Maar 250 wilde Bawean Wrattenzwijnen

Maar 250 wilde Bawean Wrattenzwijnen


Er zijn nog maar zo’n volwassen 250 Bawean wrattenzwijnen in leven. De zwijnen (Sus blouchi) komen uitsluitend voor op het Indonesische Bawean, een klein eilandje ten noorden van Java. Het leefgebied van de varkens is beperkt tot vijf beschermde gebieden.

6 april 2016
Auteur Paul Heuts  

In totaal wonen de dieren allemaal binnen die vijf gebieden, van zo’n 47 vierkante kilometer. Dat is weinig ruimte, en volgens hoofdonderzoeker Mark Rademaker is dit inderdaad een reden dat de populatie zo klein is, meldt hij in een onderzoek in wetenschappelijk tijdschrift PLOS ONE.


Aangepast en onbekend

“Je ziet dat, ondanks dat er zo’n 90.000 mensen op het eiland wonen, de zwijnen zich goed hebben aangepast. Overdag verblijven ze in de beschermde gebieden en rusten ze voornamelijk”, vertelt hij. “’s Nachts gaan ze op zoek naar voedsel, het liefst in de bostuinen van lokale gemeenschappen op de rand van de beschermde gebieden. Regelmatig lopen ze door tot de rijstvelden, waar ze ook zoeken naar eten. De boer blijft dan achte met een een omgewroet veld. Dat zorgt voor veel wrijving tussen de zwijnen en lokale gemeenschappen nabij de beschermde gebieden. Af en toe wordt een zwijn gevangen, passief door middel van netten, en gedood. En soms wordt een jager alleen of met een groep honden het beschermde gebied ingestuurd om op de zwijnen te jagen. Dit laatste is natuurlijke ten strengste verboden, maar wordt getolereerd gezien de schade die zwijnen kunnen toebrengen aan de gewassen.”

Er is maar weinig bekend over het wrattenzwijn, al is duidelijk dat er ooit veel meer leefden op het eiland. “Wat betreft de historische populatie kunnen we enkel gissen. Een krant uit de koloniale tijd sprak wel van het Eiland van Varkens, wat de verwachting schept van een hoge populatie. Inwoners vertelden ons in interviews over een substantiele populatie. Er waren genoeg respondenten overtuigd dat er minimaal zo’n drieduizend zwijnen zouden moeten zijn.”

Wat de toekomst biedt

De grote verschillen in aantal kunnen volgens Rademaker komen door de seizoenswisseling. “Bij andere zwijnensoorten in Zuid-Oost Azië in gebieden met sterke seizoenen, zie je dat populaties cyclussen doorgaan waarin er in een jaar met veel voedsel een enorme toename is”, zegt hij. “Het klimaat op Bawean is ook sterk seizoensgebonden, maar met de data uit een enkel jaar is het dus moeilijk te zeggen of zulke grote wisselingen een onderdeel vormen van de biologie van deze soort of niet.”

Het is niet zozeer het gedrag als wel het opmerkelijke uiterlijk dat de zwijnen zo bijzonder maakt. De volwassen mannetjes hebben drie sets grote wratten op beide zijden van het hoofd en groeien goudgelige bakkebaarden en een kleine hanenkam.


De data die in het artikel zijn gepubliceerd zijn de resultaten van de eerste maanden van een lopend onderzoek, waarin er nog geen biggetjes werden gespot. De camera’s hebben daarna niet stilgestaan, en later werden er alsnog een aantal zeugen met biggetjes gezien. Misschien komt het dus toch nog vanzelf goed.


Nat. Geographic