Indisch Monument niet voor Indonesiërs

Indisch Monument niet voor Indonesiërs

donderdag 14 augustus 2014


Veel Nederlanders overleefden de bevrijding van de Japanners niet en werden tijdens de ‘bersiap’ vermoord door jonge Indonesische republikeinen. Ook deze groep Nederlanders “buitenkampers” moet worden herdacht.

Elk jaar op 15 augustus herdenkt Nederland de capitulatie van Japan. Dit betekende het einde van de Tweede Wereldoorlog in 1945. Bij deze plechtigheid worden alle slachtoffers herdacht van de Japanse onderdrukking in Zuid Oost Azië gedurende de Tweede Wereldoorlog. Toch was de groep “buitenkampers” jarenlang een vergeten groep Nederlanders.


Dodenherdenking 15 augustus gaat niet over politionele acties

Elk jaar vlak voor of op 15 augustus publiceren media artikelen, waarvan de inhoud niets met deze herdenking van doen hebben. Niet toevallig rond deze datum duiken met enige regelmaat steeds nieuwe verhalen op over door Nederland gepleegde oorlogsmisdaden in Nederlands-Indië of beter gezegd in de Republik Indonesia.

Zo circuleerde er vlak voor de herdenking van 2012 weer eens “nieuws” rondom ijzervreter kapitein Raymond Westerling. In een interview had hij toegegeven wat iedereen al wist, namelijk dat er tijdens de politionele acties naast gevechten met de tegenpartij ook mensen op de vlucht waren neergeschoten of standrechtelijk werden geëxecuteerd.

Maar wat hebben de politionele acties in directe zin te maken met de Dodenherdenking van Nederlanders aan het eind van de Tweede Wereldoorlog in Zuid-Oost-Azië?


Herschrijven Indisch verleden?

Dit jaar, op 4 augustus 2014, houdt historicus en journalist Tineke Bennema in de NRC een pleidooi een onderwijscommissie te vormen die ‘ons’ Indisch en koloniale verleden moet herformuleren. Zij heeft zich als ‘kind van een kampkind’ voor het karretje laten spannen door Jeffry Pondaag, de voorzitter van het Comité Nederlandse Ereschulden. Bennema en Pondaag roepen in dit stuk op tot het herschrijven van het Indische en koloniale verleden, waarbij de nadruk moet liggen op onze (Nederlandse) wandaden en op het leed van de Indonesische bevolking.

De datum van publicatie zo vlak voor de beladen Dodenherdenking op 15 augustus is niet kies. In tegendeel. Er wordt ernstig tekort gedaan aan de werkelijke betekenis daarvan; er wordt zelfs aan voorbijgegaan.


Dodenherdenking niet voor Indonesiërs

Het gaat op 15 augustus niet over de politionele acties, noch over het leed van de Indonesische bevolking. Het gaat op 15 augustus bij het Indisch Monument in Den Haag om het einde van de Tweede Wereldoorlog. Het gaat over Nederlanders die zijn omgekomen door oorlogsgeweld. Het gaat ook over Nederlanders die vlak na de onafhankelijkheid van Indonesië door jonge Indonesische republikeinen alsnog over de kling werden gejaagd. Vanzelfsprekend zijn op 15 augustus Indonesiërs niet welkom. Dat gaat nooit meer samen.


“Buitenkampers”

Over de periode direct ná het uitroepen van de onafhankelijkheid tijdens de bersiap, vraagt Hetty Naaijkens in haar documentaire “Buitenkampers” wel terecht aandacht. De NTR zond op 12 augustus 2014 deze documentaire uit, waarin veel interesse voor de dagen na de zeer gewelddadige revolutie van 17 augustus 1945. Veel Nederlanders overleefden de bevrijding van de Japanners niet en werden vermoord door jonge Indonesische republikeinen. Ook op 15 augustus moet deze, vaak vergeten groep Nederlanders, worden herdacht.


Collectief rouwen

Het gaat bij de Dodenherdenking van 15 augustus 2014 bij het Indisch Monument in Den Haag over al bijna 70 jaar lang collectief rouwen. Hier worden de slachtoffers herdacht van de Japanse onderdrukking in het voormalig Nederlands-Indië. Maar ook moeten de slachtoffers worden herdacht van de ´bersiap´; de bijna vergeten groep zogeheten “buitenkampers”. Collectief rouwen over gestorven geliefden. Nederlanders weten elkaar te vinden, zo bleek helaas weer eens in de zomer van 2014, na het neerstorten van een vliegtuig, ironisch genoeg op weg naar Zuid-Oost-Azië.


Kees Jan Dellebeke
Villamedia