Verkiezingen Indonesië

wo 08 jul 2009, 00:31
Kieslokalen openen deuren in Indonesië

JAKARTA - In Indonesië zijn woensdagmorgen de stembureaus opengegaan voor de presidentsverkiezingen. Het is de tweede keer dat de Indonesische bevolking haar president rechtstreeks mag kiezen sinds de val van het Soeharto-regime.

Ruim 176 miljoen mensen hebben stemrecht. De eerste kieslokalen gingen om 07.00 uur (middernacht Nederlandse tijd) open in Papoea en West-Papoea, de meest oostelijke provincies van het eilandenrijk. Later volgen de provincies in andere tijdzones. In alle kiesdistricten wordt tussen 07.00 uur en 12.00 uur gestemd.

Waarnemers verwachten dat de zittende president Susilo Bambang Yudhoyono wordt herkozen.

Telegraaf

Islam is bij alle partijen in de mode
woensdag 08 juli 2009Auteur: Elske Schouten, NRC Handelsblad


In een mini-krotwoning onder een brugpijler in de Indonesische hoofdstad Jakarta doet een grote plastieken campagnebanner van oppositieleider Soekarnoputri (l.) en running mate Subianto (r.) dienst als extra vloerkleed.afp ROMEO GACAD

JAKARTA - Reportage INDONESIE HOUDT PRESIDENTSVERKIEZINGEN Indonesië kiest vandaag een nieuwe president. Ook niet-religieuze kandidaten proberen te scoren met islamitische symboliek.

Met witte gewaden en bedekte hoofden komen op zondagmiddag tienduizenden mensen naar de grootste moskee van Jakarta voor een dzikir akbar: een gigantisch groepsgebed. Zittend op de vloer van de benedenzaal en de vier bovengalerijen zingen ze de Arabische teksten mee. Buiten staan stalletjes met gebeds-dvd's en parafernalia met de beeltenis van beroemde voorgangers: allen met baard en witte tulband, hun handen omhoog geheven in gebed.

Indonesië wordt uiterlijk steeds meer islamitisch. Vijf jaar geleden bestond het groepsgebed nauwelijks, nu zijn grote en kleine dzikirs een geliefde vrijetijdsbesteding. Films, boeken, liedjes en soaps met een islamitisch sausje worden verslonden. Steeds meer vrouwen dragen hoofddoekjes. En hele families gaan nu op umrah, de verkorte versie van de bedevaart naar Mekka.

Alleen in de politiek is de islam niet in de mode, zo lijkt het. Niet één presidentskandidaat heeft een islamitische leider als running mate gekozen voor de verkiezingen van vandaag. Partijen met een islamitische grondslag haalden bij de parlementsverkiezingen in april minder dan 30 procent van de stemmen, vergeleken met een kleine 40 procent bij de twee vorige verkiezingen.

Hoe kan dat in een land waar religie aan belang wint? Speelt de islam geen rol meer bij de komende presidentsverkiezingen?

In de Starbucks van een glimmende shoppingmall reflecteert campagneleider M. Razikun op het teleurstellende resultaat van de Partij van Gerechtigheid en Welzijn (PKS), de conservatief islamitische partij die maar 8 procent van de stemmen heeft gehaald bij de parlementsverkiezingen van april, terwijl ze op 12 tot 15 procent had gerekend. Niet dat de islam daar iets mee te maken heeft, volgens Razikun. Hij denkt dat ontevreden kiezers de partij hebben afgestraft omdat ze in de regering zat. Tevreden burgers stemden liever voor de Partai Demokrat (PD) van president Yudhoyono, die een monsterzege boekte. Het verlies van de islamitische partijen was in westerse media een geliefd thema, maar in Indonesië vindt men het minder belangrijk. Want lokale waarnemers verklaren het verlies niet door een verminderde aantrekkingskracht van politieke islam, maar doordat moslims teleurgesteld zijn in de islamitische partijen zelf.

