Oorlog na de oorlog. Herinneringen aan Nederlands-Indië

Oorlog na de oorlog. Herinneringen aan Nederlands-Indië
Geplaatst op: 11-04-2015

Met de bevrijding van Nederland 70 jaar geleden was niet voor iedereen de oorlog daadwerkelijk voorbij. In Nederlands-Indië duurde de onrust voort. In het Rijssens Museum is een tijdelijke expositie gewijd aan de strijd daar. Vanaf zaterdag 18 april tot en met zaterdag 6 juni 2015 ziet u militaire uitrusting uit Nederlands-Indië, foto’s van Indiëgangers en leest u de belevenissen van enkele Rijssenaren die daar zijn geweest.

Na de capitulatie van Japan ontstond er een machtsvacuüm in Indonesië waarin werd geplunderd en gemoord. Vele jongens uit Nederland gingen daarheen om de orde te handhaven en belanden in gevechten tegen de Indonesische nationalisten die onafhankelijkheid wilden. Velen verbleven er gedurende een paar jaar. Voor hen kwam de bevrijding pas vijf jaar later toen ze terugkeerden naar Nederland.

Nadat de gruwelijke Japanse overheersing was gebroken in augustus 1945, nam Soekarno direct de leiding over de onafhankelijkheidsstrijd in de kolonie. Een ongekende golf van terreur en bezettingen beheerste het land. Het door de geallieerden geïnstalleerde Engels Militair Gezag probeerde als eerste de situatie onder controle te krijgen. Daarop volgde vanaf maart 1946 de inzet van Nederlandse vrijwillige militairen. Toen het noodzakelijk bleek om voor de handhaving van de rust en orde een groter leger ter plaatse te hebben, werden dienstplichtigen uitgezonden.

Tijdens deze guerrilla-oorlog voerden de militairen vele acties uit; twee grotere acties van 1947 en eind 1948 staan bekend als de politionele acties. Er werd niet alleen gevochten. Ook verrichtten de militairen noodzakelijke werkzaamheden als het verbeteren van wegen en het bouwen van bruggen. Eind december 1949 werd Indonesië een zelfstandige republiek en kwam er langzaamaan een eind aan de ongeregeldheden.

Uit Rijssen vertrokken zo’n 220 jongemannen als militair. De inzet van deze mannen is door Roelof Wolterink vastgelegd in een boek dat binnenkort zal verschijnen. De totale omvang van de Nederlandse militaire inzet was ongeveer 170.000 man. Ruim 6000 Nederlanders overleden daar door geweld en ziekten. Toen de veteranen in 1950 terugkwamen was Nederland volop in de wederopbouw. Veel aandacht was er toen niet voor hun verhaal.

De eerste dag van de openstelling van deze tentoonstelling valt op de eerste dag van de Nationale Museumweek. Het Rijssens Museum en het Internationaal Brandweermuseum zijn dan voor €1,00 te bezoeken. Bovendien zijn de musea al om 10.00 uur ’s morgens geopend. Er zijn die dag in beide musea rondleiders aanwezig om u te vertellen over de voorwerpen in de collectie. Kinderen kunnen zich laten schminken.

Radio 350