Versteend hout:stokoud en steenhard

Versteend hout:stokoud en steenhard
vrijdag 10 juli 2009 | 07:00

Tekstgrootte
LETTELE - Het is weer eens wat anders dan een grenen of eikenhouten tafel. Meubelstukken en beelden van versteend hout worden steeds meer populair.

Jan Jaap Lems, van het bedrijf Indosign in Lettele, is de enige importeur en verkoper van grote stukken versteend hout in ons land.

Het bedrijf houdt binnenkort open dagen, waarbij iedereen kan zien wat versteend hout precies is. Het is geen kunststof, maar puur natuur, stokoud en steenhard. ,,Versteend hout máák je niet, dat ontstaat vanzelf. In een proces dat miljoenen jaren duurt.'' In het kort komt het erop neer dat ooit, door vulkaanuitbarstingen, hout onder een aslaag is komen te liggen. Mineralen als ijzer, koper en kwarts, aanwezig in het grondwater, hebben in de vele millennia die volgden de plek ingenomen van de weggerotte organische delen. Die mineralen zijn cel na cel de boom ingetrokken, waardoor de oorspronkelijke structuur van de boom behouden is gebleven. Het hout is zo 'versteend'.

Zo vóelt een (gepolijst) blok versteend hout ook: hard, koud en zwaar. Net steen. Je treft ook jaarringen aan. En een soort 'bast', die overigens niet de buitenkant van de oude boom hoeft te zijn.

Al het versteend hout dat Jan Jaap Lems, oud-directeur van de Nederlandse Internationale School in Jakarta, importeert en (door)verkoopt, komt uit Java en Sumatra (Indonesië).

In een grote boerderijschuur in Lettele staan sinds twee jaar honderden stukken versteend hout opgesteld. Van klein spul, zeg maar souvenirformaat dat in appelkistjes ligt, tot sculpturen van zo'n 800 kilo. Om een idee te geven: dat is ongeveer het gewicht van een Fiat 500.

Niet zo gek dat Lems klaagt over pijnlijke armen en schouders. Hij heeft een steekwagen en een heftruckje, maar gezien de eerder naar Lettele verscheepte grote, ruwhouten kratten vol versteend hout - die buiten de schuur wachten om gelost te worden - komt ook spierkracht goed van pas. ,,Ik sta geregeld op beurzen in binnen- en buitenland. Dan laad ik 's ochtends alle kistjes met klein spul en een enkel groter stuk in de auto en rij soms honderden kilometers, om dan 's avonds mijn waar weer te moeten inpakken. Dat is best zwaar. Nu heb ik ook een flink aantal grotere stukken in consignatie bij enkele woonwinkels. Bovendien kunnen belangstellenden op afspraak in Lettele terecht.''

Versteend hout kent tal van praktische en decoratieve toepassingen: van banken tot tuinbeelden en van vloertegels tot tafelbladen. Bijzettafels zijn Lems' belangrijkste product.

Lems heeft inmiddels ook een andere markt voor versteend hout aangeboord: de uitvaartbranche. ,,Bij toeval. Ik had nooit aan de mogelijkheid van grafzerken van versteend hout gedacht. Dat veranderde onlangs. Een vrouw vertelde dat haar man was overleden aan de gevolgen van een ongeluk. Hij was met de auto tegen een boom gereden. De nabestaanden waren op zoek naar een grafzerk van versteend hout, heel symbolisch.'' Mensen die versteend hout als gedenksteen zoeken hebben vaak een speciale band met de natuur, weet Lems. ,,Zo hebben enkele hoveniers, timmermannen en een boswachter al een grafsteen van versteend hout, maar ook enkele overleden kinderen die graag in het bos speelden.''

Anderen waarderen de symboliek van zulk 'oud hout'. ,,Versteend hout vertegenwoordigt immers een eeuwigheid als je het met een mensenleven vergelijkt.''

Stentor