'Moslimkiezers worden rationeler', zegt voorzitter Din Syamsuddin van Muhammadiyah, een islamitische beweging die tientallen miljoenen moslims vertegenwoordigt. 'Islamitische partijen faalden in het naleven van islamitische waarden en het behartigen van belangen van moslims.'

Terwijl kiezers juist van islamitische politici ethisch gedrag verwachten, raakten verschillende partijen verwikkeld in corruptieschandalen. Ze haalden weinig resultaat met thema's waar islamitische partijen zich op profileren, zoals corruptie- en armoedebestrijding. Belangrijke leiders zoals Amien Rais en Abdurrahman Gus Dur Wahid braken met hun partijen PAN (Nationale Mandaat Partij) en PKB (Nationale Bewustwordingspartij).

'Mensen zien geen verschil tussen islamitische en niet-religieuze partijen', zegt Din Syamsuddin. 'Dus kiezen ze gewoon de beste partij.'

Het onderscheid tussen islamitische en niet-religieuze partijen wordt kleiner. PAN staat door de vele beroemdheden op de kandidatenlijst eerder bekend als artiestenpartij. En de PKS, die in 2004 nog pleitte voor méér sharia in de wet, adverteerde nu met vrouwen zonder hoofddoek en mannen met tatoeages. Over de sharia geen woord meer. 'We wilden ons aantal kiezers vergroten', zegt campagneleider Razikun.

'Te strikt moeten islamitische partijen in Indonesië niet worden. De meeste moslims zijn zeer gematigd. Als een politieke partij hier een islamitische staat wil stichten, zal het altijd een minderheidspartij blijven', zegt islamgeleerde en politiek analist Bahtiar Effendy. Toch speelt de islam een rol in dit verkiezingsjaar. Al is het geen belangrijk campagnethema, de islamitische geloofwaardigheid van kandidaten is wel een voorwaarde om stemmen te halen. 'Alle campagneteams zijn al langsgekomen om steun te vragen in ruil voor geld of een mooie baan', vertelt habib Munzir al Musawa van Majelis Rasulullah, die de gigantische groepsgebeden organiseert. Zo doen alle kandidaten hun best om te tonen dat ze islamitisch genoeg zijn. Sommigen betrekken islamitische organisaties bij hun campagne en laten op billboards zien dat hun vrouwen een hoofddoek dragen, anders dan de echtgenotes van de andere kandidaten.

Ook president Yudhoyono scoort goed op islamitische symboliek: zo schorst hij vergaderingen als er wordt opgeroepen voor gebed en heeft hij zijn eigen dzikir-organisatie opgericht om grote groepsgebeden te organiseren. Alleen over zijn vice-presidentskandidaat Boediono bestaan twijfels. De afgelopen dagen ontstond een rel omdat gefluisterd werd dat Boedionos vrouw katholiek is, iets wat hij afdeed als laster. Maar het zijn niet alleen rituelen: ook het beleid van de grote, niet-religieuze partijen wordt islamitischer. President Yudhoyono ondertekende een omstreden antipornografiewet, die het strafbaar maakt om sexy te dansen of een blote vrouw te schilderen. Ook verbood hij de islamitische sekte Ahmadiyah haar religie te verspreiden. 'Op lokaal niveau zijn in sterk religieuze regio's shariawetten ingevoerd. Dat waren niet de islamitische partijen, maar juist de PDI-P en Golkar die dat hebben gedaan', zegt analist Effendy.

NRC Handelsblad

De Standaard

Indonesiërs ontspannen naar stembus
08-07-2009 07:20| gewijzigd 08-07-2009 08:56 | Jan Lepeltak


De Indonesische president Susilo Bambang Yudhoyono (l.) en z'n vrouw Kristiani Yudhoyono

MANADO – In het christelijke Manado spelen kinderen en jonge moeders gezellig op straat. De scholen zijn gesloten op de dag van de presidentsverkiezingen, een nationale feestdag in Indonesië.

„SBY is de president”, zingt een klein jongetje ’s ochtends vroeg op de hoofdweg. Het is vijf minuten voor acht in het dorpje Tonkaina, op 5 kilometer afstand van Manado, Noord-Sulawesi.

