Tentoonstelling geeft een prachtig beeld van Nederlands Indië van weleer
DOOR REMKO VERMUNT OP 2 NOVEMBER 2015
OUDENBOSCH – Als eerste broedercongregatie in Nederlands-Indië stichtten de Broeders van Saint Louis in 1862 een school in Soerabaja op Java. Om de leerlingen in eigen land bekend te maken met dit verre stukje Nederland stuurden ze vanaf dat moment regelmatig voorwerpen uit dit overzeese gebiedsdeel naar Oudenbosch. Het Natuurhistorisch en Volkenkundig Museum Oudenbosch heeft hier nu een expositie van samengesteld, wat een prachtig beeld geeft van Nederlands Indië van weleer. De tentoonstelling is aangevuld met een fotocollectie die uitgever Wagenaar Reisiger in 1913 uitbracht ten bate van het onderwijs.
DOOR JOHAN WAGENMAKERS
“Wat hier uitgestald ligt is maar een fractie van de totale collectie. In ons depot hebben we zoveel materiaal staan, dat we eerst dachten ‘waar zijn we aan begonnen’, maar nadat we enige structuur hebben aangebracht en met thema’s zijn gaan werken is het uiteindelijke resultaat zo mooi geworden,” zegt een trotse museumvoorzitter Marcel Deelen. “Voor de naam van de tentoonstelling hebben we 2 dingen gepakt uit Indië die lekker klinken en waarbij ieder dan weet waar het over gaat. Gamelan staat uiteraard voor muziek en een doerian is een super harde, lekkere vrucht die wel behoorlijk stinkt trouwens”.
SchaakspelDe ‘Volkenkundezaal’ van het museum is voor de gelegenheid geheel omgetoverd tot een stukje Nederlands Indië van meer dan 100 jaar geleden. Er staat een levensgrote nagebouwde hut, aan het plafond hangt een unieke zogenaamde bisjpaal uit Nieuw Guinea en een wand is behangen met een tiental prachtige foto’s van Henri Wagenaar Reisiger. Verder zien we een zevental vitrines met elk dus een eigen thema. Ze zijn gevuld met bijvoorbeeld gebruiksvoorwerpen, gedroogde inlandse vruchten zoals langsat, jeruk, salak, sirzak en doerian, muziekinstrumenten, klederdracht, opgezette dieren en wapens zoals de kris, madau en rentjong. Pronkstuk van de verzameling is het originele schaakspel wat de Broeders van Saint Louis in 1862 als dank ontvingen bij de opening van de school in Soerabaja.
VertelplatenSchrijver, aardrijkskundige en mede-inrichter van de tentoonstelling Dick Rozing houdt zich al jaren bezig met het creëren van aandacht voor de geschiedenis van dit Nederlands gebiedsdeel. Uiteindelijk heeft dat geleid tot een boek wat vorig jaar is uitgebracht. “Toen de fotocollectie van in totaal 150 stuks van Henri Wagenaar Reisiger in mijn bezit kwam, dacht ik ‘daar moet vast meer over te vertellen zijn’. Het zijn eigenlijk geen foto’s maar meer vertelplaten en hebben zeker geholpen om een beter beeld van Nederlands Indië te geven als dat men in die tijd eigenlijk wist,” laat hij in zijn toespraak onder andere weten.
AccentSpeciale gaste was Wieteke van Dort, geboren en opgegroeid in Soerabaja en op 14-jarige leeftijd met haar ouders en broertje naar Nederland gekomen. Deze actrice, zangeres en cabaratiere (o.a. Tante Lien en Deftige Dame) verhaalde op komische wijze over haar jeugdjaren: “Het was zo leuk om daar kind te zijn. Al die bomen en dieren, het warme weer. We moeten ons zeker niet schamen voor ons accent. Nederland en Indonesië waren 350 jaar met elkaar verbonden. De geschiedenislessen schieten daarin tekort. Het is erg belangrijk om onze geschiedenis te bewaren, kijk en geniet van dit stukje Nederlands verleden,” riep ze voordat ze de lichten in de aanpalende zaal aandeed en de expositie in zijn volle glorie te zien was. Kijk voor meer informatie op www.nvmoudenbosch.nl
Halderbergse Bode