woensdag 6 januari 2016
Het Indonesië van Jokowi
Andere tijden, zelfde zeden
In Indonesië wordt een publieke moraal van preutsheid gecombineerd met een cultuur van ongeremde seks. En waar schijnheiligheid regeert, zijn zondebokken nodig.
door Lizzy van Leeuwen
DE ZEVENDE PRESIDENT van Indonesië, Joko Widodo, staat ook in het buitenland beter bekend als ‘Jokowi’. Jokowi is de eerste president die afkomstig is uit het volk, in plaats van uit de afstandelijke militaire, economische of sociale elite. Dat is na bijna zeventig jaar buitengewoon en dat verklaart ook de informele relatie die hij met zijn achterban onderhoudt. Zo neemt hij regelmatig een ‘bad in de massa’, tot wanhoop van zijn beveiligers. Omdat Jokowi beloofde korte metten te maken met de wijdverbreide corruptie en de sociale ongelijkheid in het land kreeg hij rond de verkiezingen van juli 2015 veel krediet in internationale kring. Maar daar lijkt hij een jaar na zijn aantreden op te hebben ingeboet. Jokowi’s imago is aangetast door zijn onberekenbare, ondoorzichtige en soms bikkelharde optreden, zoals zijn machtsspel rond de voltrekking van de doodstraf in het land. Na de tweede executieronde in april – waarbij net als in januari voornamelijk buitenlanders werden doodgeschoten – is alom de overtuiging gegroeid dat de terechtstellingen politiek gemotiveerd zijn.
De president noemt zichzelf in zijn toespraken in de provincie graag een sterke leider, die ten strijde trekt tegen immorele praktijken en zedelijke verloedering. Indonesië staat volgens hem op het punt ten onder te gaan aan drugscriminaliteit. Jokowi hanteert daarbij uit de lucht gegrepen cijfers en statistieken. Zoals in het stadje Pontianak (Kalimantan), waar hij het publiek een dag na de terechtstellingen van 17 januari toesprak: ‘We tellen nu vijftig Indonesische drugsdoden per dag… dat zijn zo’n achttienduizend doden per jaar… dus gisteren hebben we er een paar geëxecuteerd. Mee eens, mensen?’ Jokowi speelt publiekelijk met de gedachte aan een derde executieronde. Dat zou betekenen dat er in 2015 meer buitenlanders worden geëxecuteerd dan het totale aantal terechtgestelden bedroeg in de voorgaande zestien jaar.
De reden waarom hij indruk wil maken als de krachtige man of zelfs wreker van Indonesië lijkt voor de hand te liggen: de aandacht afleiden van binnenlandse tegenvallers als de steeds sterker tegenvallende economische groei, prijsverhogingen, politieke blunders en een corruptie die, met zijn medeweten, weliger tiert dan ooit. Maar Jokowi speelde al tijdens zijn verkiezingscampagne de moralistische kaart. Hij lanceerde toen bijvoorbeeld het idee van de Revolusi Mental, een ‘mentale revolutie’, die wat hem betreft neerkomt op een radicale herinrichting van het lager onderwijs. Ongeveer tachtig procent van de lessen moet worden besteed aan ‘morele educatie’ zoals godsdienst, fatsoen, karakterontwikkeling en opvoeding. De resterende twintig procent blijft gereserveerd voor lezen, schrijven en rekenen.
Om meer te kunnen lezen moet je een abonnement hebben op De Groene Amsterdammer
wo 6 jan 2016 - 19:34
