Het volk werd gevraagd een beetje in te schikken

Het volk werd gevraagd een beetje in te schikken
Hans Goslinga − 06/09/15, 08:00


column. Nederland telde net tien miljoen inwoners en kampte met een grote woningnood, toen het in de jaren vijftig 300.000 Indische Nederlanders en andere immigranten opnam. Dat ging politiek en sociaal niet zonder slag of stoot, maar het lukte en leverde internationaal een schoolvoorbeeld op van grotendeels geslaagde integratie.

Citaat :

''Naar de mate van ruimhartigheid gemeten heeft zich in de loop der tijd een opvallende omslag voltrokken''

Zo relativeert onze eigen geschiedenis het ontzag en de beduchtheid voor de aantallen vluchtelingen die zich thans richting Europa begeven. Een klein land als het onze bleek destijds, ondanks de naweeën van de oorlog, tot veel in staat. In het licht van de verharding van het immigratiedebat nadien is het nu haast onvoorstelbaar dat premier Drees de bevolking wist te bewegen de nieuwkomers voorrang te geven bij de verdeling van de schaarse woonruimte en banen.

Hij deed zijn oproep een beetje in te schikken in een radiotoespraak in 1953. Daarbij erkende hij dat een voorrangsbehandeling weerstanden kon oproepen, maar hij deed een beroep op het breed gedragen idee van Nederland als een tolerante natie met een open oog voor de nood van anderen. Toen in het Engeland van de jaren zestig de immigratie zich ontwikkelde tot 'the hottest potato in politics' hield een Britse krant Nederland ten voorbeeld: waar kleur geen probleem is.

Dat was wel iets te rooskleurig. Vooral de Indo-Europeanen, die in het zelfstandige Indonesië tussen wal en schip waren geraakt, ontkwamen hier niet aan alledaagse discriminatie. Bovendien deden de kabinetten-Drees achter de schermen hun best de immigratie van de Indische Nederlanders zo niet te voorkomen dan wel zoveel mogelijk te bemoeilijken. Zij zagen bij de assimilatie (een term die toen gangbaar was) veel beren op de weg.


Ruimhartigheid
De inzet van de toenmalige minister van maatschappelijk werk, de katholiek Van Thiel, was voor Indische Nederlanders een oplossing te vinden in Indonesië. CDA-fractieleider Buma staat dus in een traditie met zijn voorstel inzake safe havens voor vluchtelingen in Syrië zelf. Van Thiels beleid stuitte evenwel bij de protestantse partijen ARP en CHU, evenals bij de VVD, op grote bezwaren. Zij meenden dat Nederland het aan de Indische Nederlanders verplicht was hen op te nemen.

Naar de mate van ruimhartigheid gemeten heeft zich in de loop der tijd dus een opvallende omslag voltrokken. Het rechtse deel van het politieke krachtenveld plus de communistische CPN keerde zich tegen de beperkende immigratiepolitiek van de rooms-rode kabinetten-Drees. Overigens waren de verschillen niet erg groot en was de immigratie lang niet zo gepolitiseerd.

De politieke zorgen golden toen vooral de druk van de immigranten op de schaarse woningen en banen en ...

lees verder bij Trouw