Drie omaatjes zitten op de houten bank te wachten op hun pisang goreng, de gebakken banaan van de verkoper in de warung naast het stemhokje. „U kunt nu beginnen met stemmen”, zo klinkt de stem van een jonge vrouw via de luidspreker om stipt acht uur. Een oud omaatje pakt haar kleine stembiljet en verdwijnt achter een verroest zinken scherm. Een halve minuut later strompelt ze naar de stembus.

„U loopt verkeerd mevrouw”, roept de zongebruinde dorpswacht in een slordig groen uniform. Ze is vergeten haar vinger in de zwarte inkt te dopen. Er ontstaat enig gelach onder de jonge kiezers. „Sssst”, snauwt een vrouw van de zijkant. „Verkiezingen zijn een serieuze zaak.”

Tonkaina is een arm dorpje, waar de meeste mannen als chauffeur of boer hun gezin moeten onderhouden. Een Nederlandse duikster liet er een schooltje bouwen waar de lokale jeugd een vervolgopleiding krijgt voor het hotelwezen of de lokale duikschool. „Veel ouders kunnen het schoolgeld niet betalen”, vertelt de Nederlandse Mienke Lodewijks, die handenarbeid geeft. Het christelijke dorpje beschikt over enkele simpele houten kerkgebouwtjes. De imposante bakstenen kerken van het nabijgelegen Manado ontbreken.

In Manado-stad lijkt het wel zondag. Maar de grote groepen bij de meer dan 400 verschillende kerken in het havenstadje ontbreken. Ook in het provinciale hoofdkantoor van de kiescommissie KPU is het stil. Geregistreerde kiezers in Indonesië kunnen van acht tot twaalf uur ’s middags hun stem uitbrengen, waarna de andere kiezers die op de kieslijst ontbreken zich alsnog kunnen laten registreren.

„Ze moeten dan wel een geldig persoonsbewijs en familiekaart of paspoort meenemen”, vertelt meneer Daud van de lokale KPU. Om één uur begint het tellen van de stemmen in de stemlokaaltjes. Het hele dorp mag toekijken. De KPU moet de officiële einduitslag uiterlijk 27 juli bekendmaken.

Het constitutionele hof oordeelde maandag dat niet-geregistreerde kiezers mogen kiezen, mits zij een identificatiekaart meenemen. Hiermee haalde het hof de angel uit een dreigend conflict tussen presidentskandidaten, de regering en de KPU. Bij de parlementsverkiezingen in april zouden door kiesfraude en administratieve fouten miljoenen kiezers hun kiesrecht hebben verloren.


De Indonesische president Yudhoyono was maandag opgelucht over het besluit. De afgelopen dagen eisten presidentskandidaten Jusuf Kalla en Megawati Sukarnoputri uitstel van de presidentsverkiezingen. Bij de politiek ingewijden in Jakarta zijn de ogen nu al gericht op de presidentsverkiezing in 2014, als de tweede en laatste termijn van Yudhoyono eindigt.

De grote kanshebber is Megawati’s vicepresidentskandidaat Prabowo Subianto. De steenrijke ex-generaal heeft succes met zijn boodschap over een ”volkseconomie”, die Indonesië van een ”natie van koelies” moet veranderen in een welvaartsstaat.

Ook in Manado is hij populair. Daar houdt men van economische groei, maar er telt ook nog iets anders: Prabawo’s moeder komt uit de streek.
Maar in Manado groeit ook de steun voor de ex-militair Yudhoyono, die door mensenrechtenorganisaties verantwoordelijk wordt gehouden voor de ontvoeringen van studentenleiders in 1997 en 1998, en voor bloedig geweld op Oost-Timor.

