Geen rehabilitatie voor drie oorlogsvliegers

Geen rehabilitatie voor drie oorlogsvliegers
27-11-2014 13:04 | gewijzigd 27-11-2014 13:24 | ANP


Drie oorlogsvliegers van het Koninklijk Nederlands Indisch Leger KNIL krijgen geen rehabilitatie. Het drietal is in de Tweede Wereldoorlog veroordeeld tot gevangenisstraffen uiteenlopend van 20 jaar tot levenslang, wegens sabotage, desertie en hulp aan de Japanners. Minister Hennis-Plasschaert van Defensie ziet geen reden om hen alsnog in ere te herstellen, schrijft zij donderdag in antwoord op Kamervragen.

William Burke, Harry Kelder en Eric de Lyon kregen in 1950 gratie, maar geen eerherstel. De laatste jaren hebben nabestaanden samen met het Comité Last Post Nederland 1940 - 1945 aangedrongen op rehabilitatie.

Het drietal was gelegerd in Canberra (Australië). Tijdens een vrolijk avondje zouden ze grappen hebben gemaakt over vluchten naar het door de Japanners bezette Java. De Zeekrijgsraad vatte dat op als sabotage en desertie, daden waar in oorlogstijd de doodstraf op stond. „Hoewel dat tegen één van de vliegers wel was geëist, werd de zwaarste straf niet opgelegd”, schrijft Hennis.

De piloten werden na de oorlog opgesloten in de Bijzondere Strafgevangenis in Leeuwarden, waar ook SS’ers en NSB’ers zaten. Na hun gratie kwamen ze in 1950 voorwaardelijk vrij. „Hiermee is toen al in zeer belangrijke mate aan hun belangen tegemoet gekomen”, vindt de minister. De vliegers hebben volgens haar zelf geen actie ondernomen om hun vonnis te laten herzien.

Volgens Hennis is nu niet meer te achterhalen hoe de Zeekrijgsraad destijds tot het vonnis is gekomen. Daar is vaker onderzoek naar gedaan, maar veel bronnenmateriaal is verloren gegaan. Daarom blijft zij rehabilitatie afwijzen.

Ref. Dagblad

Geen rehabilitatie voor oorlogsvlieger Henry Kelder uit Rijssen

donderdag 27 november 2014 | 12:15 Laatst bijgewerkt: 28-11-2014 | 11:09
Door: Tom Meerbeek

Oorlogsvlieger Henry Kelder uit Rijssen wordt niet gerehabiliteerd. Dat heeft minister van Defensie Hennis-Plasschaert besloten.

De D66-fractie in de Tweede Kamer had er vragen over gesteld. De oorlogsvlieger werd eind 1942 samen met twee collega-vliegers opgepakt op een Nederlandse vliegbasis in het Australische Canberra. Ze werden verdacht van een poging tot sabotage, hulp aan Japanners en desertie. Bijna een jaar later werden ze door een Zeekrijgsraad veroordeeld tot gevangenisstraffen. Kelder kreeg, net als een collega 20 jaar, een derde kreeg levenslang. Na een gratieverzoek werden ze in 1950 voorwaardelijk vrijgelaten. Het is de geschiedenisboeken ingegaan als de Colombo Tragedie.


"In de val gelokt"
Na de Tweede Wereldoorlog hebben de betrokken vliegers meermaals hun verhaal gedaan. Volgens Kelder en z'n collega-vliegers waren ze in de val gelokt. Op de vliegbasis was destijds het moraal erg laag, omdat er door gebrek aan materiaal nauwelijks gevlogen werd. En dat terwijl de vliegers juist wilden strijden tegen de Japanners.

Eén van de drie vliegers, tweede luitenant William Burck, miste zijn gezin op Java intens. Vaak liet hij aan zijn medestrijders weten graag terug te gaan naar dat eiland. Dat geluid werd opgepikt door iemand die bij de inlichtingendienst werkte. Diegene heeft op een avond Burck, Kelder en de derde vlieger, De Lyon, uitgenodigd voor een gezellig avondje. Tijdens dat feestje zou Burck op een grappige manier hebben geopperd om een vluchtpoging naar Java te ondernemen. De Lyon en Kelder hebben vervolgens op luchtige wijze toegezegd mee te gaan.


Verzoek tot rehabilitatie
De volgende dag, op 11 november 1942, werden ze gearresteerd en in de gevangenis gezet. Maanden later zijn ze door de Zeekrijgsraad veroordeeld. Dat terwijl er geen enkele jurist in die Raad zitting had. Na de oorlog werden de vliegers vastgezet in de Bijzondere Strafgevangenis van Leeuwarden. Ze zaten er vast tussen de SS'ers en NSB'ers. Na enkele pogingen tot gratie werd door de minister van Justitie in 1950 geoordeeld dat de drie vliegers 'veel te zwaar' waren gestraft.

Kelder en Burck deden voor zover bekend zelf nooit een verzoek tot rehabilitatie, mogelijk omdat ze 'de buik vol hadden' van de hele situatie. De Lyon deed dat wel, maar zonder succes. Zijn zoon Marc de Lyon heeft de strijd tot rehabilitatie voortgezet, gesteund door het Comité Last Post Nederland 1940-1945. In 2011 werd bij de regering een verzoek tot rehabilitatie ingediend. Dat verzoek werd in 2013 afgewezen. De voornaamste reden was dat geen van de vliegers juridische stappen zou hebben ondernomen. Volgens de zoon van De Lyon onjuist, waardoor hij in 2013 een hernieuwd verzoek doet, dat wederom is afgewezen.

Dit jaar deed de zoon een oproep aan de Tweede Kamer om tot actie over te gaan, wat door D66 werd opgepikt. Minister Hennis-Plasschaert heeft nu per brief wederom laten weten níet tot rehabilitatie over te gaan. Opnieuw met de onderbouwing dat géén van de vliegers ooit actie heeft ondernomen, om de procedure van destijds aan te vechten.


Het leven van Henry Kelder
Henry Kelder werd geboren in Rijssen op 15 april 1920. Hij groeide op in een gezin met vier kinderen, waarin het altijd 'de eindjes aan elkaar knopen' was. Henry was altijd gefascineerd door de luchtvaart. Toen in het najaar van 1938 in de krant een advertentie werd geplaatst met een oproep voor leerling vliegers, meldde hij zich aan op de vliegbasis Soesterberg.

Na een opleiding van drie maanden in Nijmegen volgde in mei 1939 het vertrek met 'Johan de Witt' naar Batavia en vervolgens naar de vliegschool in Kalidjati. Op 19-jarige leeftijd werd hij bevorderd tot sergeant. Na de oorlog kreeg hij een baan als landbouwvlieger, trouwde en kreeg een zoon.

rtvoost.nl

door RTV Oost
Gepubliceerd op 5 dec. 2014

De zoon van een oorlogsvlieger blijft vechten voor eerherstel van zijn vader en twee van zijn collegae. De drie vliegers, waaronder Henry Kelder uit Rijssen, werden in de Tweede Wereldoorlog veroordeeld tot lange gevangenisstraffen voor sabotage en desertie.