Start van miljardenproject voor bescherming Jakarta tegen water

START VAN MILJARDENPROJECT VOOR BESCHERMING JAKARTA TEGEN WATER
Door Victor Coenen van Witteveen+Bos, de Nederlandse teamleider van het Master Plan Jakarta op 05 / 09 / 14 |

Het Indonesisch-Nederlands masterplan om Jakarta te beschermen tegen het water, staat op het punt om van start te gaan. Op 25 juli heeft de nieuwe president van Indonesië, Joko Widodo, ingestemd met het plan. Begin oktober is een ‘ground breaking ceremony’ voorzien, een feestelijk evenement om die feitelijke start te markeren. Het National Capital Integrated Coastal Development (NCICD) project kan de waterveiligheid garanderen van miljoenen inwoners van Jakarta. De kosten voor het totaal: tussen 30 en 45 miljard dollar. De kansen voor de Nederlandse sector voor (delen van) de uitvoering zijn groot, maar de concurrentie is zeer hevig. Victor Coenen van Witteveen+Bos, de Nederlandse teamleider van het Master Plan, geeft een toelichting: ‘Het lijkt er nu écht op dat het gaat beginnen!’

Bekroning van zes jaar voorbereiding
Jakarta groeit in een duizelingwekkend tempo, de economische ontwikkeling gaat razendsnel. Tegelijkertijd zakt de stad weg, vooral door bodemdaling: ongeveer 7,5 centimeter per jaar. Grondwateronttrekking is de belangrijkste oorzaak. Indonesische en Nederlandse deskundigen, zowel uit de publieke en private sector als van kennisinstellingen, hebben een kleine zes jaar toegewerkt naar het National Capital Integrated Coastal development (NCICD) Masterplan. Minister Schultz van Haegen van Infrastructuur en Milieu presenteerde het op 2 april van dit jaar in Jakarta. http://www.dutchwatersector.com/news-events/news/10020-details-dutch-seawall-and-development-plan-for-jakarta-bay-well-received-by-indonesian-authorities.html Haar bezoek was een vervolg op de missie naar Jakarta onder leiding van premier Rutte in november 2013. Hij presenteerde toen al de visie van de Nederlandse watersector voor de kustontwikkeling in Jakarta, weergeven in een film en een ‘bidboek’. http://www.dutchwatersector.com/news-events/news/8608-new-garuda-shaped-master-plan-gives-jakarta-new-perspective-on-coastal-city-development.html

En nu gaat het dus echt beginnen. Victor Coenen: ‘President Jokowi heeft nu een aantal instructies gegeven, en ook opdracht gegeven een noodwet voor te bereiden die de weg kan vrijmaken voor de uitvoering en ook de basis legt voor de organisatorische inbedding van dat proces. Dat zijn belangrijke stappen, het wordt nu op hoog ambtelijk niveau voorbereid. Eind september buigen de betrokken ministers zich erover; zij zullen dan een aantal uitvoeringsbesluiten nemen, bijvoorbeeld over de planning en de budgetten. Het organiseren van een ground breaking ceremony, in oktober, is in Indonesië de traditionele manier om de buitenwereld te laten zien dat je daadwerkelijk gaat beginnen: de schop gaat de grond in.’

Het NCICD is een veelomvattend project, met als meest in het oog springend element een reusachtige grote buitendijk die de baai van Jakarta zal afsluiten. Maar de voorbereiding van dat deel van het project zal nog een flink aantal jaren in beslag nemen, en intussen neemt het overstromingsrisico steeds verder toe. Victor Coenen: ‘Daarom zullen in fase A van de uitvoering onder meer de bestaande dijken met zo’n anderhalve meter worden opgehoogd, en ook worden verbreed. Door de toenemende waterdruk kun je niet volstaan met het hoger maken van muurtjes. Ook de doorstroming van de kanalen in de stad zal worden aangepakt. Feitelijk zorg je zo voor één samenhangend poldersysteem dat, zolang de grote zeedijk er niet is, de stad voldoende bescherming biedt.’

Bij dit alles is natuurlijk de grote vraag: welk deel van die enorme taart kan de Nederlandse sector op haar bord schuiven, hoeveel opdrachten komen eruit? Victor Coenen: ‘Dat wordt een hevige concurrentiestrijd. De relatie met Nederland is goed, we hebben dit plan samen opgesteld, en er is ook zeker welwillendheid om Nederland aan bod te laten komen. Met name als de baggerwerkzaamheden en de landaanwinning van start gaan, hebben we kansen, en ook bij het vele reken- en tekenwerk. Maar we zijn tegelijk een klein, ver weg gelegen landje. We moeten ons niet rijk rekenen en denken dat er veel werk automatisch onze kant op zal komen. Indonesië is een grondstofrijk, snel groeiend land en heeft daardoor vele vrienden, die ook bereid zijn om goedkoop geld uit te lenen om dit project te financieren. Nederland is een soort Olympisch kampioen op watergebied, maar er zijn veel concurrenten die azen op onze koppositie. Zuid-Korea heeft zich bijvoorbeeld al zeer nadrukkelijk aangemeld als kandidaat voor de uitvoering. Nederlandse partijen zullen, liefst samen met de overheid, dus vol aan de bak moeten, maar aan de andere kant: ze zijn gewend aan die harde concurrentiestrijd. Zo wordt het spel nu eenmaal gespeeld.’ In de verdere technische voorbereiding en uitwerking zal Nederland het vizier blijven richten op duurzame kwaliteit. Hoe hoger de eisen in het plan wat dat betreft zijn, en hoe sterker de integrale aanpak die eruit spreekt, hoe groter de kansen voor de sector bij de uitvoering.

Het consortium dat het masterplan voor NCICD ontwikkelde bestond naast Witteveen+Bos uit Grontmij, KuiperCompagnons, Deltares, Ecorys en Triple-A. De positionering van Nederland werd mede mogelijk dankzij de aanjaagfuncte van het programma Partners voor Water en samenwerking in de Topsector Water.

In dit blog leggen we de focus op het grote project bij Jakarta. De Nederlandse samenwerking met Indonesie bestaat echter uit veel meer projecten. Het landenplatform Indonesie is bij meerdere projecten betrokken. Binnenkort publiceren we op www.dutchwatersector.com een overzicht van meerdere ontwikkelingen en projecten in Indonesie.

NWP