Interventies van Indonesische censor lopen uit de hand

'Interventies van Indonesische censor lopen uit de hand'

Censuur
Indonesische kinderen zijn er al lang aan gewend. In tekenfilms worden delen van poppetjes en figuurtjes wel vaker afgedekt. De bikini van Sandy, het eekhoornmeisje bij Spongebob, is zo'n vlek. En nu het badpakje van het meisje in de kindermangaserie Doraemon weer. Een badpakje in een cartoon.



Door: Michel Maas 12 februari 2016, 17:31

De kinderen zien het nauwelijks, maar de Indonesische internetgemeenschap staat op zijn achterste benen. Je moet wel een erg vieze geest hebben om bij zo'n tekening aan seks te denken. Is de Indonesische censor helemaal gek geworden? De Indonesische censuur lijkt inderdaad niet meer te houden. Niets mag meer, alles wordt geblurd, of van internet, kabel en satelliet geweerd. De Doraemon-rel volgde amper een paar dagen na de Netflix-rel.

De betaal-tv-reus Netflix had begin dit jaar aangekondigd 130 nieuwe landen aan zijn netwerk toe te voegen. Indonesië hoorde daarbij ook, maar dat heeft niet lang geduurd. Binnen een week sloegen de censors alarm. Zij bekeken achter elkaar 'alle films op Netflix', waarna filmcensor Ahmad Yani Basuki, concludeerde dat het aanbod niet geschikt is voor Indonesië. 'De films bevatten scènes met geweld, gokken, drugsgebruik, porno, scènes die kunnen leiden tot sektarische conflicten, tot godslastering of scènes die aanzetten tot criminele daden en de mensenrechten ontkrachten.'

Buitenlandse televisie ligt al langer onder vuur in Indonesië. TV5Monde Asie ging Netflix voor. De Franse zender was jarenlang via de kabel te ontvangen, tot vorig jaar ineens het censuurmes erin ging. In mei kregen de kabelbeheerders een waarschuwingsbrief van de Indonesische Omroep Commissie (KPI). De Franse zender zou te veel bloot bevatten en 'specifieke delen van het vrouwelijk lichaam zoals borsten, billen en het vrouwelijk geslachtsorgaan' hebben getoond, schreef de KPI. Een maand later viel het doek.

Terug op de kabel
De zender probeert tot op heden tevergeefs terug te keren op de Indonesische kabel. TV5-Azië-directeur Alexandre Muller wil de gevoelige onderhandelingen daarover niet in gevaar brengen door commentaar te geven. Hij laat dat liever over aan de organisatie CASBAA in Hongkong, die de internationale tv-zenders in Azië distribueert en die kan spreken namens álle zenders.

In Hongkong heerst weinig vreugde over de Indonesische houding. 'Het begint absoluut uit de hand te lopen', zegt John Medeiros, hoofd beleidsmaker van CASBAA. 'De censuur neemt toe en er wordt steeds meer ingegrepen in de programma's. Indonesië wordt steeds rigider. Het wordt ook steeds gekker. Laatst was er een programma waarin archiefbeelden zaten van prins Charles en Diana. Dat waren beelden uit gelukkiger tijden: zij kusten elkaar. Meteen daarna kwam er een waarschuwing van de censuur aan het kabelbedrijf dat dat niet kon.'

TV5 was het eerste slachtoffer, maar zal zeker niet het laatste zijn, voorspelt Meideros. 'Verscheidene andere zenders hebben al een waarschuwend vingertje gehad. Uit mijn hoofd waren daar Fashion TV, MTV, HBO en Star bij. Die krijgen niet rechtstreeks een waarschuwing. Die sturen de censors naar de kabelproviders die het probleem moeten oplossen. Zij krijgen de opdracht alles van tevoren te gaan bekijken en te censureren, zoals ze dat in China doen. Dat is onmogelijk.'

Nationalisme
De nieuwe strengheid is volgens Medeiros duidelijk geïnspireerd door religie, maar ook nationalisme speelt een belangrijke rol. Alle zenders moeten tegenwoordig 's ochtends en 's avonds het Indonesische volkslied spelen. Minimaal 70 procent van het aanbod van een provider moet Indonesisch zijn, en buitenlandse advertenties zijn verboden. Zelfs wereldzenders als CNN en BBC mogen alleen maar Indonesische advertenties vertonen, advertenties gemaakt door Indonesiërs, of advertenties over Indonesië. 'Geen land ter wereld doet dit. Indonesië sluit zich af van de rest van Azië, en van de wereld. Dit is puur isolationisme.'

Netflix is bij de grootste internetprovider Telkom weer online verschenen, maar alleen de servicepagina kan worden geopend. De provider wil de abonnees nog even de gelegenheid te geven hun Netflix-abonnement op te zeggen. Daarna gaat de deur waarschijnlijk definitief dicht.

Volkskrant