Reformatorisch Dagblad

Indonesische president aan kop in verkiezing
ANP, AFP
Gepubliceerd op 08 juli 2009 08:53, bijgewerkt op 8 juli 2009 09:13


Stemmen De Indonesische president Yudhoyono en zijn familieleden laten hun duim nadat ze hebben gestemd. Indonesië houdt vandaag verkiezingen. (foto:EPA)

JAKARTA - De Indonesische president Susilo Bambang Yudhoyono lijkt te worden herkozen als het aan de peilingen ligt onder kiezers die net hun stem hebben uitgebracht (exit poll). Yudhoyono heeft daarin een flinke voorsprong op andere kandidaten, meldden Indonesische media woensdag.

Hij heeft in de peilingen net iets meer dan de helft van de stemmen (50,48 procent) wat een tweede ronde voor de verkiezingen in september overbodig zou maken.

Bij een proeftelling van uitgebrachte stemmen op stembureaus heeft hij zelfs 53,87 procent van de stemmen. Zijn rivalen, vice-president Jusuf Kalla en oppositieleidster Megawati Sukarnoputri blijven in exit polls hangen op respectievelijk bijna 20 en ruim 15 procent van de stemmen. Bij de proeftellingen, gebaseerd op ruim 10 procent het totaal, hebben zij ook meer: Kalla 25,79 procent en Megawati 20,74 procent.

Het is de tweede keer sinds de val van het regime van generaal Suharto in 1998 dat de Indonesiërs rechtstreeks een president kiezen.

Volkskrant

woensdag 8 juli 2009 door Elske Schouten

Gelukkig: saaie verkiezingen

Om 13 uur sloten de stembureaus en om 15 uur was het wel duidelijk: het wordt weer vijf jaar SBY. Ondanks dat de officiële uitslagen nog lang niet binnen zijn, moet het wel heel gek lopen wil er nog iets veranderen. Alle ‘quick counts’ van peilingbureaus wijzen uit dat Susilo Bambang Yudhoyono in één ronde wint met 60 procent van de stemmen: een onvoorstelbaar hoge score.

Voor journalisten waren het natuurlijk bijzonder saaie verkiezingen. Yudhoyono stond al bijna een jaar bovenaan de peilingen, en zeker na de parlementsverkiezingen was wel duidelijk dat hij zou winnen. De afgelopen twee weken werd zelfs al duidelijk dat dat waarschijnlijk in één ronde zou gebeuren, dus zelfs dat was niet meer spannend. ‘Geen idee waar ik over moet schrijven’, verzuchtten collega’s de laatste weken tegen elkaar. Toen ik vandaag naar de stembus ging, heerste daar dan ook weinig opwinding. Geen omwentelingen, geen drama, maar ‘lanjutkan’: doorgaan, zoals de slogan van de president luidt.

Toch ben ik blij dat het zo voorspelbaar is verlopen, want het is natuurlijk fantastisch nieuws voor Indonesië. Of Yudhoyono nu de beste keus is of niet: dat het land er opnieuw in is geslaagd vreedzame verkiezingen te houden, is een enorme prestatie.

Als je kijkt waar Indonesië vandaan komt, is het bijna niet te geloven. Toen ik net was benoemd als correspondent las ik het boek In the time of madness van de Britse correspondent Richard Lloyd Parry. Geen opwekkend boek: ergens in de eerste dertig bladzijden ontmoette hij koppensnellers en at hij bijna mensenvlees in Kalimantan, en het eindigde met het bloedbad in Oost-Timor waar hij zelf doodsangsten uitstond. Dit alles speelde in de afgelopen vijftien jaar. Hoe ver weg lijkt dat nu?

Ik zou zo snel geen voorbeeld weten van een autoritair regime dat zo pijlsnel is veranderd in een aardig vreedzame, redelijk werkende democratie. Met een pers die de meest vrije is in Zuidoost-Azië, en een goed werkende civil society.

De voorlopige uitslag laat ook zien dat veel Indonesiërs in elk geval énigszins tevreden zijn met de afgelopen vijf jaar. Tuurlijk, ze hadden weinig keus: Yudhoyono’s ene tegenstander heeft zelf ook al geregeerd, en minder goed. De andere was als vice-president óók verantwoordelijk voor de afgelopen vijf jaar. Ik ben dan ook benieuwd naar het aantal niet-stemmers. Maar ik heb toch het idee dat veel Indonesiërs misschien niet wildenthousiast zijn over SBY, maar in elk geval vinden dat hij het niet slecht heeft gedaan. En ze hebben er vertrouwen in dat het land onder hem in elk geval geen stap terúg zal doen.

