naast armoede 2 miljoen hoger opgeleiden in Jakarta
Siebrand Wierda

In mijn reis door Zuidoost-Azië over het thema gemeentestichting trek ik op met zes collega’s. Ik stel ze aan u voor, ook om te laten zien hoe divers onze achtergronden zijn:

Jay Kyle (60). Opgegroeid op de Filippijnen. Gewerkt als gemeentestichter in Mexico-City. Is nu katalysator voor gemeentestichting vanuit Redeemer City to City in Azië.

Simon Murphy (30). Zuid-Afrikaanse achtergrond. Sinds drie jaar werkzaam als gemeentestichter in Singapore. Zijn gemeente is zeer snel gegroeid tot 450 betrokkenen.

Huai Tze (33). Geboren in Maleisië. Techneut, maar nu als assistant-pastor verbonden aan de gemeente van Simon Murphy in Singapore. Inmiddels hebben ze een tweede gemeente gestart.

Fong Yang Wong (57). Boeddhistische achtergrond. Tijdens een technische studie in Schotland christen geworden. Heeft in Kuala Lumpur drie gemeenten gestart. Traint daar nu jonge gemeentestichters.

Jim Romaine (66). Geboren in de Verenigde Staten, zeventien jaar als zendeling in Istanbul gewerkt, toen tien jaar in de VS als toeruster. Nu in New York werkzaam in een moslimgemeenschap.

Curt Alan (45). In 2004 naar aanleiding van de tsunami naar Indonesië vertrokken om te helpen met wederopbouw en gemeentestichting. Nu pastor church planting voor een gemeente in Durham.
Nieuwe gemeente


Wat we willen? We willen ontdekken of er vanuit City to City Asia gewerkt zou kunnen worden aan het stichten van een nieuwe gemeente in Jakarta. Het City to City Asia netwerk van gemeentestichters is verbonden aan vergelijkbare netwerken in Europa, Afrika, Noord-Amerika en Zuid-Amerika. Samen willen we de voortgang van het koninkrijk van God dienen door middel van gemeentestichting in global cities, de belangrijkste steden ter wereld. Die lijken allemaal op elkaar.

Is dat zo? Ja, dat is zo. Hier in Jakarta is veel armoede.
lees verder

Deel 4. Friesch Dagblad, donderdag, 16 februari 2012


Jakarta telt meer christenen dan Amsterdam
Siebrand Wierda


Ik betrap me erop dat ik me de laatste jaren niet erg met Indonesië heb bezig gehouden. Ik herinner me het land van vroeger, toen ik als kind met mijn ouders bij een Gereformeerde Gemeente in Oudemirdum hoorde. We hoorden in die tijd verhalen van ds. Vreugdenhil. Die was zendeling op Irian Jaya, het huidige Papoea. Als hij kwam praten, nam hij dia’s mee. Wij keken dan onze ogen uit: donkere mensen die vrijwel bloot rondliepen. Maar óók raakte het mij toen dat daar mensen tot geloof kwamen. Zij werden christen. In open water werden ze gedoopt, de dominee liep gewoon in zijn zwarte pak het water in!
Verreweg de meesten van de 240 miljoen mensen in Indonesië zijn moslim. Indonesië is het grootste moslimland ter wereld. Op straat zie je overal moskeeën, en je hoort ze ook. En christenen? In de gesprekken die we hadden, liepen de schattingen van hun aantal uiteen. Wel is duidelijk dat zij de belangrijkste minderheid vormen. Laten we het houden op 10 tot 20 procent. Hun aantal groeit. Zeker de laatste jaren. Ook in Jakarta. Zelfs van de grootste ondernemers is de helft christen en dat is veel meer dan tien jaar geleden. De mensen met wie wij spraken, verzekerden ons: ‘Je vindt overal moskeeën, maar je vindt óók op elke hoek van de straat een kerk. Althans, een kerkgemeenschap. Niet een kerkgebouw. De mensen komen op zondag vaak samen in een winkelcentrum, een hotel of een school.’


Identiteitsbewijs

Het percentage christenen in Jakarta is hoger dan in de rest van het land. Laten we het houden op 15 tot 25 procent, en ga er maar van uit dat deze mensen bewust christen zijn. Ik vind dat een onvoorstelbaar hoog percentage. Want in de stad waar ik woon, is het aantal mensen dat tweemaal per maand of vaker naar de kerk gaat, niet hoger dan 3 procent van de bevolking.
Maar ook de hele religieuze cultuur is anders. Niet geloven is in Jakarta helemaal geen optie. Terwijl ik het normaal vind dat in Amsterdam honderdduizenden mensen in geen enkele god geloven. In Indonesië staat je religie zelfs op je identiteitsbewijs. Je bent hindoe, moslim, boeddhist, rooms-katholiek of protestant.
Als team hebben wij onze dagen helemaal volgestopt met afspraken. We spreken mensen uit kerken, van theologische instituten, van christelijke organisaties. Voorgangers, docenten, gemeenteleden, ondernemers.
We leren dat Jakarta drie soorten gemeenten kent. Meest opvallend zijn de megakerken. Deze hebben grote zondagse bijeenkomsten en vaak meerdere diensten in een weekend. Hiervan zijn er een stuk of vijf, inclusief de kerk waarover ik eerder schreef.
We spraken ook met een van de voorgangers van een andere grote kerk: Jakarta Praise. Deze gemeente groeide in vijftien jaar tot achtduizend mensen, voornamelijk twintigers. Hun vijf diensten zijn in een groot winkelcentrum. Ze hebben jaarlijks 250 trouwerijen. En nul begrafenissen.
Vervolgens zijn er gemeenten die naast hun zondagse diensten de huiskringen krachtig benadrukken en veel aandacht geven aan training van christenen. Deze gemeenten zijn vaak kleiner en vallen minder op. Tenslotte zijn er celgemeenten, die klein zijn en zich snel vermenigvuldigen, maar die ook zomaar weer uit elkaar kunnen vallen.


