Leila Chudori: Naar huis

Opstanden in Indonesië: de Nieuwe Orde komt en gaat
Gepubliceerd 15 december 2015 | Door Leon Mijderwijk

Opstand in Indonesië. In Nederland gaan de gedachten dan automatisch na de jaren 1945-1948 waarin de Indonesiërs streden voor onafhankelijkheid van de koloniale bezetter Nederland. Maar die gedachte is te nauw. naar huis chudoriHet bleef ook na het vertrek van de Nederlanders onrustig in Indonesië. Het politieke vertrek van gematigde mannen als Sutan Sjahrir maakte het mogelijk dat president Soekarno de aanvankelijke democratische koers van de nieuwe Republiek verliet.

Soekarno en Soeharto
In 1965 vond er een coup plaats die een einde moest maken aan zijn dictatoriale bewind. Was er sprake van een communistische coup? Het is nog niet opgehelderd. Hoe dan ook, de opzet slaagde slechts ten dele. Legerleider Soeharto greep in. Hij pakte de communisten keihard aan. Meer dan een half miljoen aanhangers en sympathisanten van de Communistische Partij werden om het leven gebracht. In 1966 dwong het leger Soekarno op te stappen: Soekarno ging, Soeharto kwam. Zijn politiek, de Nieuwe Orde, was een beleid van repressie, corruptie en zelfverrijking door de familie van Soeharto. In 1998 waren er opnieuw opstand, nu tegen Soeharto. Nu ging hij. De reformasi was een feit.



Naar huis, roman van Leila Chudori
In de roman Naar huis van de Indonesische schrijfster en journaliste Leila Chudori gaat het over de periode tussen de opstanden van 1965 en 1998. Journalist Dimas is in het buitenland ten tijde van de communistische coup. Hij was vertrokken “als betrof het een gewone dienstreis” maar in werkelijkheid zou hij Indonesië niet meer kunnen weerzien. Zijn paspoort was ingetrokken. “Terug naar huis gaan was onmogelijk.”

Banneling in Parijs
Verbannen uit Indonesië begint Dimas een nieuw leven in Parijs, met zijn vrouw Vivienne en met enkele Indonesische vrienden. Vier van hen beginnen een Indonesisch restaurant. Als een onderwerp centraal staat in Naar huis is het wel de passie voor eten. Maar ook al kan Dimas de Indonesische keuken naar Parijs halen, zo begrijpt ook zijn vrouw Vivienne: “de geest van Dimas is in het nest gebleven waar hij geboren en getogen is.”

Jakarta
Het is hun dochter Lintang die in 1998 terugkeert naar dat nest. Om een documentaire te maken van die opstand in september 1965. Voor het verhaal had haar timing niet beter kunnen zijn. De spanningen in Jakarta lopen op. En uiteindelijk valt de Nieuwe Orde, met Soeharto. Dimas kan naar huis.

Naar huis speelt zich af tegen een historische context waarvoor in de Nederlandse geschiedschrijving over Indonesië niet direct veel aandacht is. Maar het is een boeiende periode in de geschiedenis van het land: een tijd van opstanden. Chudori vertelt een persoonlijk verhaal, waarvan het perspectief wisselt omdat per deel een andere persoon aan het woord is. Dat betekent dat je je aandacht erbij moet houden maar ik heb dat niet als zodanig ervaren want hoewel Naar huis bijna 500 pagina’s dik is, leest het vlot weg.

Leila S. Chudori

Naar huis (roman)
(Breda 2015)
Vertaling van: Pulang (2013)
Uitgeverij De Geus, i.s.m. Oxfam Novib

Historiën

Zou het verhaal van Indonesische bannelingen in Parijs (Frankrijk) overeenkomsten vertonen met andere bannelingen in Amsterdam(Nederland) , (Oost) Berlin ( Oost en West Duitsland), Peking( China) , Hanoi (Vietnam) of Praag ( Checoslovakije)  ?

Ik vraag me af of de mensen uit de orba regering uit de politieke/economische leven zijn verdwenen.
De Indonesiers kennen een term, Generasi Penerus , de volgende generatie die de vorige vervangt en al de oude slechte kenmerken afzweren.

In de praktijk ( zegt men=katanya) praat men over Generasi Terus Menerus . (de "eeuwigdurende" generatie)
Want de gevestigde orde (vested interest) speelt altijd een grote rol , al is het achter de schermen.
Zeker in een land waar de wayang spel populair is.