NRC

Yudhoyono stevent af op herverkiezing
Uitgegeven: 8 juli 2009 18:50
Laatst gewijzigd: 8 juli 2009 18:50

JAKARTA - De Indonesische president Susilo Bambang Yudhoyono lijkt te zijn herkozen bij de woensdag gehouden verkiezingen.

Uit peilingen na het sluiten van de stemlokalen blijkt dat het 59-jarige staatshoofd met tussen de 59 en 60 procent van de stemmen een duidelijke overwinning heeft behaald, meldden Indonesische media.

De rivalen van Yudhoyono, vicepresident Jusuf Kalla en oppositieleidster Megawati Soekarnoputri, bleven in de prognoses hangen op respectievelijke 12 à 15 en 26 à 27 procent van de stemmen.

Om in de eerste ronde te worden gekozen, heeft een kandidaat landelijk meer dan 50 procent van de stemmen en in elk van de 33 provincies minstens 20 procent nodig.


Pseudodemocratie

Toen duidelijk begon te worden dat zij de gang naar de stembus leek te verliezen, veroordeelde Megawati de verkiezingen als pseudodemocratie. Volgens de politica, die al eens president was, zijn er aanwijzingen dat er fraude is gepleegd.

Zij zou nog een dag voor de verkiezingen meldingen hebben ontvangen dat ongeveer 10 miljoen mensen hun stemrecht niet konden uitoefenen omdat zij niet op de kieslijsten staan.

Ook zouden 68.000 stemlokalen zijn ''verdwenen''. Zij wil langs gerechtelijke weg de verkiezingsuitslag aanvechten.


Vreedzaam

Yudhoyono wees de aantijgingen van fraude van de hand. Hij riep alle partijen op eventuele geschillen op een vreedzame manier op te lossen.

''Ik dank de almachtige en de burgers van Indonesië die hebben gestemd'', aldus Yudhoyono in een eerste reactie. Hij zei te wachten op de officiële uitslag, ''ook al tonen de eerste resultaten dat wij succesvol waren.''

Later op de dag maakt de kiescommissie de eerste voorlopige uitslagen bekend. Het definitieve verkiezingsresultaat wordt eind juli verwacht. De verkiezingen in het land met de grootste moslimbevolking ter wereld verliepen voor zover bekend zonder incidenten.


Agenten

Ongeveer 240.000 agenten moesten zorgen voor een veilig verloop van de verkiezingen in de op twee na volkrijkste meerpartijen democratie ter wereld, na India en de Verenigde Staten.

Ruim 176 miljoen mensen hebben in Indonesië stemrecht, verspreid wonend over 17.000 eilanden van Sumatra in het westen tot de provincie Papua op Nieuw-Guinea in het oosten.

Het is de tweede keer sinds de val van het regime van generaal Soeharto in 1998 dat de Indonesiërs rechtstreeks een president kiezen.

Als Yudhoyono wordt herkozen, is het voor het eerst dat een Indonesisch staatshoofd op een democratische manier aan een tweede ambtstermijn komt.

SBY

Yudhoyono - SBY in de volksmond - heeft de Indonesiërs meer economische groei en het opschudden van het corrupte bureaucratische apparaat beloofd.

Yudhoyono is populair, ondanks het feit dat hij als besluiteloos geldt en hij een loyale dienaar was van de bloedige Soeharto-dictatuur, die honderdduizenden mensenlevens eiste.

SBY's regering slaagde erin in 2005 de oorlog in Atjeh te beëindigen en trad hard op tegen radicale moslims die achter de terreuraanslag in 2002 op Bali zaten.