Kerk in brand

Vlak voor mijn vertrek uit Nederland hoorde ik een verhaal over moslims van buiten de stad die in een bus naar Jakarta gaan, een dag lang van het leven genieten en onder meer een kerk in brand steken. Komt dit voor? Ja, dat komt voor. Maar nog meer komt het buiten Jakarta voor. Bijna altijd gaat het dan om een situatie waarin een gemeente een kerkgebouw wil bouwen, wat best vaak zonder vergunning gebeurt.


* Siebrand Wierda is gemeentestichter in Amsterdam. Van 2 tot 14 februari 2012 maakte hij een werkreis naar Jakarta en Singapore. Dit is deel 4 van zijn dagboek

Deel 5. Friesch Dagblad, donderdag, 23 februari 2012



De rijke bovenlaag heeft geen oog voor onderkant
Siebrand Wierda


In gedachten ben ik nog in Kalianyar, die sloppenwijk in Jakarta waar Michiel en Sanne Evers uit de Amstelgemeente gaan werken. Ik wandelde met hen door dit gebied. De armoede aldaar trof me enorm. Dat riool. Die kleine woningen. De viezigheid. Kinderen die in de rommel zochten naar iets van waarde. Die brommers en hun stank. Wat zou ik graag willen dat deze mensen het beter kregen!

In gedachten ben ik ook bij die kerken die wij bezochten of waar wij van hoorden. Wat doen zij eigenlijk voor deze armen? Ik kwam erachter dat de grote kerken maar beperkte aandacht voor hen hebben. Zo heeft bijvoorbeeld de Reformed Evangelical Church of Indonesia, waar wij die zondag waren, wel elk jaar een grote hulpverleningsactie met kerst. Maar dat is incidenteel, men biedt geen structurele zorg of hulp.

Uit wat we allemaal te horen krijgen, begrijp ik dat de rijke christenen in Jakarta veelal bij de grote kerken horen. Onder hen zijn veel Indonesiërs met een Chinese achtergrond. Ik begrijp ook dat de arme christenen veelal bij een kleine gemeente horen. En dat er maar weinig contact is tussen deze twee soorten gemeenten.

Dit houdt mij bezig. Wat raar dat die gemeenten niet meer contact met elkaar hebben. En het kan toch niet bestaan dat de bovenlaag van Jakarta, waar ook heel wat christenen bij horen, zich niet bemoeit met de onderkant van de stad, ongeacht religie? Dat gaat toch radicaal in tegen een grondlijn van de Bijbel? Ik moet denken aan die scherpe woorden van Jezus waar hij zich afkeert van mensen die geen zorg aan de armen hebben verleend: ‘Ik had honger en jullie gaven mij niet te eten, ik had dorst en jullie gaven mij niet te drinken. Ik was naakt, ik was ziek, ik zat in de gevangenis...’ (Matteüs 25:31-46). God vindt het van grote waarde dat de kerk omziet naar de armen! Diaconaat moet in een stad als Jakarta een buitengewoon belangrijke taak van de kerk zijn.


James

We hebben ook voorbeelden gezien waar wel degelijk sprake was van zorg van rijken voor armen. Een van de mensen die aanleiding vormde om de mogelijkheid van missionaire gemeenschapsvorming in Jakarta te onderzoeken, is James Riady. Hij is een rijke zakenman uit Jakarta, eigenaar van hotels, winkelcentra en mediabedrijven. Toen hij in 1990 christen werd, veranderde dat zijn leven. Hij nam afscheid van zijn directeurschappen en stelde diverse mensen aan deze taken van hem over te nemen. Zelf ging hij theologie studeren. Zijn vermogen ging hij aanwenden voor de bouw van Gods koninkrijk. Met woorden en met daden.

Riady is nu onder meer eigenaar van de christelijke Universitas Pelita Haraban. Daar studeren 8000 bachelor studenten, 2000 master studenten en 100 promovendi. Er werken 450 mensen fulltime en 700 parttime. De universiteit is een van de beste van Indonesië. En wat is onderdeel van wat iedereen daar ontvangt? Een christelijke training! Bijbelstudie en toerusting. Verder hebben ze scholingsprogramma’s voor toekomstige leraren. Jongeren uit de binnenlanden van Indonesië krijgen de mogelijkheid om gratis een topprogramma te volgen dat hen opleidt tot leraar. Van hen wordt volledige inzet gevraagd en de toezegging om na afloop van de studie minstens een viertal jaren les te geven op een van de scholen in de buurt van waar ze vandaan komen. Door deze structuur bouwt Riady mee aan de opbouw van Gods rijk. Met woorden en met daden.

Ik denk dan: dit moet toch meer geïntegreerd kunnen worden, met een krachtige rol van de kerken? Woord en daad samen? Rijk en arm samen? Met ook verbondenheid en slimme samenwerking tussen kerken? Mij dunkt dat dit veel moet betekenen voor ons onderzoek naar gemeentestichting in Jakarta.


* Siebrand Wierda is gemeentestichter in Amsterdam (www.kleurrijkamsterdam.nl). Van 2 tot 14 februari 2012 maakte hij een werkreis naar Jakarta en Singapore. Dit is deel 5 van zijn dagboek van een reis naar Jakarta en Singapore