Dromen en idealen van Molukkers in Nederland

Dromen en idealen van Molukkers in Nederland

Geplaatst op 16 oktober 2015
Door: Stichting Moluks Historisch Museum

Een live magazine in Museum Bronbeek (Arnhem) met lezingen, talkshows en rondleidingen
In 1979 ging voor de NOS het Molukse radioprogramma Suara Maluku van start. Toen op Hilversum 2 en later op Radio 5. Niet lang daarna maakten Molukkers bij de NOS televisiedocumentaires over thema’s in en rond de Molukse gemeenschap. Over hun eigen emancipatie en de idealen die veranderden. Dinsdag 20 oktober blikt Stichting Moluks Historisch Museum op Bronbeek in Arnhem terug op die tachtiger jaren met het programma ‘Gekomen vanwege dromen en idealen’. En we staan stil bij de opheffing van het KNIL, 65 jaar geleden. Want oktober is de Maand van de Geschiedenis.


Een van de samenstellers van het programma is onze columnist en cultureel antropoloog Fridus Steijlen. Hij zag in de jaren tachtig de Molukse gemeenschap in Nederland veranderen: “De gemeenschap kreeg een nieuw type kader. Politieke activisten keken verder dan alleen het Molukse vrijheidsideaal. Er ontstonden nieuwe organisaties zoals Gerakan Pattimura en jonge Molukse vrouwen spanden zich in voor hún emancipatie. Opvallende ontwikkelingen in een gemeenschap die voor de geweldsuitbarstingen van de zeventiger jaren min of meer naar binnen gekeerd was.”

Emancipatie
Die emancipatiebeweging was ook een thema van de televisieserie 'Geschiedenis van het Geduld', geproduceerd door wat toen nog Feduco heette, later de NOS. Met als gasten o.a. Mary Hehuat, Francy Tomatala, Jeftha Pattikawa, Tjo Hahury en Juan Seleky worden in het ochtendprogramma de beelden van toen geplaatst in de actuele ontwikkeling van de Molukse gemeenschap. In die tachtiger jaren brachten publicaties van o.a. Juan Seleky de gemeenschap in beroering want in zijn werk kwamen andere opvattingen dan de gangbare, over bijvoorbeeld het vrijheidsideaal, aan bod. Ook Seleky is te gast. Hij hoorde in die tijd een Molukse oudere het als volgt formuleren:
“Als jij een goede zoon bent en je bent schilder en je probeert je moeder te schilderen, dan zal je altijd geneigd zijn om haar rimpels te verdoezelen en haar mooier te maken dan zij is. Wel, zo is het ook met de Molukken. Wij Molukkers halen in onze verhalen graag het mooie van ons land naar voren. Maar wij moeten er begrip voor hebben dat onze jonge mensen in Nederland ook de rimpels in het gezicht van de Molukken willen zien.”


Toewijding en Trouw
Dit jaar is het ook 65 jaar geleden dat het koloniale leger, het Koninklijk Nederlands-Indisch Leger (KNIL) werd opgeheven. In het middagprogramma Toewijding en Trouw wordt de positie van het koloniale leger en de positie van inheemse soldaten daarin, in internationaal perspectief geplaatst en vergeleken met de koloniale legers van Frankrijk en Groot-Brittannië, resp. Algerije en India. Ook worden resultaten bekend gemaakt van het recente onderzoek van historicus Ron Habiboe, die voor het eerst in kaart heeft gebracht hoeveel slachtoffers er onder Molukse KNIL-soldaten en andere ‘etnische soldaten’ in dienst van het koloniale bestuur, zijn gevallen.
Een van de gasten van Toewijding en Trouw is Tjak Reawaruw, 68 jaar en hij woont in Alphen aan den Rijn. Hij is de zoon van een KNIL-soldaat en kwam als kind naar Nederland: “Als klein kind was ik altijd al nieuwsgierig naar de verhalen van mijn vader over de KNIL-soldaten en de oorlog. Soms lag ik letterlijk op de grond om onder de deur door de verhalen van mijn vader op te vangen. Ook als hij met zijn vrienden - de andere ooms - bezig was. Plotseling hielden ze op met vertellen! Ik vind dat nog steeds vreemd. Ik weet niet waarom ze met die verhalen over het KNIL en over de oorlog stopten. Misschien dat het te maken heeft met de Zelfzorgregeling van 1956. Misschien hoor. Maar dat ze abrupt stopten, dát heeft me altijd bezig gehouden.”

De middag wordt vervolgd met een speciale editie van De Collectie Vertelt… waarin met objecten uit de collectie van Stichting Moluks Historisch Museum vergeten aspecten van het Molukse verhaal in Nederland worden belicht.
Het live magazine wordt afgesloten met een muzikale interpretatie door Lautan Biru en dichter Gerard Akse, die in de publicatie ‘Moluks Geheugen’ de verhalen van vier generaties Molukkers verwoordde, afkomstig uit het Gelderse Doesburg.

Programma
10.00 - 11.30 uur De televisie in Nederland over de hoop van Molukkers
11.30 - 12.30 uur Speciale rondleiding Toewijding en Trouw, 65 jaar opheffing KNIL
14.00 - 16.00 uur Toewijding en Trouw, 65 jaar opheffing KNIL, De Collectie Vertelt… Live en muzikale interpretaties van gedichten van Gerard Akse

Locatie: Sumatrazaal Kumpulan Bronbeek, Velperweg 147, 6824 MB Arnhem

Toegang: € 12,50 (voor de hele dag) of € 5,- (per los programmadeel: ochtendprogramma, speciale rondleiding of middagprogramma). Betaling geschiedt contant op 20 oktober vanaf 9.30 uur bij de entree van de Sumatrazaal in Kumpulan Bronbeek.
Voor de toegang tot Museum Bronbeek heeft u een apart museumtoegangsbewijs nodig, dat u kunt kopen aan de kassa van museum Bronbeek in het hoofdgebouw.

Reserveren: via 030-2367116 (wo. en do.) of per mail aan Nanneke Wigard nwigard@museum-maluku.nl o.v.v. Dromen. Vermeldt u s.v.p. aan welke programmaonderdelen u wilt deelnemen.

Deze activiteit is een onderdeel van het programma van de 'Week van de koloniale geschiedenis' 17 t/m 23 oktober 2015.
‘Toewijding en Trouw’ wordt mede mogelijk gemaakt door het vfonds.

Arnhemse Koerier

Toen de nieuwe president van RMS aantreed ( een goed opgeleide jonge man)hebben veel mensen, ook Indonesiers de hoop dat er nieuwe poging tot verzoening met Jakarta wordt ondernomen.
Al is het achter de schermen.

Jammer dat het niet gebeurde, de voorgenomen bezoek van president SBY naar Nederland werd afgezegd.
Volgens verhalen toen hij al bijna vertrok uit Jakarta .
Jakarta had geen zin in allerlei soesah/ perkara's toestanden.
De kans om snel tot verzoening te komen is daar door verminderd.