Zondag 8 mei: Heemkaffee over Indiëgangers

Zondag 8 mei: Heemkaffee over Indiëgangers
woensdag 4 mei 2016 - 11:39|

GEMERT - Peter van den Elsen houdt in het Heemkaffee op zondag 8 mei een lezing over Gemertenaren in Indië. Door de komst van een grote Indische gemeenschap naar Gemert is onze lokale geschiedenis onlosmakelijk verbonden met Nederland Indië, het huidige Indonesië. De band met Indië heeft echter diepere wortels.
Al in de 17de en 18de eeuw zijn enkele Gemertenaren naar Indië vertrokken. De meesten vinden een spoedige dood, een enkeling keert terug. Onder de belofte een groot fortuin te maken, ronselt het VOC (Verenigde Oost-Indische Compagnie) vanaf de 17de eeuw jonge mannen om dienst te doen als matroos op hun schepen of als soldaat op een van de handelsposten. In de 17de gaat het om tenminste drie Gemertenaren die de functie van soldaat bekleden en in de 18de eeuw om een kleine twintigtal Gemertenaren, vijf matrozen, een huistimmerman en dertien soldaten. Een van de weinigen die terugkeert is Jacobus Craaijveld, de zoon van herbergier en smid Romboud Craaijveld. Hij meldt zich op zijn 22ste aan bij het VOC als soldaat en keert na acht jaar terug in Gemert.

Vertrek drie broers
In de 19de en 20ste eeuw wordt hun voorbeeld gevolgd door priesters en zusters. Deze rij wordt afgesloten met een groot aantal jonge mannen die als militair kort na de Tweede Wereldoorlog naar Indië vertrekken om het koloniale bewind te herstellen.
Aan de hand van enkele individuen schetst Peter van den Elsen in het kort de hoofdlijnen die kenmerkend zijn voor de reis van Gemertenaren naar Indië en het verblijf aldaar. In drie opeenvolgende generaties vertrekt een lid uit de familie Van den Elsen naar Nederlands-Indië. Een oom van boerenapostel Gerlacus van den Elsen, te weten Martinus van den Elsen, vertrekt in 1859 naar Soerabaya. Over de reis doet hij bijna vier maanden. Hij wordt daar pastoor en het lukt hem om twee kloosterordes te bewegen in Soerabaya scholen te stichten voor meisjes en jongens. Een zus van de boerenapostel treedt in de orde van de Ursulinen en vertrekt in 1885 als Mère Cunera naar de Noordwijk bij Batavia (nu Djakarta). Een nicht van de boerenapostel treedt in bij de zusters Franciscanessen en vertrekt als zuster Waltera naar West-Borneo waar ze in een weeshuis werkt en les geeft op een Huishoudschool. Tijdens de Japanse bezetting wordt zij geïnterneerd en ingezet bij de aanleg van de Birma Spoorweg. Na de Tweede Wereldoorlog vertrekken drie broers uit het gezin van Jan Krol en Drieka Smits naar Nederlands Indië: Grard en Ties als missionaris en Harrie als militair. De nader belichte personen dienen als voorbeeld van al diegenen die naar Indië vertrokken.

Na het Heemkaffee is er tevens gelegenheid om de twee nieuwe boeken aan te schaffen: ‘Gemerts Erfgoed, In het licht van nu’ en ’75 jaar bij de tijd’.
Plaats: Heemkamer Ruijschenberghstraat 3b
Aanvang: 11:00 uur (sluiting ca. 13:00 uur)
Toegang: gratis

Weekblade voor Gemert-Bakel