Nu.nl

Economie helpt Yudhoyono naar tweede termijn in Indonesië
7 juli 2009, 13:04 uur | FD.nl

Het Indonesische volk, dat minder te lijden heeft onder de gevolgen van de economisch crisis in de wereld dan de bevolking in andere Zuidoost-Aziatische landen, gunt vandaag waarschijnlijk Susilo Bambang Yudhoyono een tweede ambtstermijn.


De recente peilingen wijzen op een flinke meerderheid voor de bijna zestigjarige Yudhoyono, die in oktober 2004 Megawati Sukarnoputri opvolgde als staatshoofd en regeringsleider. Een tweede ronde is daardoor waarschijnlijk niet nodig.

Megawati is een van de twee tegenkandidaten. De derde kandidaat is Jusuf Kalla, de huidige vice-president en kopstuk van Golkar, de partij die onder president Suharto meer dan dertig jaar de Indonesische politiek bepaalde.

Economische groei

Economen en politicologen zijn het erover eens dat als Yudhoyono de verkiezingen wint, hij dat mede te danken zal hebben aan de economische groei in Indonesië, dat met 248 miljoen inwoners het bevolkingrijkste land in de regio is.

‘Mensen vragen zich altijd af hoe zij zich vandaag voelen als ze naar de stembus gaan’, zegt Anies Baswedan, rector van de Paramadina-universiteit in Jakarta. ‘Het gevoel groeit dat het goed gaat met de economie, zeker in vergelijking met buurlanden.’

Dat gevoel wordt gestut door recente cijfers. Het bruto binnenlands product ging in de eerste drie maanden van dit jaar met 4,4% omhoog. In dezelfde periode krompen de economieën van Maleisië en Thailand met achtereenvolgens 6,2% en 7,1%.

Prognoses opgetrokken

Golden Sachs verhoogde dinsdag de progose voor de economische groei in Indonesië in heel 2009 van 3,5% naar 4,2%. Het onderzoeksbureau van The Economist rekent sinds mei niet langer op een krimp, maar op een plus van 2,4% dit jaar. In 2007 en 2008 groeide het bbp met 6%.

Ook beleggers hebben vertrouwen in de Indonesische economie. De effectenbeurs in Jakarta presteerde dit jaar tot nu toe als de op drie na beste in de wereld.

Indonesië heeft de minder sterke terugval van de economie te danken aan de geringere afhankelijkheid van de export in vergelijking met bijvoorbeeld Thailand en Maleisië en aan de politieke en sociale rust die geleidelijk is teruggekeerd onder Yudhoyono. Er zijn de afgelopen jaren geen terroristische aanslagen meer geweest — het waren er meer dan een dozijn tussen 1999 en 2004. En er is eindelijk vrede in Atjeh, na de ondertekening in 2005 van een overeenkomst tussen de rebellen in de Sumatraanse provincie en Jakarta.

Investeringen uit het buitenland

Buitenlandse investeerders vonden de weg terug naar het eilandenrijk. Vorig jaar injecteerden zij ruim $ 8 mrd in de Indonesische economie, het dubbele van het hele decennium voor Yudhoyono in 2004 aan de macht kwam.

De kracht van de economie blijkt ook uit het lage begrotingstekort, dat minister van financiën Sri Mulyani Indrawati dit jaar schat op 2,5% van het bbp. De schuld van de overheid schommelt rond 33% van het bbp, tegen 57% in 2004, toen Yudhoyono aantrad. Wel is het werkloosheidspercentage van 8,4% een van de hoogste in Azië.

Het gemiddelde inkomen van de Indonesiër verdubbelde in de eerste ambtperiode van Yudhoyono volgens het Internationaal Monetair Fonds tot $ 2237 in 2008. Veel van de ruim dertig miljoen Indonesiërs die nog met 70 dollarcent of minder per dag moeten zien rond te komen, hebben het de afgelopen maanden iets beter gekregen door de ruime subsidies van de overheid bij voedsel- en brandstofaankopen. Volgens politicologen hebben deze 'cadeautjes' er mede voor gezorgd dat Yudhoyono in de peilingen met kop en schouders uitsteekt boven zijn twee rivalen.

Financieel Dagblad